10 sự kiện kinh tế xã hội nổi bật năm 2014

1. Kiên quyết đấu tranh phản đối hành động sai trái của Trung Quốc ở Biển Đông

Ngày 2.5, Trung Quốc ngang nhiên hạ đặt trái phép giàn khoan Hải Dương 981 trong vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam, vi phạm nghiêm trọng luật pháp quốc tế, đi ngược lại thỏa thuận cấp cao giữa Việt Nam và Trung Quốc, đe dọa hòa bình, an ninh, an toàn, tự do hàng hải trên Biển Đông. 

Trước hành động sai trái của Trung Quốc; với sự ủng hộ rộng rãi của cộng đồng quốc tế, toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta ở trong nước cũng như đồng bào ta ở nước ngoài đã đồng lòng nhất trí, bằng các biện pháp hòa bình, đấu tranh mạnh mẽ chống lại hành động sai trái của Trung Quốc, kiên quyết bảo vệ chủ quyền biển, đảo thiêng liêng của tổ quốc. Ngày 15.7, Trung Quốc đã rút toàn bộ giàn khoan và các tàu bảo vệ khỏi vùng biển đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam.

2. Khẳng định quyết tâm mạnh mẽ của Đảng, Nhà nước trong cuộc đấu tranh chống tham nhũng, tiêu cực

Ngoài việc tiếp tục đưa ra xét xử nghiêm minh các vụ sai phạm nghiêm trọng trong lĩnh vực kinh tế như vụ Nguyễn Đức Kiên, vụ Huỳnh Thị Huyền Như; thì việc xử lý những sai phạm của các cán bộ cao cấp của Đảng, Nhà nước dù đã nghỉ hưu cũng được Đảng, Nhà nước ta tiến hành nghiêm, như: Việc vi phạm trong thực hiện chính sách nhà, đất đối với nguyên Tổng Thanh tra Chính phủ Trần Văn Truyền; vụ đề nghị hủy bỏ quyết định phong tặng danh hiệu Anh hùng LLVT ND đối với ông Hồ Xuân Mãn - nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Bí thư Tỉnh ủy Thừa Thiên - Huế do ông Mãn gian dối trong việc kê khai thành tích… Điều này khẳng định quyết tâm mạnh mẽ của Đảng, Nhà nước trong cuộc đấu tranh chống tham nhũng, củng cố niềm tin trong nhân dân.

3. Nhiều quyết sách thực hiện đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo

Thực hiện Nghị quyết Trung ương 8 (khóa XI) về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, nhiều quyết sách đã được ban hành như: Tổ chức kỳ thi THPT quốc gia từ năm 2015; Quy định về đánh giá học sinh tiểu học; đổi mới chương trình, SGK giáo dục phổ thông từ năm học 2018 - 2019…

4. Việt Nam đạt nhiều dấu mốc hội nhập sâu vào kinh tế toàn cầu

Năm 2014, Việt Nam đã kết thúc đàm phán Hiệp định Thương mại tự do (FTA) song phương với Hàn Quốc và FTA với Liên minh Hải quan Nga-Belarus-Kazakhstan, đồng thời đạt được thỏa thuận về định hướng kết thúc đàm phán FTA với Liên minh Châu Âu (EU). 

Bên cạnh đó, Việt Nam cũng tham gia đàm phán ba FTA khu vực, gồm Hiệp định Đối tác Kinh tế toàn diện khu vực (RCEP); Hiệp định Đối tác kinh tế chiến lược xuyên Thái Bình Dương (TPP); và Hiệp định Thương mại tự do với Hiệp hội Thương mại tự do Châu Âu (EFTA). Đây là những tiền đề quan trọng giúp Việt Nam hội nhập sâu vào nền kinh tế toàn cầu khi nắm bắt được cơ hội.

5. Giảm thời gian nộp thuế từ 537 giờ xuống còn 247 giờ/năm

Đó là kết quả đổi mới thủ tục nộp thuế đã được Bộ Tài chính và Tổng cục Thuế thực hiện quyết liệt trong năm 2014 đã tạo được mốc son về cải cách thủ tục hành chính trong lĩnh vực thuế - đã tạo thuận lợi ở mức cao nhất cho doanh nghiệp và người dân nộp thuế cho ngân sách nhà nước. Khi Luật sửa đổi một số điều của các Luật Thuế có hiệu lực từ ngày 1.1.2015 việc nộp thuế sẽ giảm thêm được 80 giờ, từ 247 giờ/năm xuống còn 167 giờ/năm. Trong năm 2015, sẽ quyết liệt phấn đấu rút ngắn xuống còn 121,5 giờ. 

Việc Bộ Tài chính bỏ quy định một ủy nhiệm thu ngân sách cho một tờ khai hải quan bằng một ủy nhiệm thu cho các tờ khai trong cùng một lô hàng hóa XNK đã giảm trên 1,5 triệu chứng từ/năm phải kê khai để nộp thuế. Ngành hải quan cũng giảm thời gian thông quan hàng NK xuống còn 115 giờ 17 giây. Còn với hàng xuất khẩu từ khi đăng ký tờ khai cho đến khi có quyết định thông quan / giải phóng hàng là: 11 giờ 6 phút 33 giây, góp phần tích cực vào tổng kim ngạch xuất nhập khẩu: 298 tỉ USD trong năm 2014.

