Tổng kết chương trình KH-CN phục vụ NTM: Các đề tài, dự án đều hiệu quả

Ngày 6/8, tại tỉnh Vĩnh Phúc, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ, Trưởng BCĐ Trung ương các Chương trình MTQG giai đoạn 2016 - 2020 đã chủ trì Hội nghị tổng kết Chương trình này.   

69 đề tài, dự án được triển khai

Đầu năm 2012, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Chương trình KH-CN phục vụ xây dựng NTM tại Quyết định số số 27/QĐ-TTg với tổng kinh phí 221 tỷ đồng. Nhờ thu hút được nhiều DN tham gia các đề tài, dự án, chương trình đã huy động được kinh phí đóng góp của các DN 165 tỷ đồng, chiếm 43% tổng kinh phí thực hiện Chương trình (386 tỷ đồng).

Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ chủ trì hội nghị

Chương trình triển khai chậm chạp trong những năm đầu vì vướng nhiều khó khăn trong thủ tục hành chính, giải ngân vốn nhưng đã nỗ lực triển khai được 69 đề tài, dự án. Các nhiệm vụ đều bám sát các mục tiêu và 6 nhóm nội dung được giao tại Quyết định 27 và nhu cầu cấp bách của xây dựng NTM ở các địa phương như hoàn thiện cơ sở lý luận của mô hình NTM, các cơ chế, chính sách, giải pháp KH-CN để xây dựng NTM...

Bộ NN-PTNT đánh giá, chương trình đã đáp ứng các mục tiêu, yêu cầu được giao, đóng góp thiết thực cả về cơ sở lý luận, cơ chế, chính sách và chuyển giao ứng dụng có hiệu quả.

Chương trình đã nghiên cứu mô hình, chuyển giao và thực hiện được khoảng 150 mô hình trong nhiều lĩnh vực. Về trồng trọt, từ kết quả ứng dụng thiết bị kỹ thuật vào SX của các đề tài, dự án, có thể đánh giá thủy lợi đóng góp 35 - 40%; khâu giống đóng góp 25 - 30%; phân bón và các biện pháp kỹ thuật khác đóng góp 25 - 30% vào tổng năng suất tăng thêm trong lĩnh vực trồng trọt.

Đặc biệt có nhiều mô hình hiệu quả cao về liên kết DN - nông dân trong SX nông, lâm, thủy sản. Các mô hình đã giúp tăng năng suất cây trồng 30 - 35% rau màu, 10 - 15% lúa, tăng thu nhập của người dân tham gia dự án trên 25%; nâng cao giá trị sử dụng đất SX nông nghiệp đến 133 - 500 triệu đồng/ha/năm nhờ chuyển đổi cơ cấu nuôi trồng ở các mô hình liên kết. Nông dân ở nhiều địa phương đã được hưởng lợi từ các mô hình này.

Tuy nhiên, Bộ NN-PTNT cũng cho biết, chương trình còn gặp một số hạn chế như thủ tục hành chính trong tuyển chọn, phê duyệt đề tài, dự án kéo dài và kinh phí hạn hẹp. Đến hết năm 2015 còn 49 đề tài, dự án phải triển khai thực hiện trong 2 năm chuyển tiếp 2016 - 2017.

Một số đề tài, dự án còn tản mạn, chưa tập trung nhiều vào các trọng tâm cấp bách xây dựng NTM. Một số kết quả nghiên cứu chất lượng chưa cao hoặc chậm được chuyển giao để sử dụng, tác động và hiệu quả đối với thực tế còn hạn chế.  

KH-CN theo đơn đặt hàng

Để rút kinh nghiệm và triển khai hiệu quả Chương trình trong giai đoạn 2016 - 2020, Bộ trưởng Bộ NN-PTNT Nguyễn Xuân Cường cho rằng, cần sớm hoàn thành xây dựng các văn bản pháp quy để kịp thời triển khai thực hiện Chương trình.

“Việc đề xuất nhiệm vụ phải bám sát khung mục tiêu, nội dung của Chương trình, chỉ đạo của TƯ, nhu cầu thực tế từ các địa phương. Tăng cường liên kết, phát huy vai trò của DN, HTX và nông dân tham gia các đề tài, dự án. Có phương thức thích hợp để tổ chức nông dân, trực tiếp mang lại lợi ích cho họ, thông qua đó nhân rộng các mô hình. Có cơ chế lồng ghép nguồn lực của các ngành KH-CN, các chương trình KH-CN các cấp trong cả nước phục vụ mục tiêu xây dựng NTM”, Bộ trưởng nói.

Phát biểu tại hội nghị, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cho rằng, Chương trình MTQG xây dựng NTM đang triển khai có hiệu quả, quá trình xây dựng NTM có điểm bắt đầu nhưng không có điểm kết thúc.

Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ phát biểu chỉ đạo hội nghị!

“Tuy nhiên đặt ra rất những vấn đề cần giải quyết trong giai đoạn tới rất khó khăn và phức tạp, trong đó có những vấn đề rất cơ bản, đòi hỏi KH-CN cần tiếp tục vào cuộc để đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của xây dựng NTM”, Phó Thủ tướng nói.

Giai đoạn tới, cần thực hiện một số giải pháp căn bản. Một là, nội dung triển khai chương trình KH-CN phục vụ xây dựng NTM vừa phải tập trung vào những vấn đề lớn bằng các công trình nghiên cứu cả về cơ sở lý luận, thực tiễn, giải pháp KH-CN và triển khai các mô hình ứng dụng; vừa phải linh hoạt, đầu tư cho một số chủ đề cấp thiết mới theo các yêu cầu mới.

“Cần sớm hoàn thiện, bổ sung các văn bản pháp quy để kịp thời triển khai thực hiện chương trình. Các quy trình cần được hoàn thiện để đẩy nhanh tiến độ tuyển chọn, giao nhiệm vụ phù hợp với đặc thù của chương trình, nhất là đối với các nhiệm vụ đột xuất, theo đặt hàng của BCĐ các chương trình MTQG, các Bộ ngành và địa phương”, Phó Thủ tướng yêu cầu.

Các cơ quan, đơn vị chủ trì thực hiện nhiệm vụ phải có sự gắn kết chặt chẽ với các cơ quan, đơn vị đặt hàng và ứng dụng kết quả, nhằm bám sát được mục tiêu đề ra. Các đề tài nghiên cứu ứng dụng, các dự án xây dựng mô hình nhất thiết phải có hiệu quả thực tế, đồng thời góp phần làm sáng tỏ các cơ sở khoa học và thực tiễn để giải quyết những vướng mắc trong xây dựng NTM gắn với tái cơ cấu ngành.

Chương trình KH-CN phục vụ xây dựng NTM cần có cơ chế lồng ghép nguồn lực của các các chương trình KH-CN các cấp trong cả nước phục vụ mục tiêu xây dựng NTM, nhất là phối hợp có hiệu quả với 3 Chương trình KH- CN vùng Tây Bắc, Tây Nguyên, Tây Nam Bộ, ưu tiên nghiên cứu xây dựng các mô hình NTM kiểu mẫu, NTM đặc thù cho các vùng này.