Tăng cường ứng dụng khoa học công nghệ tiên tiến trong tái cơ cấu nông nghiệp

Sản lượng cao nhưng tiêu thụ khó

Ngày 15 tháng 3 năm 2014, tại trụ sở Ban Chỉ đạo Tây Nam Bộ, thành phố Cần Thơ, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng đã chủ trì Hội nghị về sản xuất và tiêu thụ lúa, gạo vùng Đồng bằng sông Cửu Long. Theo đánh giá của Thủ tướng, sản xuất nông nghiệp luôn là nền tảng, là trục phát triển, một trụ đỡ của nền kinh tế nước ta.

Trong thời gian qua, nông nghiệp liên tục tăng trưởng ổn định, đây là thành tựu quan trọng góp phần vào thúc đẩy tăng trưởng của cả nước, xuất khẩu, giảm nghèo và nâng cao mức sống người dân. Đối với vùng đồng bằng sông Cửu Long, sản xuất nông nghiệp, đặc biệt là lúa gạo, thủy sản và cây ăn trái là tiềm năng, lợi thế và nguồn lực chính cho phát triển kinh tế - xã hội của Vùng. Các sản phẩm đó đã có bước phát triển vượt bậc cả về năng suất và chất lượng trong thời gian qua đã đóng góp lớn cho sản xuất và xuất khẩu của cả nước.

Tuy nhiên, tốc độ tăng trưởng của ngành nông nghiệp đang có xu hướng chậm lại, đời sống của một bộ phận người lao động sản xuất nông nghiệp còn gặp nhiều khó khăn. Nguyên nhân chủ yếu là do chi phí sản xuất cao, năng suất lao động thấp, giá bán nông sản giảm làm cho lợi nhuận của người dân giảm sút.

Năm 2014, sản xuất nông nghiệp vùng đồng bằng sông Cửu Long đạt sản lượng cao nhưng gặp nhiều khó khăn trong tiêu thụ và xuất khẩu do giá lúa giảm, thị trường gạo thế giới đang có nhiều diễn biến khó lường, cơ cấu sản xuất nông nghiệp bộc lộ nhiều hạn chế, bất cập, thiếu liên kết giữa doanh nghiệp với người dân trong chuỗi sản xuất và tiêu thụ sản phẩm.

Tập trung tái cơ cấu nông nghiệp

Nông nghiệp, nông dân và nông thôn luôn là vấn đề chiến lược của Đảng và Nhà nước ta trong thời gian qua. Chính phủ luôn dành sự quan tâm đặc biệt đến phát triển nông nghiệp, nông thôn trên tinh thần nông nghiệp ngày càng phát triển bền vững, đời sống, vật chất, tinh thần của người dân được nâng cao. Việc triển khai thực hiện các tiêu chí về xây dựng nông thôn mới chính là thực hiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn.

Theo kết luận của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng sau Hội nghị về sản xuất và tiêu thụ lúa, gạo vùng Đồng bằng sông Cửu Long, để thực hiện tốt chủ trương của Trung ương về tái cơ cấu nền nông nghiệp theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững, hiệu quả gắn với việc xây dựng nông thôn mới, các Bộ, ngành và các địa phương cần làm tốt sáu nhiệm vụ chủ yếu sau:

Thứ nhất, tạo mọi điều kiện thuận lợi, khuyến khích tối đa việc ứng dụng khoa học công nghệ tiên tiến, công nghệ cao và đẩy mạnh cơ giới hóa trong sản xuất nông nghiệp nhằm giảm giá thành sản xuất, nâng cao năng suất, chất lượng và sức cạnh tranh của các sản phẩm nông nghiệp. Đây là việc làm quyết định trong tái cơ cấu nông nghiệp.

Thứ hai, tập trung chuyển đổi mô hình tổ chức liên kết sản xuất theo hướng hình thành chuỗi sản xuất, chế biến và tiêu thụ sản phẩm trong đó lấy người dân là trung tâm, là chủ thể chính. Tiếp tục phát huy, nhân rộng các mô hình hay, kinh nghiệm tốt trong sản xuất nông nghiệp nhất là các mô hình liên kết sản xuất và tiêu thụ đã triển khai có hiệu quả ở một số địa phương.

Thứ ba, khuyến khích tối đa các doanh nghiệp vào đầu tư, phát triển sản xuất và kinh doanh trên địa bàn nông thôn. Qua đó phục vụ trực tiếp cho hoạt động sản xuất, cung ứng đầu vào và tiêu thụ nông sản cho người dân, đồng thời tạo việc làm cho người lao động, tiến tới giảm dần tỷ lệ lao động trực tiếp trong nông nghiệp.

Thứ tư, tiếp tục quan tâm hỗ trợ cho nông nghiệp, nông dân và nông thôn, coi đây là một chính sách nhất quán và mang tính chiến lược lâu dài. Rà soát lại các chính sách hỗ trợ đã và đang thực hiện trong các lĩnh vực tài chính, tín dụng đối với hộ nghèo, ngư dân, hỗ trợ trực tiếp để bảo đảm tính thống nhất, hiệu quả

Thứ năm, tập trung nguồn lực để đầu tư cơ sở hạ tầng nông thôn nhất là hạ tầng giao thông, thủy lợi, trường học, trạm xá, điện, nước...Chú trọng đào tạo nguồn nhân lực, dạy nghề gắn với giải quyết việc làm cho người lao động; thực hiện tốt việc giảm nghèo.

Thứ sáu, đối với các địa phương trong vùng đồng bằng sông Cửu Long cần tính toán, dự báo khả năng tiêu thụ nông sản để tránh tình trạng được mùa, rớt giá. Triển khai hiệu quả việc giảm diện tích lúa cho năng suất, chất lượng thấp, chuyển đổi cơ cấu sang trồng các cây hoa màu có thị trường hoặc các cây ngô, đậu tương gắn với công nghiệp chế biến thức ăn chăn nuôi. Quan tâm lai tạo các loại giống lúa cho năng suất cao, chất lượng tốt, bảo đảm giá trị xuất khẩu và khẩn trương xây dựng thương hiệu lúa, gạo vùng đồng bằng sông Cửu Long.

Nhưng trước mắt, các Bộ, cơ quan và địa phương liên quan cần tổ chức thực hiện tốt các nhiệm vụ về tạm trữ thóc, gạo vụ Đông Xuân 2013-2014.