Công nghệ giúp thoát được mùa, mất giá

Thưởng thức ngay, cho dù giá cả có cao hơn một chút! Đó là lựa chọn dễ hiểu của người tiêu dùng. Nhưng với các chủ trang trại đang chán ngấy với việc trông chờ “giải cứu nông sản” mỗi vụ; hay những doanh nhân không chịu đầu hàng trước điệp khúc “được mùa - mất giá”, hẳn họ sẽ suy nghĩ sâu hơn về vấn đề này.

Sản xuất xứ nóng, bán hàng xứ lạnh

Điều gì đã làm nên sự giàu có của Bà Vườn – một nông dân gốc Việt ở một nước có nền nông nghiệp hiện đại, tràn ngập hàng hoá tối tân? Đó chính là tư duy và cách làm ăn khác người, đem nông sản mùa hè bán vào mùa đông, đem hàng của xứ lạnh bán cho xứ nóng. Nói theo ngôn ngữ xúc tiến thương mại là đem cái mới, cái lạ thâm nhập và làm thay đổi thị trường truyền thống, kích thích sự chú ý và hứng khởi trong người tiêu dùng để thu được giá trị sinh lời cao.

Nghịch mùa vụ, thuận “cung - cầu”

Trong những ngày tháng 6 vừa qua, trái vải thiều đã và đang được nông dân và doanh nghiệp quan tâm, sức nóng của nó lan truyền từ nhà vườn đến bàn nghị sự cấp bộ, ra nghị trường Quốc hội. Trái vải thiều đã bắt đầu có những cuộc hải hành thử nghiệm xuyên Thái Bình Dương. Năm nay, trái vải không chỉ còn chờ thị trường Trung Quốc, mà đã có tín hiệu tốt hơn từ thị trường châu Âu, Australia (Úc), Malaysia và một vài tia hy vọng từ thị trường Mỹ.

Ngày 15.6 vừa qua, ông Hugh Borrowman - Đại sứ Úc tại Việt Nam đã phát biểu: “Tôi rất vui mừng trước sự kiện thị trường Úc đã mở cửa đón nhận trái vải tươi từ Việt Nam… Thật tuyệt vời khi người tiêu dùng Úc sẽ có cơ hội nếm thứ quả ngon này ngay trong mùa vải 2015, tôi chắc chắn người dân Úc sẽ đón nhận sản phẩm chất lượng cao và đầy hương vị này - giống như người Việt đang được nếm các loại hoa quả tươi của Úc như nho, cam và cherry”.

Để có được kết quả này, bên cạnh sự hợp tác tích cực của Bộ Nông nghiệp hai nước, có điều về mặt thị trường cần phải nhấn mạnh: Đó là trái vải tươi vào Úc thuận lợi, bởi được trồng trái vụ với cây vải ở Úc. Vì vậy, cho dù cước phí vận chuyển đã làm đội giá lên đáng kể, vải Việt Nam vẫn có cơ hội vì không phải cạnh tranh trực tiếp với trái vải nước chủ nhà.

Đi sau trái thanh long, hướng xuất khẩu nghịch vụ vào Mỹ cũng đã diễn ra với trái chôm chôm và ổn định với khoảng 300 tấn/năm, từ năm 2011. Nếu vào chính vụ, chôm chôm Việt Nam không cạnh tranh nổi với trái cây đồng loại của Thái Lan, Indonesia hay chôm chôm Mexico, Guatemala (vốn lợi thế gần nơi tiêu thụ, chi phí vận chuyển và bảo quản thấp, chôm chôm tươi và giá rẻ).

So với chôm chôm, trái vải thiều gặp khó khăn nhiều hơn. Cho dù năm nay, phía Mỹ đã cho phép nhập khẩu vải thiều Việt Nam, nhưng lô xuất khẩu thử nghiệm đầu tiên sang Mỹ của một doanh nghiệp Việt Nam trong tháng 6 đã cho thấy đường của quả vải Việt quá đỗi gian truân vì phải cạnh tranh đồng vụ với vải thiều từ nước khác.

Chiếm lĩnh thị trường Mỹ từ trước đã có vải thiều Trung Quốc (chín sớm hơn vải thiều Việt Nam một chút), vải Mexico... Giá vải thiều Trung Quốc tại Mỹ được bán khá rẻ, trong khi trái vải Việt Nam đi bằng máy bay sang đến Mỹ có giá đắt hơn nhiều. Đó là chưa kể, nông dân Mỹ cũng trồng vải thiều và cung cấp cho thị trường nội địa nước này với giá thấp hơn nhiều so với vải nhập khẩu từ Việt Nam. Có lẽ vì vậy, Công ty TNHH Rồng Đỏ của Việt Nam đã tạm dừng đưa vải sang Mỹ sau chuyến thử nghiệm ngày 10.6.2015 để cân nhắc có nên tiếp tục chấp nhận rủi ro hay không.