Nhờ cây quế dân Nậm Đét thu tiền tỷ từ rừng

Nhớ mãi lời Bác Hồ dạy

Nhà cụ Triệu Mùi Pham, nép dưới tán rừng quế. Năm nay cụ đã 94 tuổi (có 56 năm tuổi Đảng) nhưng vẫn khỏe mạnh, minh mẫn. Chúng tôi đến thăm cụ Pham khi cụ đang phơi quế cùng các con cháu. Cụ Pham cười bảo: “Trời cho tôi sức khỏe, nên ở tuổi này tôi vẫn làm việc, vẫn đi rừng chăm sóc cây quế. Con cháu nhiều khi cứ nói tôi nên ở nhà nghỉ ngơi, nhưng hơn 40 năm gắn bó cùng với cây quế đã thành quen rồi”.

Ở tuổi xưa nay hiếm, nhưng cụ Triệu Mùi Pham vẫn hăng hái chăm sóc, chế biến quế.  
ảnh: Thu Hà

Cụ Pham là nữ Bí thư chi bộ Đảng người dân tộc Dao đầu tiên của Huyện ủy Bắc Hà. Nhờ lãnh đạo chi bộ đạt “4 tốt” (lãnh đạo sản xuất tốt; lãnh đạo thực hiện chính sách pháp luật tốt; lãnh đạo công tác vận động quần chúng tốt; lãnh đạo công tác củng cố, phát triển Đảng tốt), cụ Pham đã vinh dự được về thủ đô Hà Nội gặp mặt và chụp ảnh chung với Bác Hồ tại “Đại hội Bí thư chi bộ miền núi giỏi” vào năm 1966. Chỉ vào tấm ảnh được đóng khung kính cẩn thận và treo trang trọng trong nhà, cụ Pham xúc động nói: “Đây là tấm ảnh tôi được chụp với Bác và các đồng chí cán bộ lãnh đạo Đảng, Nhà nước. Tại hội nghị, Bác đã ân cần căn dặn tôi rằng là bí thư chi bộ miền núi tôi phải cố gắng làm thế nào cho đồng bào mình no cơm, ấm áo hơn nữa. Muốn như vậy thì phải tăng gia sản xuất”.

Cụ Pham cho biết, xã Nậm Đét chủ yếu là đồng bào Dao, Phù Lá, Mông… sinh sống. Trước đây, bà con chỉ biết sản xuất mỗi năm một vụ, chủ yếu là chặt, đốt rừng để trồng ngô và trồng lúa nương, năng suất rất thấp. Đời sống của bà con nghèo đói, thiếu thốn vô cùng. Là người đứng đầu xã Nậm Đét, cụ Pham đã trăn trở suy nghĩ tìm cách làm sao cho người dân “no cơm, ấm áo”.

Năm 1974, hay tin bà con ở xã Viễn Sơn, huyện Văn Yên (Yên Bái) đã thoát nghèo nhờ trồng quế, cụ  Pham cùng một số cán bộ xã lặn lội đến học hỏi. Rồi khi trở về, đoàn đã mang theo 200kg hạt giống và 20.000 cây con. Có giống và học được kỹ thuật, cụ Pham lại cùng các đảng viên khác lội bộ đến từng nhà vận động, hướng dẫn bà con cách trồng quế. Kiên trì và không quản khó khăn, dần dần cụ Pham đã “cắm” được cây quế lên vùng núi đá ngút ngàn này. Đến nay, Nậm Đét đã là thủ phủ quế của Lào Cai.

Tiền tỷ  sinh từ rừng

Ông Bàn A San – Chủ tịch UBND xã Nậm Đét nói: “Hiện, nhân dân trong xã đã trồng được 1.137ha quế trong đó có 860ha đang cho khai thác. Vụ năm 2015, người dân thu  trên 280 tấn vỏ quế khô, sản xuất hơn 120 lít tinh dầu quế, 1.260m³ gỗ, doanh thu từ quế đạt 22 tỷ đồng. Năm 2016 sản lượng và doanh thu từ quế ước đạt cao hơn năm 2015. Nhờ trồng quế, người dân nơi đây không những thoát nghèo mà còn khấm khá, giàu có.

Mới 30 tuổi nhưng anh Triệu Long Phúc (dân tộc Dao) ở thôn Tống Hạ đã sở hữu hơn 4,5ha quế, trị giá tiền tỷ. Anh Phúc cho hay, chu kỳ khai thác của quế từ 13 – 15 năm, thu nhập bình quân đạt 500 triệu đồng/ha.

Trong ngôi nhà mới xây khang trang, ông Triệu Kim Hín – Trưởng thôn Tống Hạ không giấu được niềm vui: “100% hộ dân thôn Tống Hạ đều là người Dao đỏ. Nhờ cụ Pham đưa cây quế về Nậm Đét mà bà con trong thôn đã có cuộc sống đầy đủ. Nhiều hộ đã xây được nhà đẹp, mua được xe máy, tủ lạnh, cho con cái ăn học đàng hoàng. Tôi có hơn nửa tỷ đồng để xây căn nhà này cũng từ tiền trồng quế mà ra. Người Dao đỏ chúng tôi ví cây quế như cây “vàng” rất quý giá”.