Nhiều khó khăn trong công tác tăng cường hiệu quả hoạt động các thiết chế văn hóa gắn với việc xây dựng nông thôn mới

Trong bộ tiêu  chí quốc gia về xây dựng nông thôn mới, có 02 nội dung là nhà văn hóa và khu thể thao xã đạt chuẩn. Để cụ thể hóa việc thực hiện tiêu chí này, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã ban hành quy định mẫu về tổ chức hoạt động và tiêu chí của nhà văn hóa, khu thể thao thôn, hướng dẫn các địa phương triển khai thực hiện.

Theo thống kê đến năm 2012, trên địa bàn toàn tỉnh Bắc Kạn hiện có 13/122 xã, phường được đầu tư xây dựng nhà văn hóa, từ nguồn vốn chương trình mục tiêu quốc gia và nguồn vốn đối ứng của địa phương, 979/1421 thôn, bản có nhà văn hóa tuy nhiên phần lớn là nhà họp thôn làm bằng gỗ, tranh tre do chính quyền địa phương và người dân chung tay xây dựng. Căn cứ các tiêu chuẩn quy định về cơ sở vật chất , trang thiết bị hoạt động tại Thông tư số 12 và Thông tư số 06 của Bộ văn hóa, Thể thao và du lịch thì hiện nay toàn tỉnh chưa có nhà văn hóa xã, nhà văn hóa thôn đạt chuẩn nông thôn mới. Đây là một thách thức lớn đối với ngành Văn hóa và đối với tỉnh Bắc Kạn. Nguyên nhân chủ yếu của thực trạng này là hầu hết các nhà văn hóa xã, thôn đã được Nhà nước, chính quyền và nhân dân đầu tư xây dựng trước thời điểm ban hành Bộ tiêu chí xây dựng nông thôn mới và Thông tư quy định tiêu chuẩn của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du Lịch. Khó khăn hơn hiện nay tỉnh Bắc Kạn còn nhiều khó khăn, nguồn vốn đối ứng của địa phương rất hạn hẹp nên khi xây dựng nhà văn hóa xã, thôn không thể thực hiện được theo tiêu chí của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch.

Để từng bước khắc phục tình trạng này, hiện nay hầu hết các địa phương trong tỉnh đã xây dựng xong quy hoạch đã bố trí quỹ đất, đặc biệt là quỹ đất dành cho việc xây dựng hệ thống thiết chế văn hóa theo chuẩn nông thôn mới. Tuy nhiên để triển khai nội dung này cần một nguồn kinh phí rất lớn.

Để giảm bớt những khó khăn, ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã đưa ra việc nâng cao, đẩy mạnh hiệu quả hoạt động các thiết chế văn hóa gắn liền với việc xây dựng nông thôn mới là một trong những nhiệm vụ trọng tâm chính của ngành. Với một số giải pháp cụ thể như tiếp tục đẩy mạnh các hoạt động tuyên truyền về văn hóa và nhiệm vụ phát triển văn hóa nông thôn, phát huy tinh thần chủ động tích cực của người dân và vai trò tự quản cộng đồng nông thôn trong quá trình phát triển văn hóa nông thôn. Đồng thời, đưa mục tiêu, nhiệm vụ phát triển văn hóa nông thôn vào Nghị quyết của các cấp ủy, chính quyền để tập trung lãnh đạo chỉ đạo thực hiện. Đẩy mạnh và nâng cao chất lượng phong trào “toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” phát huy quy chế dân chủ ở cơ sở, vận động nhân dân thực hiện tốt các tiêu chuẩn, quy ước văn hóa, xây dựng cơ sở Đảng, chính quyền, mặt  trận, đoàn thể thực sự trong sạch vững mạnh, gắn bó mật thiết với nhân dân.

Từ đó tạo niềm tin và nâng cao vai trò của nhân dân tích cực hưởng ứng xây dựng, phát triển sáng tạo đời sống văn hóa cơ sở, nâng cao đời sống tinh thần cho nhân dân. Cùng với đó, hoàn thiện đầu tư xây dựng các thiết chế văn hóa, thể thao các cấp theo quy định, đảm bảo các xã được chọn làm mô hình điểm để xây dựng nông thôn mới. Trên địa bàn tỉnh đều có nhà văn hóa, khu thể thao để tổ chức các hoạt động về văn hóa, thể thao của địa phương, tạo điều kiện để người dân địa phương tham gia các hoạt động sáng tác và biểu diễn nghệ thuật dân gian truyền thống. Nhà văn hóa, khu thể thao cũng là nơi sinh hoạt trao đổi kinh nghiệm trong sản xuất nông nghiệp, nông dân, nông thôn. Tiếp tục thực hiện chính sách khuyến khích xã hội hóa và tạo điều kiện để cá nhân, tổ chức doanh nghiệp đầu tư xây dựng cơ sở vật chất về hoạt động văn hóa, thể thao, vui chơi, giải trí trên địa bàn nông thôn.  Xây dựng cơ chế lồng ghép, phối hợp phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” với chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới bảo đảm phù hợp với điều kiện từng địa phương. Lồng ghép chương trình mục tiêu quốc gia về văn hóa, các chương trình dự án phát triển kinh tế xã hội nông thôn, nhiệm vụ phát triển sự nghiệp văn hóa nông thôn. Cùng với đó, đối với những nhà văn hóa đã được đầu tư xây dựng nhưng chưa đạt chuẩn về diện tích thì tập trung đầu tư nâng cấp mở rộng khuôn viên, mua sắm thêm trang thiết bị phục vụ nhu cầu hội họp, sinh hoạt của nhân dân. Những thôn chưa có điều kiện xây dựng nhà văn hóa và sân thể thao, trước mắt có thể tận dụng các công trình công cộng sẵn có để làm địa điểm sinh hoạt văn hóa, thể thao cho nhân dân.

Hồng Hạnh (http://www.baobackan.org.vn)