Thái Nguyên xây dựng mô hình điểm kiểm soát giết mổ

Quá nhiều bất cập

Từ giữa năm 2016, Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh đã dừng việc lăn dấu kiểm soát giết mổ, kiểm tra vệ sinh thú y tại các chợ trên địa bàn toàn tỉnh. Theo số liệu điều tra, Thái Nguyên có 199 hộ giết mổ động vật thực hiện ngay tại các khu dân cư, không đảm bảo vệ sinh môi trường.

Mô hình điểm về quản lý giết mổ động vật phát huy hiệu quả

Trong đó có 48 hộ giết mổ trâu, 37 hộ giết mổ lợn và 114 hộ giết mổ gia cầm. Các hộ giết mổ chủ yếu tập trung tại TP Thái Nguyên, TX Phổ Yên, Phú Lương và huyện Phú Bình.

Số lượng gia súc, gia cầm giết mổ ước tính một ngày đêm tại các hộ kinh doanh khoảng 55 con trâu bò, 131 con lợn và 3.687 con gia cầm. Trung bình một hộ giết mổ hơn 1 con trâu bò/ngày đêm; trên 3 con lợn/ngày đêm và khoảng trên 30 con gia cầm/ngày đêm.

Ngoài các hộ kinh doanh, Thái Nguyên có 1.029 hộ giết mổ lợn tại hộ chăn nuôi, trung bình mỗi hộ kinh doanh giết mổ khoảng hơn 1,3 con/ngày, thậm chí có hộ 2 ngày giết mổ 1 con hoặc giết mổ theo phiên chợ. Giết mổ kiểu này vừa mất vệ sinh an toàn thực phẩm, vừa có nguy cơ cao lây lan dịch bệnh động vật.

Trong khi đó, những kỳ vọng về 2 cơ sở giết mổ tập trung do doanh nghiệp đầu tư xây dựng từ mấy năm trước trở nên xa vời. Công ty Thực phẩm Cầu Mây (xã Xuân Phương, huyện Phú Bình) với địa thế đắc địa và lễ khởi công rầm rộ nhưng đến nay rất im ắng. Những hoài nghi về việc mượn dự án để lấy đất vàng đang được dư luận đặt ra.

Dự án khác của Công ty CP Hưng Nguyên Thịnh (Xx Thịnh Đức, TP Thái Nguyên) kể từ khi khởi công đến nay lại liên tục vướng mắc các thủ tục pháp lý. Cụ thể, trong khi xây dựng hạ tầng thì doanh nghiệp liên tục bị tố khai thác cát sỏi trái phép trên đoạn sông Công chảy qua khu vực dự án.

Cùng với giết mổ, sản phẩm động vật được tiêu thụ cũng chưa được kiểm soát chặt chẽ từ khâu giết mổ đến tiêu thụ nên có nguy cơ cao về mất vệ sinh an toàn thực phẩm.  

Xây dựng mô hình điểm

Ông Lê Đắc Vinh, Chi cục trưởng Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh cho biết, phương án quản lý giết mổ, buôn bán sản phẩm động vật đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm của tỉnh đã được thông qua. Nội dung quan trọng nhất của phương án là xây dựng mô hình điểm về quản lý giết mổ, kinh doanh buôn bán sản phẩm động vật.

Theo đó, UBND TX Phổ Yên đã được chọn giao là đơn vị chủ trì thực hiện mô hình điểm. Ngoài việc xây dựng những cơ sở giết mổ tập trung thì UBND TX còn hỗ trợ các cơ sở trên hoạt động hiệu quả. Đồng thời có cả một hệ thống chế tài, nguồn lực, nhân lực để triển khai.

Ông Nguyễn Văn Ngọc, Phó Chủ tịch UBND TX cho biết, vấn đề vệ sinh thú y, kiểm soát giết mổ, kinh doanh sản phẩm động vật đã trở nên vô cùng bức thiết. Bản thân Chi cục Chăn nuôi và Thú y không thể quản lý và kiểm soát toàn diện được thì chính quyền các cấp phải ý thức được vai trò với lĩnh vực này.

Một khó khăn nữa là hầu hết các doanh nghiệp vì lý do tâm linh và vì hiệu quả kinh doanh thấp nên không mặn mà với việc đầu tư vào giết mổ. Vì lẽ đó, UBND TX đã chọn mặt gửi vàng và sẵn sàng tạo mọi điều kiện hỗ trợ để hình thành cơ sở giết mổ tập trung, cụ thể là trường hợp Công ty CP Vinatuco Việt Nam. Để hình thành cơ sở giết mổ nói trên, UBND TX đã xây dựng lộ trình từ việc tham quan học tập về quy cách, hình thức, điều quan trọng nhất là làm thế nào để cơ sở giết mổ tập trung hoạt động hiệu quả.

Từ nhận thức đó, Phổ Yên đã tiến hành thống kê toàn bộ các hộ kinh doanh giết mổ, các hộ, các tụ điểm kinh doanh sản phẩm động vật; ký cam kết về việc giết mổ, kinh doanh sản phẩm phải có dấu kiểm dịch.

Nhằm từng bước nâng cao hiệu quả quản lý, UBND TX cũng hỗ trợ các cơ sở giết mổ phân tán bằng việc miễn phí giết mổ tại cơ sở của Cty Vinatuco trong năm đầu tiên. Về lâu dài, TX sẽ tiếp tục hình thành thêm các cơ sở giết mổ tập trung tại các vùng khác nhau theo quy hoạch.

Hiện nay, cơ sở giết môt tập trung của Công ty CP Vinatuco Việt Nam đã chính thức đi vào hoạt động tại thị trấn Ba Hàng (TX Phổ Yên). Ông Nguyễn Sỹ Nam, Giám đốc công ty cho biết, do việc thực hiện liên kết chăn nuôi theo chuỗi nên các sản phẩm giết mổ của công ty đều có đầu ra rõ ràng.

Sắp tới, khi UBND TX tập trung các đầu lợn của các hộ về thì công suất của cơ sở sẽ được sử dụng tối đa. Chắc chắn, khi đó sản lượng thịt lợn tại chợ trung tâm của thị xã sẽ được kiểm soát.