Bắc Ninh không bao giờ 'bỏ rơi' nông nghiệp, nông dân, nông thôn!

Giám đốc Sở NN-PTNT tỉnh Bắc Ninh Nguyễn Văn Đại

Mục tiêu rõ ràng

Nhắc tới Bắc Ninh là người ta nghĩ tới Samsung, Canon, VSIP…, nhưng điều bất ngờ là cùng với đầu tư cho công nghiệp, thì Bắc Ninh không hề bỏ rơi lĩnh vực "tam nông"?

Đúng vậy! Mặc dù là tỉnh công nghiệp, song vai trò, vị thế nông nghiệp, nông dân, nông thôn Bắc Ninh luôn được Đảng bộ, chính quyền tỉnh ưu tiên, trước hết thể hiện trong các Nghị quyết, chính sách của tỉnh. Không biết có trùng hợp hay không, khi nhiều nhiệm kỳ gần đây, lãnh đạo tỉnh Bắc Ninh đa phần đều xuất thân, trưởng thành từ ngành nông nghiệp.

Ngay từ Nghị quyết khóa 19, Đảng bộ tỉnh Bắc Ninh đã chỉ rõ mục tiêu tập trung phát triển ngành nông nghiệp theo hướng công nghệ cao, chất lượng, hiệu quả, chú trọng giá trị gia tăng, tạo việc làm, tăng thu nhập cho nông dân, đảm bảo an ninh lương thực, thực phẩm, ổn định xã hội.

Tỉnh liên tục rà soát và ban hành kịp thời các chính sách hỗ trợ, khuyến khích phát triển khu vực "tam nông", có cơ chế tích tụ ruộng đất, SX hàng hóa lớn. Xây dựng liên kết chuỗi hộ gia đình, trang trại nông công nghiệp, các vùng SX hàng hoá tạo ra năng suất, chất lượng, giá trị cao.

Thời gian qua, Bắc Ninh đã không ngừng cải thiện môi trường kinh doanh, tạo thuận lợi, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động SX kinh doanh của DN, đặc biệt là DN nông nghiệp. Hỗ trợ tối đa các DN vừa và nhỏ, trang trại, HTX, hộ SX kinh doanh trong nông nghiệp và khu vực nông thôn.

Tỉnh đã cụ thể bằng một loạt đề án, như: Đề án mỗi xã một sản phẩm; Đề án xây dựng NTM gắn với SX nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao (CNC) giai đoạn 2010 2020; Đề án tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững; Đề án Quy hoạch phát triển nông nghiệp tỉnh Bắc Ninh; Đề án Quy hoạch vùng SX rau an toàn tập trung đến năm 2025, định hướng đến năm 2030; Đề án phát triển SX nông nghiệp ứng dụng CNC đến năm 2020; Đề án Bắc Ninh phấn đấu không còn thực phẩm bẩn…

Ông có thể nói rõ hơn những kết quả Bắc Ninh đạt được trong 10 năm thực hiện Nghị quyết 26 của Trung ương về tam nông?

Đầu tiên phải nói đến cơ cấu kinh tế nông nghiệp. Ngành nông nghiệp Bắc Ninh đã chuyển dịch theo hướng tích cực, hình thành nhiều vùng SX hàng hóa tập trung, quy mô lớn. Mặc dù tỷ trọng giá trị nông, lâm nghiệp và thủy sản thấp, chiếm 2,9% trong cơ cấu kinh tế, song giá trị SX nông nghiệp, lâm nghiệp và thủy sản tăng đều qua các năm, từ 6.919 tỷ đồng (năm 2008) lên 8.685 tỷ đồng (năm 2016).

Cơ cấu giá trị SX chuyển dịch theo hướng tăng tỷ trọng chăn nuôi, thủy sản, giảm trồng trọt. Cụ thể, giá trị ngành trồng trọt giảm từ 49% (năm 2008) xuống còn 39,7% (năm 2016); chăn nuôi, thủy sản tăng từ 46,3% (năm 2008) lên 54,8% (năm 2016).

Tỉnh đã hình thành và phát triển 41 vùng SX ứng dụng CNC, tập trung vào các cây trồng chính như lúa năng suất, chất lượng cao; Rau, màu chuyên canh; Hoa, cây cảnh và trồng cây ăn quả. 

Điểm nhấn lớn thứ 2 của tỉnh là chăn nuôi với giá trị đạt 3.423,4 tỷ đồng (năm 2016). Hiện nay, trên địa bàn tỉnh có 50 DN, trang trại chăn nuôi ứng dụng CNC, điển hình là Tập đoàn Dabaco, chăn nuôi khép kín từ khâu SX giống, thức ăn, nuôi dưỡng, giết mổ, chế biến, tiêu thụ. 

SX thủy sản hiện ổn định về diện tích (5.250ha), tổng sản lượng thủy sản đạt 36.528 tấn, giá trị SX 1.130,0 tỷ đồng (năm 2016). Hiện có 165 vùng nuôi cá trong ao đất tập trung, 22 vùng nuôi cá lồng trên sông với 1.620 lồng, đưa giá trị nuôi trồng thủy sản tăng vượt trội. 

