Hữu cơ lấy ngắn nuôi dài

“Cây vô cơ” bù đắp “cây hữu cơ”

 

Quản lý Trang trại rau Organik Xuân Thọ, Đà Lạt, cử nhân sinh học Hồ Thị Minh Hằng thông tin thêm với phóng viên rằng, từ năm 2019 trở đi, trang trại này dự kiến sẽ chuyển dần dịch vụ sơ chế, đóng gói rau VietGAP sang một doanh nghiệp khác; bởi đây cũng chỉ giải pháp tình thế tạm thời để lấy ngắn nuôi dài - nghĩa là lấy thu nhập từ chế biến, tiêu thụ rau VietGAP để duy trì việc làm, tăng thu nhập cho người lao động và mở hướng sản xuất rau hữu cơ quy mô lớn hơn. Cử nhân Hằng dẫn chứng: “Nhà báo vừa tham quan các khu vực đất đang san gạt bằng phẳng nằm phía bên trong trang trại nhằm chuẩn bị đầu tư hệ thống nhà kính mới, tăng thêm chủng loại và sản lượng cây trồng hữu cơ, từng bước đáp ứng yêu cầu từ phía đối tác tiêu thụ…”.

 

Với vốn liếng kiến thức chuyên ngành sinh học sau 4 năm đào tạo ở Trường Đại học Khoa học tự nhiên thành phố Hồ Chí Minh, rồi 9 năm kinh nghiệm qua môi trường làm việc kỹ thuật trồng trọt, bảo vệ thực vật tại các nước Singapore, Malaysia và doanh nghiệp châu Âu tại Đà Lạt; cộng với “nguồn vốn ký ức” lớn lên trong gia đình trồng rau truyền thống vùng ven đô Đà Lạt, cử nhân Hằng cho rằng, làm nông nghiệp hữu cơ lúc này nếu thực hành nhỏ lẻ dễ gặp rủi ro rất lớn vì tàn dư sâu bệnh còn hòa lẫn trong đất sản xuất vô cơ trước đó bùng phát gây hại; vì thị trường rau hữu cơ rất đắt đỏ, phần lớn thuộc về đối tượng khách hàng giàu có, khó tiếp cận đối với sản xuất quy mô hộ gia đình. 

 

Cùng với nhận định của cử nhân sinh học Hồ Thị Minh Hằng là thạc sĩ nông nghiệp đến từ Đài Loan - nam thanh niên 28 tuổi, Yang Sz Yu, Tổng Giám đốc Công ty TNHH Florama (xã Đạ Sar, huyện Lạc Dương). Thành lập từ năm 2005, công ty này lập trang trại 7 ha sản xuất hàng chục loại hoa lan xuất khẩu với nguồn giống gốc nhập về từ Đài Loan, nên đối tác và người lao động ở đây quen gọi là Trang trại hoa lan Florama. Cách nhau gần 40 km, Trang trại hoa lan Florama (Lạc Dương) bắt đầu sản xuất rau hữu cơ cùng phương châm với Trang trại rau Organik (Đà Lạt) là “lấy ngắn nuôi dài” từ năm 2015. Nhưng điểm mạnh dạn ở Trang trại hoa lan Florama là chuyển đổi gần 2,5 ha hoa lan sang trồng luân canh khoảng 20 giống rau hữu cơ chất lượng cao; lấy thu nhập “hoa lan vô cơ” để bù đắp doanh thu và kể cả những khoản thua lỗ không nhỏ sau những năm đầu canh tác rau hữu cơ.

 

Phóng viên hỏi vì sao Trang trại hoa lan Florama lại chọn sản xuất rau hữu cơ với nhiều rủi ro cho bài toán kinh tế của mình, Tổng Giám đốc Yang Sz Yu nêu ý tưởng: “So với thế giới, Việt Nam thuộc một trong những quốc gia tiêu thụ rau xanh hàng ngày rất lớn, đặc biệt đối với rau xanh ăn tươi các loại. Trong đó, nguồn gốc rau sản xuất nhiều nơi vẫn chưa thực sự đạt chất lượng an toàn thực phẩm vì còn lạm dụng nhiều phân bón hóa học, bơm phun quá liều lượng thuốc bảo vệ thực vật, ảnh hưởng đến sức khỏe của người tiêu dùng. Bởi vậy, giai đoạn những năm đầu chuyển đổi sản xuất rau hữu cơ của trang trại chúng tôi là góp phần nâng cao nhận thức cộng đồng về sản xuất bền vững, khôi phục và bảo vệ hệ sinh thái tự nhiên trong vùng...”.

 

Rau hữu cơ thua lỗ vẫn mở rộng diện tích

 