6. Giá xăng dầu lên “đỉnh”, xuống “đáy”

Sau khi cú “phi mã” lên ngưỡng 25.640 đồng/lít hồi tháng 7.2014, xăng dầu đã liên tục giảm giá dưới sự kiểm soát chặt chẽ của Nghị định

83/NĐ-CP về kinh doanh xăng dầu. Từ đầu năm đến ngày 22.12, giá xăng dầu trong nước đã 13 lần giảm giá để về ngưỡng thấp kỷ lục xuống còn 17.880 đồng/lít (xăng Ron 92). Động thái này có nguyên nhân do giá dầu thế giới giảm sâu do động thái địa chính trị tại các quốc gia có nguồn dầu mỏ. Nhu cầu dầu mỏ từ các nước phát triển tăng chậm lại, trong khi các nước sản xuất dầu lửa OPEC không cắt giảm sản lượng và đặc biệt là Mỹ từ nước nhập khẩu xăng dầu trở thành nước xuất khẩu lớn nguồn năng lượng này do áp dụng công nghệ đá phiến. 

Dù là nước XK dầu, song vẫn nhập khẩu lượng lớn sản phẩm xăng dầu cho nhu cầu trong nước, VN chịu tác động vừa tích cực, vừa tiêu cực từ giá dầu. Giá dầu thành phẩm giảm, nhưng giá nhiều mặt hàng tiêu dùng trong nước vẫn tiếp tục đứng giá.

7. Lãi suất ngân hàng đã giảm về mức cách đây 10 năm

Lãi suất huy động và cho vay đều giảm từ 1,5 - 2%/năm so với cuối năm 2013. Theo đó, lãi suất huy động còn 4 - 5,5%/năm, lãi suất cho vay từ 7 - 10%/năm - là mức thấp nhất trong khoảng 10 năm trở lại đây. So với thời kỳ lãi suất đỉnh cao (14%/năm) vào năm 2011 thì lãi suất hiện nay đã giảm tới 10%. 

Chi phí vay vốn đã dễ chịu hơn so với nhiều năm trước, sẽ là cơ hội cho các doanh nghiệp và người dân dễ dàng tiếp cận vốn vay để phục hồi sản xuất, kinh doanh. Trong năm 2014, Ngân hàng Nhà nước đã hai lần hạ trần lãi suất tiền gửi và một lần giảm các lãi suất chủ chốt.

8. Giải cứu thành công 12 công nhân trong vụ sập hầm thủy điện

Rất hiếm có một vụ tai nạn lao động nào ở Việt Nam được báo chí quốc tế quan tâm như vụ sập hầm thủy điện Đạ Dâng (Lâm Đồng) làm 12 công nhân mắc kẹt suốt hơn 80 giờ. Tuy nhiên từ thành tích giải cứu này, các cơ quan hữu trách nhận ra nhiều điều bất cập, trong đó đặc biệt là vi phạm về quy định an toàn.

9. Ngành giao thông vận tải “nóng” nhiều vấn đề

Siết chặt quản lý tải trọng xe tải để bảo vệ cơ sở hạ tầng và đảm bảo an toàn giao thông là cuộc chiến quyết liệt trong suốt năm 2014 của ngành GTVT, nhưng vẫn còn hiện tượng xe quá tải hoành hành ở một số tuyến quốc lộ.

Tình trạng chậm chuyến, huỷ chuyến của ngành hàng không Việt Nam vốn từng gây bức xúc dư luận suốt thời gian qua, đến nay tình trạng chậm hủy chuyến chỉ còn 31,9% (tương đương với hàng không Mỹ) là một bước tiến quyết liệt. Nhưng việc để sân bay Nội Bài và Tân Sơn Nhất lọt vào top 10 sân bay tệ nhất Châu Á cùng với việc hàng không Việt Nam xảy ra trên 400 sự cố, trong đó có 91 sự cố ở mức độ uy hiếp nghiêm trọng hàng không đã đưa ngành GTVT trở thành điểm nóng tới mức Bộ trưởng Bộ GTVT yêu cầu “phải đánh giá lại chất lượng nguồn nhân lực hàng không”.

Năm 2014 cũng là năm có hàng loạt công trình trọng điểm quốc gia về lĩnh vực GTVT đưa vào sử dụng sớm như: Đường cao tốc Long Thành - Dầu Dây, Nội Bài - Lào Cai, cụm cầu Nhật Tân, nhà ga T2 Nội Bài…

10. Lạm phát thấp nhất 13 năm, GDP tăng vượt dự kiến

Lạm phát của Việt Nam năm 2014 chỉ ở mức 4,09%, thấp nhất trong 10 năm gần đây, và thấp hơn chỉ tiêu Quốc hội giao là 7%.

Nhiều ý kiến cho rằng nguyên nhân lạm phát thấp là do sự sụt giảm trong tổng cầu của nền kinh tế và đây không thể là một kết quả tích cực được mong đợi. Năm 2014, tốc độ tăng trưởng GDP của Việt Nam đạt mức 5,93%, cao thứ 2 thế giới, vượt mức 5,8% do Quốc hội đề ra từ đầu năm.

Theo laodong.com.vn