Sinh kế cộng đồng từ điểm nhìn Vân Hồ

Sau 3 năm triển khai tại huyện Vân Hồ, cách thức sản xuất của 39 hộ đồng bào dân tộc thiểu số (Mường, Thái, Mông) tham gia dự án Sinh kế Cộng đồng đã thay đổi theo hướng tích cực: sản xuất theo nhu cầu thị trường; canh tác tập trung, có sự hợp tác giữa các hộ nông dân, các hợp tác xã với nhau và với doanh nghiệp; biết cách xây dựng bao bì, nhãn hiệu logo “Rau an toàn Vân Hồ” và đặc biệt là hình thành phương thức đóng gói hàng chuyên nghiệp cũng như ứng dụng kỹ thuật trồng cây theo phương pháp rau an toàn và VietGAP.

Anh Vàng A Sa (bản Bó Nhàng 2, huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La), Chủ nhiệm Hợp tác xã Vàng A Sa - Trưởng nhóm của dự án Vân Hồ cho biết, mấy năm trước, gia đình anh vốn mưu sinh bằng nghề trồng các loại rau truyền thống trên khoảng đất 1.000 m2, thu nhập không đủ trang trải cuộc sống. Mặt khác, canh tác trước đây chủ yếu là trồng đậu, bí… ít chủng loại, sản lượng thấp, chất lượng kém do cách thức canh tác lạc hậu, dựa theo kinh nghiệm là chính.

Hệ quả là đầu ra sản phẩm không ổn định do chỉ bán cho thương lái, thường xuyên bị ép giá; không tiếp cận được thị trường; sản phẩm manh mún, nhỏ lẻ, thiếu tập trung.

Cơ hội đến với Vàng A Sa khi Ban điều hành chương trình Sinh kế Cộng đồng đã chọn lựa Vân Hồ làm nơi triển khai dự án kể từ tháng 6/2018. Địa bàn Vân Hồ được chọn bởi huyện nghèo, đa số là đồng bào thiểu số sinh sống.

Từ khi tham gia dự án Sinh kế Cộng đồng, anh Vàng A Sa được cán bộ phụ trách chương trình sinh kế của Central Retail và cán bộ khoa học từ tổ chức Phi chính phủ ACIAR (Úc) hỗ trợ tập huấn về sản phẩm; được tư vấn kiến thức về thị trường, định hướng sản xuất; và được hướng dẫn trồng đa dạng các loại cây, đặc biệt là cây trái vụ cho sản lượng cao, phù hợp với khí hậu của huyện Vân Hồ.

Sau 3 năm triển khai dự án Sinh kế Cộng đồng tại Vân Hồ, tới nay, khoảng 70% nông sản của HTX Vàng A Sa sản xuất được Central Retail tiêu thụ thông qua hệ thống GO! / Big C - tương ứng với khoảng 250 tấn nông sản các loại (bắp cải, đậu cove, dưa chuột, bầu dài, bí đỏ, bí xanh, su hào, khoai lang ruột vàng, củ cải trắng, cải thảo…), đạt doanh thu trung bình khoảng 300 triệu đồng mỗi tháng. 

Đánh giá về hiệu quả của dự án Vân Hồ, bà Nguyễn Thị Phương, Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn Central Retail cho biết: “Thu nhập của họ đã tăng 200% nhờ giá trị sản xuất tăng gấp đôi nhờ sản xuất thêm rau trái vụ, tức sản xuất quanh năm thay vì chỉ 6 tháng như trước đây”.

“Thành công của dự án Sinh kế Cộng đồng tại Vân Hồ cho thấy, khi người nông dân được định hướng sản xuất theo nhu cầu của thị trường có thể tránh rơi vào cảnh được mùa rớt giá. Như vậy, Chương trình Sinh kế Cộng đồng đã thực sự phát huy tác dụng, mở ra cơ hội thị trường và mang lại nhiều sự đổi thay cho cuộc sống của người nông dân nghèo, vùng sâu vùng xa, vùng biên cương của tổ quốc”, bà Phương chia sẻ.

Đến nay, Chương trình Sinh kế Cộng đồng đã triển khai thành công 7 dự án: Sơn Hà (Quảng Ngãi), Vân Hồ (Sơn La), Bình Định (Bình Định), A Lưới (Thừa Thiên Huế), Sa Pa (Lào Cai), Mường Khương (Lào Cai), Bắc Kạn (Bắc Kạn)...