Năm 2014 tập trung tăng thu nhập cho nông dân

Nỗ lực vượt khó 

Trong suốt năm 2013, thành tựu của ngành nông nghiệp được Chính phủ đánh giá cao. Về tổng thể, giá nông sản giảm trong khi giá đầu vào như phân bón, thuốc trừ sâu không giảm, đã tác động trực tiếp đến sản xuất, tiêu thụ nông sản. 

Nhu cầu và giá nông sản trên thị trường thế giới luôn trong xu hướng giảm suốt từ giữa năm 2012 do các quốc gia nhập khẩu nông sản chính của Việt Nam như EU, Hoa Kỳ, Nhật, Philipine, … phục hồi tăng trưởng chậm, sức mua thấp đã ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động xuất khẩu của ngành. Hầu hết, các loại nông sản xuất khẩu chủ lực (gạo, cà phê, sắn, cá tra) đều có khối lượng và giá trị xuất khẩu giảm so với năm 2012. 

Cùng với đó, tiêu thụ trong nước cũng gặp không ít khó khăn, nguyên nhân chính là do xuất khẩu giảm (đối với các loại nông sản xuất khẩu: lúa gạo, cá tra, cà phê) và sức mua trong nước giảm và phải cạnh tranh với hàng nhập lậu (đối với các loại tiêu dùng trong nước: lợn, gia cầm, đường,..). 

Trước tình hình một số nông sản (lúa, cá tra, thịt lợn, gia cầm) có khối lượng tồn kho lớn, giá giảm mạnh, Chính phủ đã ban hành chính sách hỗ trợ kịp thời tháo gỡ khó khăn cho sản xuất, chế biến, hỗ trợ tiêu thụ để đảm bảo lợi ích cho người nông dân như chính sách hỗ trợ lãi suất tạm trữ, khoanh nợ, giãn nợ…. 

Được biết, để thực hiện các chính sách trên, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã chủ động cùng các bộ, ngành và địa phương kịp thời xử lý từ các vấn đề có tính chất tình thế như giá cả không ổn định của hàng hóa nông lâm thủy sản đến các vấn đề dài hạn như nghiên cứu đề xuất và triển khai thực hiện nhiều biện pháp từ cơ chế chính sách đến tổ chức quản lý, phát triển nghiên cứu và ứng dụng khoa học kỹ thuật trong sản xuất, chế biến, tiêu thụ; nâng cao hiệu quả ngành trồng lúa; phân phối hài hòa lợi ích (trong ngành lúa gạo, cá tra),… 

Nhờ sự phối hợp đồng bộ và quyết tâm cao của ngành nông nghiệp, những khó khăn đã tạm thời “dịu lại”, xuất hiện những tín hiệu khả quan cho kinh tế nông nghiệp. Trong những tháng cuối năm 2013, giá thịt lợn hơi so với thời điểm 6 tháng đầu năm tăng đáng kể: miền Bắc bình quân từ 50.000-52.000 đồng/kg (tăng 9.000-11.000 đồng/kg); miền Nam dao động từ 50.000-51.000 đồng/kg (tăng từ 12.000-13.500 đồng/kg). Mặt khác, Qua 2 đợt tạm trữ đã giúp cho giá lúa tăng lên đáng kể. Cụ thể: đối với Vụ Đông Xuân khi triển khai tạm trữ giá lúa đã cao hơn so với trước từ 100-200 đồng/kg; Vụ Hè Thu giá lúa tăng 700-800 đồng/kg; gạo tăng 800-1000 đồng/kg so với trước thời điểm thu mua tạm trữ.

Những tháng cuối năm, thị trường đã chuyển biến tích cực hơn. Xuất khẩu thủy sản, đồ gỗ và lâm sản tăng mạnh. Giá nhiều loại nông sản (lúa gạo, tôm, cá tra, thịt lợn) cả trong và ngoài nước đều tăng nhanh. Tổng kim ngạch xuất khẩu toàn ngành cả năm ước đạt 27,5 tỷ USD, tăng 0,7% so với năm 2012, thặng dư thương mại đạt hơn 8,5 tỷ USD, trong đó: Thủy sản đạt 6,7 tỷ USD (+10,6%), đồ gỗ và sản phẩm từ gỗ 5,5 tỷ USD (+17,8%), rau quả tăng 25,7%, hạt điều tăng 12,9%, hạt tiêu tăng 13,4%; tôm ước đạt 3,0 tỷ USD, tăng 25%. Tuy nhiên một số mặt hàng nông sản chính vẫn có sự sụt giảm về kim ngạch xuất khẩu như, gạo, cà phê, cao su... 

