Hà Tĩnh: Liên kết trong sản xuất cam, bưởi

Với điều kiện về đất đai, khí hậu thuận lợi để phát triển cây ăn quả có múi, nhất là bưởi Phúc Trạch, cam Chanh, cam Bù và có lực lượng lao động dồi dào, có tập quán canh tác cây ăn quả lâu đời nên đã có kỹ năng, kinh nghiệm trong thâm canh, bảo quản và tiêu thụ sản phẩm. Để khai thác tốt tiềm năng và lợi thế đó nhằm phát triển cây ăn quả có múi, Ủy ban nhân dân tỉnh đã xác định bưởi Phúc Trạch, cam Hà Tĩnh là một trong sáu sản phẩm nông nghiệp hàng hóa chủ lực; đồng thời ban hành đồng bộ các cơ chế chính sách khuyến khích phát triển nên diện tích, năng suất, sản lượng tăng nhanh. Đến năm 2017, tổng diện tích cam, bưởi đạt 8.579 ha trong đó bưởi phúc Trạch là 2.419 ha, cam Chanh là 5.092 ha và cam Bù là 1.068 ha, năng suất bình quân 9,5 – 10,5 tấn/ha; sản lượng 64.655 tấn; doanh thu bình quân đạt từ 350 – 500 triệu đồng/ha.

Không chỉ dừng lại ở việc hỗ trợ, đầu tư mở rộng diện tích để nâng cao năng suất, chất lượng cây cam, bưởi, Ủy ban nhân dân tỉnh còn khuyến khích các doanh nghiệp tham gia đầu tư, liên kết sản xuất. Doanh nghiệp tư nhân Tân Thanh Phong được thành lập và đi vào hoạt động. Ngoài trụ sở chính đóng tại xã Phúc Trạch, huyện Hương Khê, doanh nghiệp còn có các cửa hàng trong và ngoài tỉnh nhằm quảng bá thương hiệu cam Chanh, cam Bù, bưởi Phúc Trạch đến với các thị trường, giúp người dân tiêu thụ sản phẩm.

Hiện nay, có khoảng 500 hộ liên kết trồng cam, bưởi với doanh nghiệp theo hình thức khép kín. Bà con được doanh nghiệp cung ứng giống đảm bảo chất lượng, hướng dẫn canh tác theo các quy trình kỹ thuật để sản lượng trái cao, chất lượng đồng đều và ký hợp đồng bao tiêu sản phẩm. Năm 2017, doanh nghiệp đã liên kết vùng trồng cam, bưởi tại 3 huyện Hương Khê, Vũ Quang, Can Lộc với hơn 600 ha liên kết theo chuỗi giá trị, trong đó hơn 450 liên kết theo sản phẩm cam, 150 liên kết sản phẩm bưởi đã giúp tiêu thụ hàng trăm tấn cam, bưởi cho các hộ dân. Diện tích liên kết này sẽ còn tiếp tục mở rộng trong những năm tới.

Với mục tiêu chất lượng được đặt lên hàng đầu, niềm tin của người tiêu dùng là cơ sở để doanh nghiệp phát triển, những năm gần đây, Tân Thanh Phong đã thành công trong việc cung ứng sản phẩm bưởi Phúc Trạch, cam Hà Tĩnh ra hệ thống chuỗi siêu thị Vinmart. Cùng với các chương trình marketing quy mô, bưởi Phúc Trạch, cam Hà Tĩnh đã được người tiêu dùng và chuỗi siêu thị đánh giá cao nên tháng 8/2016, doanh nghiệp tư nhân Tân Thanh Phong đã được Tập đoàn Vingroup bắt tay làm đối tác lâu dài, ký kết hợp đồng thành công với hệ thống siêu thị Vinmart để đưa sản phẩm bưởi Phúc Trạch và cam Hà Tĩnh tiêu thụ trong hệ thống, tạo thành chuỗi liên kết tiêu thụ bền vững. Ngoài ra, với 16 đại lý cấp I của Tân Thanh Phong tại nhiều tỉnh, thành phố lớn trong cả nước đang đưa các sản phẩm cây ăn quả có múi của Hà Tĩnh đi khắp các vùng miền.

Quy mô ngày càng mở rộng nên gần đây doanh nghiệp Tân Thanh Phong còn tham gia bảo tồn, phát triển các giống cây đặc sản này. Việc phát triển thị trường cho sản phẩm đặc sản địa phương, ngoài việc tác động tích cực tới các hộ dân sản xuất tăng thêm đáng kể thu nhập, còn giúp thương hiệu của sản phẩm được nâng đúng tầm và góp phần thanh lọc các sản phẩm trôi nổi kém chất lượng, góp sức đưa các đặc sản nổi tiếng này đến nhanh hơn, nhiều hơn với mọi người... Đó cũng là cách giúp những người làm ra “đặc sản” quê hương thay đổi thói quen, có tư duy sản xuất mới theo hướng tập trung hàng hóa để có cuộc sống đủ đầy hơn.

Mặc dù vậy, chất lượng quả cam, bưởi chưa đồng đều, năng suất không ổn định, diện tích trồng cam, bưởi theo hướng VietGAP còn ít; sự liên kết trong sản xuất, tiêu thụ sản phẩm giữa người dân và doanh nghiệp chỉ mới chiếm diện tích nhỏ trong tổng diện tích cam, bưởi toàn tỉnh. Vì vậy, thời gian tới, cần quản lý chặt chẽ việc trồng, chăm sóc cam, bưởi theo đúng quy trình kỹ thuật, tiếp tục nhân rộng mô hình sản xuất theo VietGAP. Chú trọng cải thiện giống cam có chất lượng tốt, phù hợp điều kiện đất đai và khí hậu của từng địa phương, lựa chọn một số giống cam mới thu hoạch rải vụ có năng suất, chất lượng cao nhằm giảm áp lực mùa vụ.

Đặng Thị Thuận

Trung tâm Khuyến nông Hà Tĩnh
Nguồn: khuyennong.gov