Tái cơ cấu, đòn bẩy phát triển nông nghiệp bền vững

Ông Nguyễn Văn Dương, Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Tháp

Tái cơ cấu nông nghiệp được xem là bước đệm hỗ trợ thành công cho quá trình chuyển đổi mô hình kinh tế lâu dài, bền vững. Hiện nay, vấn đề tái cơ cấu nông nghiệp đang được tỉnh Đồng Tháp đặc biệt quan tâm và được Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đánh giá cao là tỉnh thực hiện đi đầu cả nước. 

1. Tỉnh Đồng Tháp tập trung tái cơ cấu ngành nông nghiệp (TCCNN) SX theo chuỗi giá trị ngành hàng, đẩy mạnh ứng dụng các tiến bộ KHKT, các HTX, THT SX được củng cố nâng cao chất lượng hoạt động, từ đó đảm đương được vai trò đầu mối dẫn dắt nông dân liên kết SX theo tín hiệu thị trường và liên kết với các DN để khép kín từ khâu cung ứng vật tư đầu vào, hướng dẫn kỹ thuật canh tác đến khâu tiêu thụ, chế biến và xuất khẩu.

Tăng cường kiểm tra, xử lý các trường hợp sử dụng chất cấm trong chăn nuôi, hỗ trợ các HTX nông nghiệp trang bị dụng cụ, thiết bị thử nhanh dư lượng thuốc BVTV trên nông sản, hợp tác phát triển SX một số nông sản sạch, giúp nâng cao chất lượng và khả năng cạnh tranh của nông sản, đảm bảo đạt tiêu chuẩn XK sang một số thị trường khó tính như Mỹ, châu Âu, Nhật Bản, Hàn Quốc, New Zealand…

Kết quả thực hiện đề án với 5 ngành hàng chủ lực của tỉnh gồm lúa, xoài, cá tra, vịt và hoa đã giúp nông dân giảm giá thành SX từ 10 - 20%, tăng thêm lợi nhuận từ 3 - 4 triệu đồng/ha/vụ so với SX truyền thống. Đã xây dựng được nhiều nhãn hiệu gạo như Kim Trường Xuân, Sếu Đỏ, Hương Tràm, Ramsa.

Đặc biệt gạo Nosavina đã có mặt trên thị trường Singapore. Cty TNHH MTV Cỏ May Essential hợp tác chuyển giao kỹ thuật và công nghệ trồng nấm rơm sạch, nâng cao chất lượng, năng suất tăng gấp 2 lần so với trồng ngoài trời, giúp nông dân tận dụng nguồn rơm phế phẩm, tăng thêm giá trị gia tăng từ cây lúa. Trái xoài được tiêu thụ ở các thị trường Hàn Quốc, Nhật Bản, New Zealand, Samara (Nga)… với giá ổn định trung bình trong năm khoảng từ 20.000 - 25.000 đồng/kg, đã khắc phục được tình trạng rớt giá do thu hoạch tập trung một thời điểm.

Trái nhãn đã XK sang thị trường Mỹ. Trái chanh XK sang các thị trường Nhật Bản, Hàn Quốc. Ớt trái Thanh Bình XK sang các thị trường Trung Quốc, Thái Lan, Campuchia, Malaysia, Hàn Quốc… giá bán cũng tăng thêm từ 10 - 15% so với trước đây.

Thực hiện liên kết SX theo chuỗi giá trị ngành hàng cá tra, các DN chế biến đã tái cơ cấu trong nội bộ ngành. Đồng thời triển khai xây dựng vùng nuôi nguyên liệu để khép kín từ khâu cung ứng vật tư đầu vào đến khâu tiêu thụ - chế biến và XK. Người nuôi được cung cấp thức ăn, hỗ trợ kỹ thuật nuôi, không phải vay nợ ngân hàng, không lo đầu ra tiêu thụ, có lợi nhuận ổn định, góp phần đưa sản lượng thủy sản đạt trên 207.000 tấn, đứng đầu khu vực ĐBSCL, tăng 1,32% so với cùng kỳ năm 2015.

Ngoài ra, tỉnh đã hỗ trợ DN đầu tư ứng dụng khoa học - công nghệ mới, tạo ra các sản phẩm giá trị gia tăng như chế biến dầu ăn Ranee từ mỡ cá, chế biến colagen, gelatin từ da cá tra, chế biến bột cá làm thức ăn chăn nuôi từ phụ phẩm cá tra, góp phần tăng thêm giá trị ngành hàng cá tra.

Ngành hàng SX cá tra ở Đồng Tháp đứng đầu ở ĐBSCL về sản lượng xuất khẩu

Các mô hình THT chăn nuôi theo chuỗi giá trị, mô hình liên kết xây dựng vùng nguyên liệu được triển khai thực hiện, các hộ nuôi được cung cấp con giống, thức ăn đảm bảo chất lượng, được hướng dẫn kỹ thuật nuôi rọ kết hợp chăn thả bán công nghiệp, giúp kiểm soát dịch bệnh và dinh dưỡng tốt hơn, nên tỷ lệ hao hụt thấp, vịt đẻ trứng sai, kích cỡ trứng đồng đều.

