Chuyện xóa nghèo trên cao nguyên trắng

Ði dọc tỉnh lộ 153 láng nhựa êm, vào các xã Na Hối, Bản Phố, Lầu Thí Ngài, Lùng Phình... ở đâu cũng trải dài mầu xanh ngô lai, lê xanh, đào hồng, cây thuốc a-ti-sô... Trại trưởng Trại rau quả Bắc Hà thạc sĩ Lương Quang Thạch giới thiệu, đó là kết quả của ứng dụng di thực, lai tạo các giống cây ăn quả ôn đới từ Ðài Loan (Trung Quốc), Cộng hòa Pháp, từ Sa Pa... trong nhiều năm qua của Trung tâm giống nông, lâm nghiệp Lào Cai tại vùng đất này. Cây lê Tai Nung sau khi trồng, chăm sóc khoảng  ba năm thì cho thu hoạch, mỗi cây từ 25 kg quả và đạt sản lượng cao nhất khi cây mười tuổi, khoảng 120 kg quả/cây. Tính trung bình, mỗi ha đạt năng suất khoảng 50 tấn, trị giá theo thị trường địa phương khoảng 800 triệu đồng/ha. Lê Tai Nung bán được giá do chín sớm hơn lê địa phương khoảng một tháng. Hơn 130 ha lê Tai Nung đã "cắm chân" vững chắc trên đất cao nguyên, trong vườn của hơn 400 hộ nông dân nơi đây. Những cán bộ quản lý, kỹ sư của Trại rau quả Bắc Hà còn rất trẻ, phần đông từ miền xuôi Thái Bình, Nam Ðịnh, Hải Phòng... tình nguyện lên vùng cao làm việc, đã miệt mài bám đất, bám dân để tạo thêm một "chân kiềng" thoát nghèo bền vững cho đồng bào. Hiện, Bắc Hà có hơn 500 hộ nông dân là người Mông, Tày, Nùng... tham gia dự án phát triển cây ăn quả ôn đới; đã trồng được gần 300 ha trên những triền đất dốc và vẫn đang tiếp tục mở rộng. Chủ trương của Huyện ủy Bắc Hà là phát triển nông nghiệp hàng hóa chất lượng cao, trong đó cây mận Tam hoa truyền thống và tập đoàn cây ăn quả ôn đới, cây thuốc a-ti-sô sẽ là mũi nhọn chủ lực để xóa đói, giảm nghèo nhanh, hiệu quả và bền vững. Chỉ tính riêng năm 2011, có hơn tám nghìn lượt nông dân được tập huấn khoa học kỹ thuật về sản xuất nông, lâm nghiệp, Nhà nước hỗ trợ hơn 260 tấn giống ngô lai, lúa giống mới, 300 người được đào tạo nghề; hàng nghìn lượt hộ nghèo được vay vốn ưu đãi phát triển kinh tế... Anh Thạch cho biết, hiện, Bắc Hà có hơn 400 ha mận Tam hoa; 30 ha lê xanh, 60 ha lê Tai Nung, 70 ha đào Pháp..., tổng sản lượng đạt khoảng hai nghìn tấn quả, đem lại cho nông dân khoảng 30 tỷ đồng mỗi năm. Ðây chính là mũi nhọn xóa nghèo bền vững và làm giàu của nông dân Bắc Hà hôm nay.

Không chỉ ở chung quanh thị trấn huyện lỵ, đến các xã vùng sâu như Bản Liền, Nậm Khánh, Nậm Ðét... toàn người dân tộc thiểu số sinh sống ven suối hay trên những đỉnh núi cao mờ sương, thấy công cuộc "đột phá" để sớm thoát nghèo, vươn lên làm giàu đang được mỗi người dân hưởng ứng tích cực. Cả một vùng núi non xanh bạt ngàn chè Tuyết san; nồng nàn hương quế, có những rừng quế 20 tuổi, thân to như cột nhà, ken dày, vút thẳng lên cao. Tôi ngạc nhiên trước tấm bảng đề "Vườn quế hạnh phúc" của Ðoàn Thanh niên xã Nậm Ðét. Vườn rộng đến hai ha, quế to đường kính cỡ 15 đến 20 cm. Có đến năm "Vườn quế hạnh phúc" như thế. Khí hậu, thổ nhưỡng Nậm Ðét khá thích hợp với cây quế, sinh trưởng nhanh, cho chất lượng tinh dầu tốt nhất tỉnh Lào Cai, được khách hàng ưa chuộng. Phó Bí thư Ðoàn xã Nậm Ðét, người Dao, Triệu Thị Dân giải thích:  Ðặt tên "Vườn quế hạnh phúc" là nhằm giúp những cặp vợ chồng trẻ còn nghèo, ra ở riêng có vốn liếng làm ăn để thoát nghèo, có cuộc sống ấm no hạnh phúc. Ðoàn xã gây dựng được một vườn quế đầu tiên khoảng hai ha, đang cho thu hoạch tỉa thưa chừng 80 triệu đồng/năm. Từ nguồn quỹ này, Ðoàn xã cho những đoàn viên, thanh niên mới lập gia đình vay vốn để phát triển sản xuất, kinh doanh, mở ngành nghề thủ công... tạo việc làm và thu nhập ổn định. Rất mừng là bốn trong số tám chi đoàn thôn có "Vườn quế hạnh phúc", với tổng diện tích khoảng chín ha, đang cho thu hoạch và hơn chục ha mới trồng. Nguồn quỹ của Ðoàn xã Nậm Ðét gần 500 triệu đồng thu từ quế, mỗi năm đã giúp hàng chục hộ gia đình trẻ thoát nghèo, vươn lên làm giàu, trở thành những triệu phú trẻ ở nơi núi cao suối sâu hiểm trở bậc nhất này. Ði dưới tán rừng quế xanh mát, Bí thư Ðảng ủy xã Triệu Kim Vảng khoe rằng, toàn xã Nậm Ðét hiện có gần 900 ha quế, trong đó có khoảng 670 ha đang cho thu hoạch, mỗi năm đem lại cho đồng bào Mông, Dao ở đây hàng chục tỷ đồng. Nậm Ðét có tỷ lệ hộ nghèo thấp nhất, dẫn đầu huyện Bắc Hà trong công cuộc xóa nghèo.

Chiều muộn, mặt trời ngả bóng sau dãy núi Cô Tiên xanh thẫm vươn sừng sững giữa cao nguyên Bắc Hà. Trong câu chuyện nói về xóa nghèo, Chủ tịch UBND huyện Bắc Hà Nguyễn Anh Tuấn tâm đắc với việc tuyên truyền, chú trọng khơi dậy nội lực, vai trò chủ thể của người dân trong xóa nghèo, xây dựng nông thôn mới, tránh thụ động, ỷ lại Nhà nước. Ông vui mừng thông báo, năm 2011, huyện có gần một nghìn hộ thoát nghèo, cao nhất từ trước đến nay; nhất là, lần đầu có hơn 100 hộ cận nghèo ở các xã Tà Chải, Na Hối, Bảo Nhai... tự nguyện rút khỏi diện hộ nghèo. Ðiều đó cho thấy, chuyển biến tích cực trong nhận thức của người dân và sự vào cuộc hiệu quả của các cấp, các ngành, đoàn thể chính trị - xã hội trên cao nguyên Bắc Hà bốn mùa trắng sương mây.

Bài và ảnh:  QUỐC HỒNG

 Theo nhandan. org.vn