Chuối là một trong những mặt hàng xuất khẩu dễ gặp rủi ro.

Chiêu trò thường gặp

Thương vụ Đại sứ quán Việt Nam tại UAE cho biết, gần đây, một số DN xuất khẩu trái cây của Việt Nam sang thị trường UAE đã có đơn khiếu nại và đề nghị Thương vụ Đại sứ quán Việt Nam tại UAE hỗ trợ, can thiệp bởi một số DN nhập khẩu trái cây tại Dubai có dấu hiệu lừa đảo, gian lận thương mại. Theo kiến nghị của các DN Việt Nam, các DN nhập khẩu của UAE đã có những chiêu gian lận thương mại hết sức tinh vi và rất khó nhận biết. 

Cụ thể, các DN UAE thường thuyết phục DN Việt Nam ký hợp đồng xuất khẩu trái cây như chanh, chuối... theo thông lệ của Dubai với phương thức thanh toán trước 50% và thanh toán toàn bộ sau khi nhận được hàng đúng chất lượng (cam kết thanh toán 15 ngày sau khi nhận hàng). Tuy nhiên, sau khi nhận được hàng, các DN UAE đã gửi thông tin cho DN Việt Nam để lấy chứng từ gốc, sau đó liên tục lấy lý do trục trặc ngân hàng để lấp liếm việc phát hành thanh toán giả, trì hoãn việc thanh toán. 

Trong trường hợp các DN Việt Nam làm “căng”, các DN UAE sẽ sử dụng thủ thuật tráo hàng chất lượng kém, khiếu nại DN Việt Nam mà không có bất cứ giấy tờ giám định chất lượng nào. Với tình trạng này, đã có rất nhiều DN Việt Nam bị chậm thanh toán từ 6 tháng đến 1 năm, thậm chí có DN sang tận nước sở tại để đòi tiền nhưng cũng “xôi hỏng bỏng không” do phía đối tác tìm mọi cách để lẩn tránh. Thống kê của Thương vụ Đại sứ quán Việt Nam tại UAE cho thấy, đã có 13 DN UAE có dấu hiệu lừa đảo bằng hình thức kể trên, có nhiều DN đã bị kiện ra tòa với lý do không thanh toán tiền cho bên xuất khẩu.

Ông Phạm Trung Nghĩa - Tham tán thương mại Việt Nam tại Dubai – UAE cho biết, thị trường UAE tương đối mở và dễ tính, đồng thời cũng là thị trường trung chuyển đến 40% lượng hàng hoá nhập khẩu. Điều này dẫn đến sự cạnh tranh rất khốc liệt về giá cả hàng nhập khẩu và lợi nhuận thường ở mức thấp. Đây là thị trường giàu tiềm năng cho các DN xuất khẩu trái cây của Việt Nam. Tuy nhiên, ông Nghĩa cũng thừa nhận, đây là thị trường vẫn ẩn chứa nhiều rủi ro. 

Cần nâng cao cảnh giác

Ông Nghĩa cho biết, mặc dù Thương vụ Đại sứ quán Việt Nam tại UAE đã có các cảnh báo, nhưng nhiều DN Việt Nam vẫn có giao dịch với các đối tác nước bạn mà “lý lịch” không trong sạch lắm. “Vậy nên khi DN Việt Nam thấy các hợp đồng mua hàng ở mức giá  cao hơn giá thị trường từ những DN mới, lạ thì cần hết sức cảnh giác”, ông Nghĩa cảnh báo.

Đại diện Tham tán thương mại Việt Nam tại Dubai cũng hết sức lưu ý các DN Việt Nam trong việc đàm phán, ký kết hợp đồng. Đặc biệt, các DN cần lưu ý, hạn chế việc cho trả chậm hoặc nợ tiền. Nếu có cho chậm thanh toán cũng chỉ ở mức 10-20% tránh trường hợp nhiều DN cho trả chậm đến 1/2 giá trị lô hàng, khi phát sinh vấn đề sẽ bị đọng vốn và khó giải quyết. Để góp phần hỗ trợ các DN Việt Nam làm ăn kinh doanh có hiệu quả với phía UAE, ông Nghĩa cho rằng, các DN Việt cần chú trọng đầu tư phát triển nguồn nhân lực làm công tác xuất nhập khẩu, nghiên cứu thị trường, bạn hàng tại UAE một cách kỹ lưỡng, nâng cao chuyên môn, nghiệp vụ, ngoại ngữ, kiến thức pháp luật. 

“UAE là quốc gia với rất nhiều DN các nước hoạt động kinh doanh với thời gian hàng chục năm, có những DN làm ăn chắc chắn, bài bản, uy tín. DN Việt Nam có thể ký hợp đồng, thoả thuận cung cấp dài hạn hàng hoá đối với các DN này theo mức giá xác định từng thời điểm, trên cơ sở % hoa hồng chia sẻ cho DN đầu mối tại UAE. Trường hợp bán hàng theo chuyến, cần xác định rõ giá thị trường của hàng và phương thức thanh toán thích hợp”, ông Nghĩa cho biết thêm.

Theo ông Nghĩa, một yếu tố hết sức quan trọng mà các DN Việt Nam cần lưu ý, đó là hạn chế việc cạnh tranh theo kiểu bán hàng giá thấp để có hợp đồng. “Điều này sẽ càng khiến cho DN UAE tận dụng ép giá, ép phương thức thanh toán. Nghiêm trọng hơn là phá vỡ mặt bằng giá hàng Việt Nam tại thị trường UAE”, ông Nghĩa lưu ý và khuyến cáo, các DN Việt cần tránh tâm lý hám lợi trong kinh doanh gây ra các tranh chấp không cần thiết. 

Để hạn chế thấp hơn nữa các rủi ro khi xuất khẩu sang thị trường UAE nói riêng và các thị trường quốc tế nói chung, vị này cho rằng, các DN phải tiến hành sàng lọc và xác minh rõ các đối tác, đặc biệt là đối tác mới lần đầu giao dịch, đối tác tìm kiếm qua internet. Đối với các đơn hàng ký kết lần đầu với đối tác mới, DN cần liên hệ với các Thương vụ để đề nghị hỗ trợ, xác minh về giá cả, tư cách pháp nhân, uy tín.     

Minh Phương/daidoanket.vn