Theo đó, khởi động từ đầu năm 2015 (sau 10 năm trồng hoa lan xuất khẩu), Trang trại Florama tiến hành lên luống đất canh tác hữu cơ đồng loạt trên diện tích 1 ha gồm 18 loại rau sử dụng thường xuyên trong bữa ăn gia đình Việt Nam như xà lách, cần tây, sú tim, cải thảo, cà rốt, hành tây, hành lá, cà chua… Đây là diện tích 1 ha/2,5 ha địa lan vừa thu hoạch lứa hoa cuối cùng - sau 2 năm áp dụng biện pháp trải màng phủ nông nghiệp cách ly thuốc bảo vệ thực vật, phân bón hóa học không để “thẩm thấu” xuống dưới lớp bề mặt dinh dưỡng của đất. Dưới sự điều hành trực tiếp về kỹ thuật sản xuất rau hữu cơ của thạc sĩ nông nghiệp Đài Loan, Tổng Giám đốc Yang Sz Yu, Trang trại Florama sản xuất theo tiêu chuẩn quy trình hữu cơ Hoa Kỳ. Do thay đổi trong thời gian ngắn từ môi trường canh tác hóa chất sang môi trường canh tác không hóa chất, khiến cây trồng mới thích nghi ở mức độ hạn chế, nên bình quân đạt năng suất từng loại rau từ 30 - 40% so với sản xuất thông thường. Tuy vậy, kết quả này vẫn được đánh giá thành công, điều quan trọng đã tìm thấy một hướng sản xuất rau hữu cơ phù hợp với vùng đất ven Tỉnh lộ 723 của Trang trại Florama trước mắt cũng như lâu dài.
 

Nhổ bỏ, tiêu hủy những cây cà chua bị nhiễm bệnh héo rũ trong Trang trại Florama. Ảnh: V.Việt

Những sản phẩm rau hữu cơ năm đầu tiên của Trang trại Florama phần lớn phục vụ “tự cung tự cấp” tại chỗ hoặc dùng gửi tặng, quảng bá đến các đối tác trong và ngoài nước. Phần nhỏ sản lượng rau hữu cơ còn lại đưa ra bán thăm dò thông qua hệ thống thương lái trung gian trong nước theo hình thức gửi hàng trước, biết giá sau khoảng một tuần lễ. Vì người tiêu dùng không phân biệt bằng mắt thường giữa rau hữu cơ khác với rau vô cơ như thế nào, có khi còn “chê” rau hữu cơ hình thái không bóng mượt, không tươi xanh bằng rau vô cơ, rốt cuộc Trang trại Florama nhận được “phản hồi” mức giá quyết toán rau hữu cơ bằng và thấp hơn giá rau “đại trà”. Nhưng thay vì lui bước do thua lỗ “vạn sự khởi đầu”, đến cuối năm 2015, Trang trại Florama tiếp tục mở rộng thêm 1,5 ha cộng thành 2,5 ha diện tích nhà kính trồng rau hữu cơ. Rút kinh nghiệm những lứa rau hữu cơ sau này, Trang trại Florama vừa sản xuất vừa thuê các đơn vị khoa học quốc tế đến hướng dẫn bổ sung quy trình, kiểm tra nhật ký sản xuất, lấy mẫu đất, nước, mẫu rau sinh trưởng đưa đi kiểm nghiệm chất lượng. “Họ thường xuyên đến kiểm tra trang trại chúng tôi mỗi lần ít nhất 3 kỹ sư nước ngoài chuyên ngành nông nghiệp hữu cơ, lấy tất cả các mẫu vật tư sản xuất từ phân bón hữu cơ, chế phẩm sinh học đến việc diệt trừ sâu bọ bằng bẫy sinh học, bắt bằng tay; ngắt từng lá rau… Cứ vậy gần 2 tháng sau - vào tháng 1/2016, họ thông báo sản phẩm rau hữu cơ của Trang trại Florama đạt cấp Chứng nhận theo tiêu chuẩn của Mỹ…”, anh Chăng Khênh Hìn, Giám đốc hành chính, Công ty TNHH Florama kể thêm. 

 

Thời điểm tháng 8/2018, phóng viên được Giám đốc hành chính Chăng Khênh Hìn cung cấp Chứng nhận Trang trại Florama sản xuất rau hữu cơ đạt tiêu chuẩn của Mỹ lần thứ 2, hiệu lực đến tháng 1/2019. Mỗi lần chứng nhận có hiệu lực 1 năm, tổng chi phí từ 6.500 - 7.000USD. Từ đó, rau hữu cơ Florama gắn chứng nhận tiêu chuẩn của Mỹ cung cấp ra thị trường thì ngay lập tức các siêu thị, nhà hàng cao cấp trong nước chen chân chuyển tiền, đặt hàng trước, giá cả thỏa thuận cao hơn từ 2 - 3 lần rau VietGAP, GlobalGAP. Trung bình trên gần 2,5 ha, Trang trại Florama thu hoạch chuyển ra ngoài tỉnh Lâm Đồng phân phối cho bạn hàng từ 3,5 tấn đến 4 tấn rau hữu cơ chất lượng toàn cầu. Thị trường Đà Lạt nói riêng, tỉnh Lâm Đồng nói chung vẫn chưa có sản phẩm rau hữu cơ Florama lưu thông cho người tiêu dùng tiếp cận, cân đối thu nhập để chọn mua cải thiện bữa ăn tuyệt đối an toàn thực phẩm của mình.

 

“Đến giữa tháng 8/2018, năng suất rau hữu cơ trang trại chúng tôi đã tích cực tăng lên cũng chỉ tiệm cận một nửa năng suất rau thông thường, vì vậy khoản lãi mang về trong năm vừa qua vẫn còn ít ỏi. Nhưng trong khoảng 5 năm đầu sản xuất rau hữu cơ của trang trại chúng tôi không phải để kiếm tiền lợi nhuận mà nhằm hoàn chỉnh quy trình sản xuất bền vững, tái tạo đa dạng hệ thực vật trong thiên nhiên…”, Tổng Giám đốc Yang Sz Yu nhấn mạnh một lần nữa mục tiêu chiến lược của Trang trại rau hữu cơ Florama.

Ghi chép VĂN VIỆT/http://baolamdong.vn