Năm 2014 tập trung tăng thu nhập cho nông dân

Năm 2014, ngành nông nghiệp đặt mục tiêu GDP đạt 2,6 – 3%; Giá trị sản xuất tăng từ 3,1 - 3,5% (trong đó trồng trọt: 2,0 - 2,5%, chăn nuôi 5,0 - 5,5%, lâm nghiệp 5,5 - 6,0%, thuỷ sản 3,5 - 4,0%), giá trị kim ngạch xuất khẩu hàng nông lâm thuỷ sản đạt 28,5 tỷ USD; tỷ lệ che phủ rừng đạt 41,5%.

Theo đó, thực hiện 6 nhiệm vụ, giải pháp chính: Triển khai mạnh tái cơ cấu, phục hồi tăng trưởng của ngành. Mục tiêu hàng đầu của tái cơ cấu nông nghiệp là tăng thu nhập cho nông dân. Ưu tiên nguồn lực và huy động toàn xã hội tham gia thực hiện có hiệu quả Chương trình Xây dựng nông thôn mới. Phát triển thủy lợi, đầu tư hạ tầng, nâng cao năng lực phòng chống thiên tai, ứng phó với biến đổi khí hậu. Tăng cường công tác quản lí chất lượng vật tư nông nghiệp, bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm…

Trong các nhiệm vụ đặt ra, đặc biệt chú ý tập trung tái cơ cấu nông nghiệp. Đề án này đã được phê duyệt để duy trì đà tăng trưởng của ngành nông nghiệp bởi tốc độ tăng trưởng đã chậm lại, thu nhập của nông dân thấp đi trong khi nhu cầu cuộc sống tăng. 

Để thực hiện đồng bộ các nhiệm vụ tái cơ cấu, trên các lĩnh vực, tạo được chuyển biến rõ rệt trong thực tế. Trong năm 2014, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã chỉ đạo từng địa phương rà soát xác định lựa chọn những cây trồng vật nuôi có lợi thế, có thị trường; hình thành các chương trình dự án tập trung chỉ đạo thực hiện các giải pháp đồng bộ, hình thành các vùng sản xuất hàng hóa quy mô lớn, hiệu quả cao, bền vững. Các vùng miền núi, vùng đồng bào dân tộc cũng theo điều kiện cụ thể để lựa chọn phát triển cây, con hàng hóa thay cho tự cung tự cấp, coi đây là lối thoát căn bản để xóa đói giảm nghèo.

Trong năm 2014, ngành nông nghiệp sẽ tập trung phát triển sản xuất lúa gạo chất lượng cao, hạn chế diện tích gieo trồng các giống chất lượng thấp. Đẩy mạnh thâm canh tăng năng suất cao su, điều, hồ tiêu, chè; tái canh bằng các giống năng suất chất lượng cao. Mở rộng sản xuất rau an toàn, hoa công nghệ cao hướng tới xuất khẩu. Về lĩnh vực chăn nuôi, phát triển đàn bò sữa bằng giống nhập nội năng suất cao; cải tạo đàn trâu, bò hướng thịt để có năng suất, chất lượng thịt cao hơn; tạo điều kiện thuận lợi phát triển chăn nuôi lợn, gia cầm công nghiệp; chấn chỉnh, nâng cao chất lượng bộ giống gia cầm nuôi ở nông hộ để đạt năng suất cao hơn. Bên cạnh đó, cần thúc đẩy nghiên cứu, chuyển giao và ứng dụng khoa học công nghệ, tổ chức lại sản xuất, đẩy mạnh đào tạo nghề cho nông dân, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực của ngành. Tiếp tục giải quyết các rào cản kỹ thuật liên quan đến xuất khẩu nông lâm thủy sản và kiểm soát chặt chẽ hàng hóa nhập khẩu có nguồn gốc động, thực vật nhằm ngăn chặn hàng kém chất lượng, hàng mất vệ sinh an toàn thực phẩm vào Việt Nam.

Phát biểu chỉ đạo tại Hội Nghị Triển khai kế hoạch năm 2014 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng cũng đã nhận định, tính cơ cấu tổng thể, nông nghiệp chỉ chiếm 19% GDP trong năm 2013 nhưng lao động trong nông nghiệp chiếm 49% lao động của cả nước. Rõ ràng là tính như vậy thì thu nhập thấp dù đã chuyển dịch cơ cấu lao động. Vì vậy khoảng cách giàu nghèo tiếp tục rõ ràng, đây là gốc vấn đề để chúng ta tái cơ cấu, tổ chức sản xuất lại, nâng giá trị, tăng thu nhập, cải thiện đời sống nhân dân. Đây là những đòi hỏi cấp thiết mà Đảng, Nhà nước phải khẩn trương tiến hành tái cơ cấu. Và, tái cơ cấu không thể tách rời nông thôn mới vì bao trùm rất nhiều vấn đề gắn chặt với nhau và đây là sự nghiệp chung, trong đó người nông dân giữ vị trí trung tâm, vai trò chủ thể và Đảng, Nhà nước và cả hệ thống chính trị phải xem tái cơ cấu gắn với xây dựng nông thôn mới./.