Đó là SX nông nghiệp. Còn nông thôn Bắc Ninh thời gian qua đã thay đổi ra sao, thưa ông?

Kết quả dễ nhận thấy nhất là cơ sở hạ tầng nông thôn. Hiện 100% các tuyến đường đến UBND xã, 90% các đường liên thôn được nhựa hoá và bê tông hoá, đảm bảo giao thông thông suốt. Kênh mương, thủy lợi, trạm bơm đầu tư đồng bộ, kiên cố hóa cơ bản.

Hệ thống y tế xã phát triển cả bề rộng lẫn bề sâu, sức khoẻ cộng đồng được chăm sóc tốt hơn khi có tới 42 trạm y tế xã xây mới, 39 trạm được cải tạo nâng cấp. Tỷ lệ kiên cố hóa phòng học đạt 98,5%, trường chuẩn quốc gia đạt 91,4%, là tỉnh có tỷ lệ phòng học và trường chuẩn quốc gia cao nhất cả nước.

Tỷ lệ người dân được sử dụng nước hợp vệ sinh đạt 98,3%; Người nghèo nông thôn được dùng nước sạch đạt 90%; Trường học có nhà tiêu hợp vệ sinh đạt 99,6%; trạm y tế có nước và nhà tiêu hợp vệ sinh đạt 100%.

Bên cạnh đó, 100% số xã có nhà văn hóa xã; 475/583 thôn, làng đã xây dụng nhà văn hóa, số còn lại (108 thôn, làng) sử dụng đình làng làm nhà văn hóa; 100% số xã đạt tiêu chí bưu điện xã. Bắc Ninh cũng là tỉnh có tỉ lệ hộ nghèo thấp nhất cả nước khi hết năm 2017, hộ nghèo chỉ còn 2%.  

Đột phá tín dụng

Phong trào xây dựng NTM được tỉnh đặt ở vị trí nào, thưa ông?

Tỉnh xác định tiếp tục duy trì đầu tư vào nông nghiệp, nông dân, nông thôn theo hướng bền vững, có chiều sâu, coi đó là cơ sở xây dựng NTM. Cụ thể, đến năm 2020 phải có trên 85% số xã, 4/6 huyện đạt chuẩn NTM. Số tiêu chí NTM/xã đạt trên 18,5 tiêu chí, từ đó tạo nền tảng vững chắc để tỉnh Bắc Ninh trở thành TP trực thuộc Trung ương. 

Đối với các xã, phường, thị trấn trong đô thị lõi, KCN tập trung, những địa phương có tốc độ đô thị hóa, công nghiệp hóa nhanh, tạo điều kiện khuyến khích các DN, chủ trang trại đầu tư vào nông nghiệp CNC, nông nghiệp đô thị, như nghề trồng hoa, cây cảnh, rau an toàn... 

Lãnh đạo Trung ương Đảng và lãnh đạo tỉnh Bắc Ninh thăm khu nông nghiệp CNC

Đối với các xã vùng thuần nông, tập trung đầu tư theo hướng mỗi huyện có ít nhất 2 sản phẩm chủ lực và mỗi xã có ít nhất 1 khu SX nông nghiệp CNC trong trang trại hoặc DN, làm đầu tàu lôi kéo các hộ SX trong vùng phát triển. 

Được biết, Bắc Ninh có chính sách hết sức cởi mở về tín dụng nông nghiệp. Ông có thể nói cụ thể hơn?

Xuất phát từ yêu cầu thực tế, tỉnh ban hành hàng chục chính sách hỗ trợ SX nông nghiệp, xây dựng hạ tầng, thúc đẩy SX phát triển, góp phần quan trọng vào phát triển KT- XH của tỉnh.

Đó là Nghị quyết số 49 của HĐND tỉnh, Quyết định 108 của UBND tỉnh năm 2002; Quyết định 106 năm 2004; Quyết định số 93 năm 2007; Quyết định 85 năm 2008; Quyết định 72 năm 2009; Quyết định 30 năm 2012; Quyết định số 318 năm 2014; Quyết định số 31 năm 2015 và gần đây nhất là Quyết định số 46 tập trung hỗ trợ phát triển SX nông nghiệp, hạ tầng nông thôn.

Hiện, nông dân Bắc Ninh hoàn toàn có thể đem giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nông nghiệp để đi vay vốn ngân hàng với lãi suất ưu đãi. Thậm chí, nếu thửa đất nông nghiệp bà con đang canh tác chưa được cấp sổ đỏ, chỉ cần xác nhận của xã là hợp pháp, không có tranh chấp vẫn được ngân hàng bảo lãnh cho vay.

Ngoài ra, với vùng sản xuất tập trung, sản xuất hàng hóa tỉnh có chính sách hỗ trợ mạnh mẽ hạ tầng, bao gồm điện, đường, trường, trạm, hỗ trợ mua máy móc cơ giới hóa… Có thể nói, tín dụng, hỗ trợ cho "tam nông" chính là một bước đột phá lớn của tỉnh, đi trước nhiều tỉnh khác.