Năm 2020, mỗi người dân đều có mã số định danh

Đây là ý tưởng được đặt ra trong dự thảo Đề án tổng thể đơn giản hóa thủ tục hành chính, giấy tờ công dân và các cơ sở dữ liệu quốc gia liên quan đến quản lý dân cư. Chiều 26/3, tại Hà Nội, Bộ Tư pháp đã tổ chức Hội thảo lấy ý kiến vào dự thảo Đề án này. 

Theo Bộ Tư pháp, Đề án nhằm tạo điều kiện thuận lợi và giảm chi phí thực hiện thủ tục hành chính cho người dân. Dự thảo Đề án được thiết kế theo hướng tập trung ưu tiên cho việc “số hóa,” “điện tử hóa” các thông tin của công dân để phục vụ quản lý dân cư, làm nền tảng cho việc thực hiện đơn giản hóa thủ tục hành chính, giấy tờ công dân và các cơ sở dữ liệu quốc gia liên quan đến quản lý dân cư. 

Dự thảo Đề án đã xác định số định danh cá nhân cấp cho công dân chính là số chứng minh nhân dân mới (12 số) mà Bộ Công an đã triển khai thí điểm cấp cho công dân tại Công an thành phố Hà Nội. 

Số định danh công dân là số duy nhất để truy nguyên công dân trong tất cả các ngành, lĩnh vực, công dân chỉ cần biết duy nhất một số là số định danh; đây là cơ sở để các ngành kết nối, khai thác sử dụng thông tin về công dân trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư để phục vụ quản lý ngành. Theo lộ trình của Đề án, đến năm 2020, toàn bộ công dân Việt Nam đều có số định danh cá nhân. 

Theo rà soát của Bộ Tư pháp, có khoảng 1.300 thủ tục hành chính trong mẫu đơn tờ khai yêu cầu khai thông tin cơ bản về công dân hoặc yêu cầu xuất trình/nộp bản sao/bản sao có chứng thực một/một số giấy tờ như giấy khai sinh/chứng sinh, sổ hộ khẩu, chứng minh nhân dân/hộ chiếu, sơ yếu lý lịch, giấy đăng ký kết hôn, giấy chứng tử. 

Trong đó, 1.045 mẫu đơn, tờ khai có yêu cầu cung cấp thông tin về công dân. Tính toán sơ bộ của Bộ này cho thấy việc vận hành Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư sẽ giúp cắt giảm chi phí điền thông tin trong mẫu đơn, tờ khai cho công dân, ước tính khoảng 198 tỷ đồng. 

Cũng trong gần 1.300 thủ tục hành chính, có 724 thủ tục hành chính yêu cầu xuất trình/nộp bản sao/bản sao có chứng thực một/một số giấy tờ trên. Sử dụng Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư sẽ giúp cắt giảm chi phí cho việc xuất trình hoặc nộp bản sao/bản sao có chứng thực các giấy tờ, ước tính khoảng 1.445 tỷ đồng/năm. Như vậy, tổng chi phí tiết kiệm được cho công dân là khoảng 1.643 tỷ đồng/năm. 

Mặt khác, việc ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý ngành, lĩnh vực còn giúp giảm được việc phải xuất trình/nộp bản sao/nộp bản sao có chứng thực nhiều loại giấy tờ khác như: các loại thẻ, sổ, văn bằng, chứng chỉ... Lợi ích này cũng chưa tính việc cơ quan quản lý nhà nước không phải bố trí nguồn lực để thực hiện việc nhập thông tin cơ bản về công dân vào các cơ sở dữ liệu của ngành, lĩnh vực, cũng như giảm các chi phí xây dựng các trường thông tin cơ bản về công dân khi xây dựng các cơ sở dữ liệu ngành, lĩnh vực.

Tham luận tại Hội thảo, các đại biểu đều có chung nhận định phải có số định danh cá nhân. Số định danh cá nhân sẽ là chìa khóa mở vào kho dữ liệu của công dân, truy nguyên công dân trong các lĩnh vực. Thay cho việc người dân phải chứng minh bản thân thì cơ quan nhà nước phải tự tìm hiểu về họ. Đây là cơ sở để cải cách thủ tục hành chính một cách triệt để, khắc phục tình trạng cát cứ, cắt khúc thông tin, không minh bạch, gây phiền hà tốn kém cho xã hội. 

Để phát huy tác dụng của số định danh, phải có cơ sở dữ liệu quốc gia chứa tất cả các thông tin về một con người từ khi sinh ra đến khi mất đi, để người dân thuận tiện khi chứng minh nhân thân của mình với cơ quan nhà nước và các tổ chức, thực hiện thủ tục một cách nhanh nhất, thuận tiện nhất mà có thể không cần phải đến cơ quan chức năng. 

Tuy nhiên, một số đại biểu còn bày tỏ băn khoăn về tính khả thi của Đề án, lộ trình thực hiện, mối quan hệ giữa cơ sở dữ liệu quốc gia này với cơ sở dữ liệu điện tử chuyên ngành, cũng như việc duy trì, cập nhật, quản lý, sử dụng, khai thác các dữ liệu này. 

Các đại biểu đề nghị Đề án phải có tính định lượng hơn về thời gian, kinh phí tổ chức thực hiện. Về băn khoăn xung quanh việc bảo mật thông tin và vật mang số định danh, đại diện Bộ Tư pháp khẳng định các thông tin cá nhân được bảo mật tuyệt đối bằng công nghệ tin học, số định danh cá nhân ai cũng đọc được nhưng chỉ người mang số đó mới có mật khẩu để tra cứu và hoàn toàn không bị xâm phạm đời tư. Chứng minh nhân dân sẽ là vật mang số định danh./.