Do vậy, mặc dù tổng đàn vịt năm 2015 giảm gần 845.000 con so với năm 2012, nhưng sản lượng trứng vịt tăng gần gấp 3 lần và sản lượng thịt vịt tăng 22,8% so với năm 2012. Người nuôi tham gia mô hình còn được giảm giá thức ăn và bán trứng với giá cao hơn bên ngoài từ 200 - 300 đồng/trứng.

Tỉnh đã liên kết cử cán bộ kỹ thuật và nông dân sang Hà Lan nghiên cứu, phát triển nghề trồng hoa kiểng và tiếp thu những tiến bộ kỹ thuật trồng hoa kiểng của Hà Lan, ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất giống hoa kiểng, tổ chức diễn đàn để kết nối giữa người SX và DN, tạo thị trường, định hướng phát triển nghề trồng hoa kiểng gắn với tham quan du lịch. Từ đó đã SX được nhiều chủng loại hoa mới, đẹp, lưu giữ lâu hơn và diện tích SX tăng 138% so với năm 2012, đáp ứng nhu cầu cung ứng sản lượng lớn cho thị trường, góp phần nâng cao giá trị cho ngành hàng hoa kiểng.

2. Muốn thực hiện TCCNN tốt trước hết là tập trung chỉ đạo hỗ trợ phát triển các HTX nông nghiệp và THT, đến nay tỉnh đã hỗ trợ xây dựng mô hình HTX kiểu mới ở 3 huyện Cao Lãnh, Thanh Bình, Tam Nông (mỗi địa phương từ 1 - 2 HTX). Tập trung tuyên truyền về ý nghĩa, vai trò của HTX kiểu mới trong phát triển nông nghiệp, nông thôn, lựa chọn những người có đủ năng lực tham gia Ban quản trị HTX.

Tỉnh đã tạo lập nhiều kênh thông tin kết nối với DN (thăm viếng, mở hộp thư điện tử, mạng xã hội, tổ chức điểm hẹn doanh nhân, cà phê doanh nghiệp...), chỉ đạo các ngành, địa phương tiếp tục thực hiện mô hình liên kết theo chuỗi giá trị ngành hàng, hỗ trợ DN xây dựng vùng nguyên liệu để đảm bảo SX ổn định, giải quyết kịp thời các vướng mắc, tạo điều kiện thuận lợi cho DN và nhân dân phát triển SX, kinh doanh, góp phần đưa giá trị SX nông nghiệp gia tăng.

Ngoài ra, tỉnh đã ký biên bản ghi nhớ với Tập đoàn Phát triển nông nghiệp, nông thôn Hàn Quốc (KRC) thực hiện dự án hợp tác công tư trong lĩnh vực nông nghiệp và nông thôn. Ký kết hợp tác với Tổ chức sáng kiến phát triển SX lúa gạo khu vực châu Á, Quỹ Phát triển bền vững IDH xây dựng các mô hình phát triển nông nghiệp bền vững trên con cá, cây lúa. Hợp tác với tỉnh Ibaraki, Nhật Bản nghiên cứu phát triển nông nghiệp, thỏa thuận hợp tác với tổ chức FAO, JICA, Tập đoàn Thương mại Hà Lan…

3. Trên cơ sở những kết quả vừa đạt được, chúng tôi sẽ tiếp tục triển khai thực hiện Đề án TCCNN, trong đó tập trung nhân rộng các mô hình liên kết, đẩy mạnh ứng dụng các tiến bộ KHKT, kiểm soát chặt chẽ việc SX an toàn, nhằm giảm chi phí, nâng cao chất lượng và khả năng cạnh tranh của sản phẩm.

TCCNN giúp nông dân giảm giá thành SX từ 10 - 20%, tăng thêm lợi nhuận từ 3 - 4 triệu đồng/ha/vụ

Chú ý phương án quy hoạch dự trữ nước để chủ động SX và phục vụ ổn định đời sống nhân dân trong điều kiện biến đổi khí hậu. Tổ chức nhân rộng các mô hình liên kết SX và tiêu thụ; hỗ trợ nâng cao chất lượng kinh tế hợp tác, trọng tâm là các HTX tham gia chuỗi ngành hàng (tổ chức các phiên chợ giới thiệu, quảng bá các sản phẩm nông nghiệp sạch, có giá trị kinh tế cao để khuyến khích SX phát triển). Kiểm soát chặt chẽ việc SX an toàn thực phẩm, nhằm giảm chi phí, nâng cao chất lượng.

Chỉ đạo triển khai thực hiện các nội dung hợp tác đã ký kết với Cty CP RYNAN AgriFoods (Tập đoàn Mỹ Lan) về lĩnh vực nông nghiệp, khoa học công nghệ và đào tạo nguồn nhân lực. Song song đó là triển khai thực hiện Đề án tái cơ cấu công nghiệp, thương mại; hỗ trợ, khuyến khích phong trào khởi nghiệp, sáng tạo; tiếp tục hoàn chỉnh danh mục các dự án kêu gọi đầu tư để chủ động giới thiệu với các nhà đầu tư.

Chúng tôi sẽ tiếp tục xây dựng thêm nhiều sản phẩm du lịch nông nghiệp, kêu gọi đầu tư hạ tầng kết nối các khu, điểm du lịch, dịch vụ hậu cần phục vụ du khách, tạo thêm nhiều ấn tượng tốt để thu hút khách đến tham quan nhiều hơn và lưu lại lâu hơn.

Theo Nguyễn Văn Dương/nongnghiep.vn