Các dự án BOT: Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư lên tiếng

Tại cuộc tọa đàm trực tuyến “Giảm gánh nặng chi phí, thúc đẩy doanh nghiệp tư nhân phát triển” sáng 23/8, ông Đặng Huy Đông, Thứ trưởng Bộ KHĐT đã dẫn câu chuyện phí BOT để minh họa cho những gánh nặng mà doanh nghiệp đang phải gánh chịu, theo tin tức trên báo Tiền phong. 

“BOT là chi phí không hợp lý mà cả xã hội chúng ta đang phải chịu đựng. Chúng ta làm BOT không theo một quy định nào cả”, ông Đông nói và cho biết, trước những bất cập về các dự án BOT giao thông, trước đây Bộ KHĐT đã  phản ứng và góp ý nhưng cơ quan quản lý không nghe.

 “Khi triển khai các dự án BOT giao thông, chúng ta cứ nói chung chung là hài hòa lợi ích giữa Nhà nước, người dân và doanh nghiệp? Thế nhưng thế nào là hài hòa”, ông Đông nêu câu hỏi và “bức xúc”: “Nếu hài hòa thì tại sao khi triển khai những dự án đầu tư theo hình thức BOT các cơ quan chức năng lại không công khai, minh bạch”?

“Tại sao chúng ta không công khai minh bạch, đấu thầu các dự án BOT? không công khai số lượng xe, nguồn vốn đầu tư. Chúng ta không công khai, cứ để “tù mù” thế này là không chấp nhận được”, ông Đông bức xúc.

Theo báo Infonet, vị Thứ trưởng chia sẻ ngay từ năm 2009, ông đã chỉ rõ về việc nhiều nước trên thế giới cảnh BOT là rủi ro tham nhũng lớn nhất. "Nếu làm đúng, làm tốt các dự án BOT rất có lợi cho mọi quốc gia, nhiều quốc gia đã thành công.

 Nhưng nếu làm không tốt, không đúng quy trình, nới lỏng một chút thôi thì rủi ro tham nhũng từ các dự án BOT là lớn nhất  trong các loại tham nhũng", Thứ trưởng Đông cho biết.

Thứ trưởng Bộ KHĐT tâm tư, cơ quan quản lý dự án BOT vẫn hay dùng từ hài hòa lợi ích giữa các bên. Tuy nhiên, theo ông phải hài hòa phải trong sự tường minh, muốn hài hòa trước hết phải minh bạch rõ ràng.

Ông Đông dẫn chứng, Bộ KHĐT là cơ quan đưa ra các chính sách về đầu tư PPP (Đầu tư theo hình thức đối tác công tư), đến bây giờ các đơn vị vẫn vận động hành lang để bỏ đấu thầu, bỏ đầu tư PPP đi. 

Hiện nay, cơ quan quản lý dự án BOT đều thụ động, việc tính toán chi phí, lập đề án đều đưa hết cho doanh nghiệp tự làm. Sau đó doanh nghiệp, cùng cơ quan quản lý với vài chuyên viên, vài chuyên gia cùng ngồi lại, bằng quan hệ thông qua hết. Các con số về dự án đều nhận xét chung chung.

Vị Thứ trưởng cho biết, suốt quá trình làm chính sách PPP mà BOT là một trong những hình thức, Bộ Kế hoạch và Đầu tư nói rõ nguyên tắc là việc thiết kế đề án phải dùng ngân sách nhà nước chủ động tính toán chi phí. 

Cơ quan quản lý phải chủ động với con số đầu vào đầu ra, chủ động tính toán về lưu lượng xe bởi con số lưu lượng vô cùng quan trọng trong tính toán chi phí. Thứ trưởng Đông nhận định: "Cả quá trình chúng ta đầu tư BOT không theo quy tắc nào dẫn đến hậu quả bây giờ”.

Trân Châu (Tổng hợp theo báo Infonet, Tiền phong)