Xây dựng chuỗi giá trị nông nghiệp bền vững

Thu gom bao bì thuốc BVTV trên đồng ruộng để thiêu hủy

Ảnh: Trung tâm BVTV phía Nam

Những bước đi đầu tiên

Khởi điểm từ vụ Đông Xuân 2012 - 2013, Chương trình do Cục Bảo vệ thực vật (BVTV), Trung Tâm BVTV phía Nam, 22 Chi cục Trồng trọt và BVTV phía Nam, kết hợp cùng một số doanh nghiệp thuộc Hội Doanh nghiệp sản xuất và kinh doanh thuốc BVTV Việt Nam (VIPA) và Tổ chức Croplife thực hiện tại các xã xây dựng nông thôn mới. Trải qua 5 giai đoạn, chương trình đã đạt được nhiều thành công trong việc nâng cao ý thức bảo vệ môi trường, hướng dẫn nông dân từ khâu sử dụng nông dược an toàn, hiệu quả cho đến khâu tiêu hủy vỏ bao bì thuốc BVTV; đồng thời thông qua các mô hình ruộng lúa bờ hoa tạo cảnh quan tươi đẹp ở nông thôn. Qua hơn 5 năm, Chương trình đã đào tạo 299 giảng viên. Từ lực lượng nòng cốt này, Chương trình đã thực hiện hơn 10.766 cuộc hội thảo với 439.798 nông dân tham dự tại 22 tỉnh, thành phố; đồng thời đã tập huấn cho 2.750 sinh viên trường Đại học Cửu Long, Đại học Tiền Giang và Đại học Đồng Tháp. Chương trình Cùng nông dân bảo vệ môi trường đã phát hơn 406.113 tờ rơi, dán tổng cộng 20.495 poster tuyên truyền ý thức bảo vệ môi trường trong cộng đồng nông thôn để nâng cao ý thức bảo vệ môi trường. 

Ngoài việc được hướng dẫn sử dụng thuốc BVTV an toàn, hiệu quả, nông dân còn áp dụng Chương trình Công nghệ sinh thái - trồng hoa trên bờ ruộng, bờ vườn để dẫn dụ thiên địch, kiểm soát các loại sâu hại trên đồng ruộng, thiết lập cân bằng hệ sinh thái... giảm đáng kể số nông dược phải sử dụng, giảm chi phí đầu tư và nâng cao hiệu quả kinh tế, tăng thu nhập cho nông dân.

Câu lạc bộ Cùng nông dân bảo vệ môi trường hiện thu hút 100 thành viên tham gia

Sau nhiều nỗ lực, Chương trình đã tổ chức thành công 3 vùng thu gom bao bì rác thải thuốc BVTV sau sử dụng tại 3 vùng nguyên liệu SRP của một số doanh nghiệp: Thanh Bình (Đồng Tháp), Châu Thành (An Giang) và Tân Hiệp (Kiên Giang). Chương trình kết hợp với các vùng nguyên liệu ở Vĩnh Hưng (Long An), Tân Hồng (Đồng Tháp), Vĩnh Bình, Thoại Sơn (An Giang) và Hồng Dân (Bạc Liêu) tiến hành xây dựng hồ chứa, thu gom bao bì an toàn và mang đi tiêu hủy định kỳ. Trong 5 giai đoạn triển khai, Chương trình đã vận động bà con nông dân thu gom hơn 34.876kg bao bì thuốc BVTV đã qua sử dụng ngoài đồng ruộng và được tiêu hủy tại nhà máy Holcim - Kiên Giang…

Nhân rộng mô hình CLB dịch vụ thuốc BVTV

Giám đốc Trung tâm BVTV phía Nam Lê Quốc Cường cho biết, tính đến thời điểm hiện tại, Chương trình Cùng nông dân bảo vệ môi trường đã tiến hành thành lập 10 Câu lạc bộ với 100 thành viên là những người chuyên phun thuốc thuê trong 5 vùng nguyên liệu trồng lúa của một số doanh nghiệp tại Vĩnh Hưng (Long An), Tân Hồng (Đồng Tháp), Vĩnh Bình, Thoại Sơn (An Giang), Hồng Dân (Bạc Liêu). Những nông dân này được hướng dẫn cách sử dụng nông dược an toàn, hiệu quả, đồng thời được trang bị đầy đủ các dụng cụ bảo hộ lao động để bảo vệ sức khỏe. Chương trình đã tiến hành khám sức khỏe định kỳ cho nông dân của 10 câu lạc bộ.

Cùng với việc thành lập các câu lạc bộ là hoạt động truyền thông rộng rãi đến cộng đồng thông qua giải đua xe đạp đồng bằng sông Cửu Long qua các năm từ 2013 - 2016. Với sự cổ vũ nhiệt tình của nhân dân, giải đua xe đạp mang thông điệp Cùng nông dân bảo vệ môi trường đã góp phần nâng cao ý thức bảo vệ môi trường trong cộng đồng nông thôn. Ban điều hành Chương trình tại 22 tỉnh, thành phố cũng tổ chức nhiều hoạt động xã hội như kết hợp với Quỹ Chăm sóc sức khỏe nông dân, Tập đoàn Lộc Trời là hội viên của Hội doanh nghiệp sản xuất và kinh doanh thuốc BVTV Việt Nam (VIPA) tham gia Chương trình Cùng nông dân bảo vệ môi trường. Tập đoàn đã thực hiện 19 chuyến khám, chữa bệnh cho 6.803 bà con nghèo và bà con tham gia thực hiện Chương trình Cùng nông dân bảo vệ môi trường tại các xã nghèo, vùng sâu, vùng xa.

Ông Cường khẳng định, cùng với việc nâng tầm chuỗi giá trị lúa gạo của một số doanh nghiệp, Chương trình Cùng nông dân bảo vệ môi trường ngày càng mở rộng về quy mô và có vai trò lớn hơn đối với việc bảo vệ hệ sinh thái, hướng đến nền nông nghiệp phát triển bền vững, góp phần nâng cao thương hiệu nông sản Việt Nam.