Lao động ly hương (bài 2): Trở về với “chùm khế ngọt”...

Nỗi buồn ly hương

Người ra đi vốn đã buồn, người ở lại cũng chẳng vui gì. Ông Nguyễn Văn Trọng (Phúc Đồng, Hương Khê) có 3 người con thì 2 người đã lập nghiệp ở nơi xa, còn một đứa cũng đã làm hồ sơ nhờ anh chị xin việc. “Cứ hết tết là buồn lắm, con cái đứa nam, đứa bắc, nhưng cũng phải chấp nhận, đi ra ngoài còn có tương lai, chứ ở nhà chẳng biết bao giờ mới khá được”.

Ông Trọng chia sẻ thêm: “Giữ con ở nhà thì không được, mà con đi xa, việc không ổn định, cha mẹ ở nhà cũng lo lắm. Ở đây, nhiều trường hợp đi làm, nhưng chán nản, rồi sinh ra nghiện rượu, cha mẹ phải vào tận miền Nam đưa về, giờ thành gánh nặng cho gia đình, thậm chí, có những người đi làm rồi mất liên lạc với gia đình luôn”.

Các xã Trường Lộc, Thiên Lộc (Can Lộc) cũng có khá nhiều người chấp nhận xa quê, vào miền Nam kiếm việc, nhưng không phải cuộc “Nam tiến” nào cũng trở nên mỹ mãn. Bà B.T.P – một người dân ở Trường Lộc chia sẻ, có gia đình, vợ chồng ở với nhau, sinh 3 mặt con rồi mà vẫn bỏ nhau. Chồng vào miền Nam làm ăn, kiếm được nhiều tiền nhưng lại sinh hư, bỏ vợ, bỏ con. Chị vợ cũng đành rời quê, kiếm tiền nuôi con, may rằng, 3 đứa con đều ngoan, dìu dắt nhau ăn học.

Thêm hệ lụy xấu của các chuyến ly hương ở nhiều địa phương hiện nay là trong công tác đoàn thể, hội nhóm do thiếu thành viên nên đã ảnh hưởng nhiều đến chất lượng hoạt động. Bí thư Huyện đoàn Hương Khê - Nguyễn Trung Thương cho biết, nhiều đơn vị trong huyện, điển hình như xã Hương Thủy, do phần lớn thanh niên tham gia lao động xa quê nên rất khó khăn trong tập hợp tổ chức đoàn. Nhằm giải quyết bất cập này, mỗi khi có hoạt động, chúng tôi chủ yếu sử dụng lực lượng đoàn viên của các trường học.

Tình trạng người lao động ly hương ồ ạt khiến các vùng nông thôn thiếu lao động có sức khỏe, tay nghề. Thôn Hồng Lam (Xuân Giang, Nghi Xuân) có đến khoảng 40% dân số đi lao động ở các địa phương khác, thậm chí, phần nhiều trong số đó định cư hẳn ở nơi khác. Trưởng thôn Nguyễn Thế Lục khẳng định: “Địa phương đang gặp nhiều khó khăn do thiếu lực lượng lao động, diện tích đất nông nghiệp trong thôn không quá lớn nhưng sản xuất không hết, 100 ha đất màu mỗi năm chỉ sản xuất 1 vụ lạc xuân, còn lại để hoang. Đặc biệt, trong công tác xây dựng cơ sở hạ tầng, làm đường giao thông, do thiếu lao động nên tiến độ chậm, chi phí cao, khó lan tỏa phong trào xây dựng nông thôn mới”.

Hay như, xã Tân Lộc (Lộc Hà) có 6.500 nhân khẩu, trong đó, 800 người đi lao động tại các địa phương khác với thu nhập bấp bênh; 150 người đang lao động tại nước ngoài. Sau tết, nhiều làng trong xã chỉ còn trẻ em với người già. Cũng vì thế, 1/3 diện tích vụ hè thu bỏ hoang do không có lao động; việc chuyển đổi cơ cấu sản xuất, áp dụng khoa học kỹ thuật vào chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản gặp nhiều khó khăn.

Chỉ cần quyết tâm, với tài nguyên đất đai rộng lớn và đa dạng, người trẻ hoàn toàn có thể làm giàu ngay ở quê nhà

Hướng đi nào cho lao động nông thôn?

Hà Tĩnh có tiềm năng đất đai, có trung tâm công nghiệp năng động đang trên đà phát triển. Người Hà Tĩnh cần cù, chịu khó trong học tập cũng như lao động sản xuất. Tuy nhiên, do điều kiện thiên nhiên khắc nghiệt, một số lao động, đặc biệt là thanh niên vẫn ngại khó, ngại khổ nên thiếu quyết tâm lập nghiệp trên quê hương. Bên cạnh đó, do hiệu ứng “phong trào”, nhiều lao động rời quê ra đi nhưng không phải ai cũng tìm được một công việc có thu nhập ổn định, điều kiện làm việc tốt. Do đó, tìm hướng đi cho lao động nông thôn trong giai đoạn hiện nay đang là bài toán khó, đòi hỏi sự vào cuộc của các cấp, ngành. Nhưng hơn hết vẫn là nỗ lực của chính người lao động.

Anh Nguyễn Trung Thương – Bí thư Huyện đoàn Hương Khê chia sẻ: Hiện tại, trên địa bàn huyện đã có hàng trăm mô hình kinh tế của riêng lực lượng đoàn viên thanh niên, trong đó, nhiều mô hình vượt trội, cho thu nhập cao như đoàn viên Thái Bá Tâm (Hà Linh), hay Nguyễn Văn Ngọc (Hương Long)… Những thanh niên này với quyết tâm tận dụng lợi thế của địa phương, phát triển kinh tế dựa vào nông nghiệp như trồng rừng, làm trang trại, làm vườn ươm cây giống… dần trở thành những triệu phú, làm giàu trên mảnh đất quê hương.

Tại xã Phú Gia (Hương Khê), nhiều lao động đã bắt đầu chấp nhận thử thách, ở lại địa phương, quyết tâm đầu tư phát triển kinh tế. Chủ tịch xã Nguyễn Văn Nhàn cho biết, xã Phú Gia có diện tích đất rừng rất lớn. Thực hiện đề án giao đất, giao rừng, xã giao đất rừng cho nhiều lao động, khuyến khích trồng rừng, trồng cây ăn quả làm mô hình vườn rừng kết hợp, nhiều mô hình đã bắt đầu cho thu nhập, tạo sự lan tỏa lớn trong nhân dân. Những câu chuyện trên cho thấy, người lao động có nhiều cơ hội xây dựng kinh tế, làm giàu tại các vùng nông thôn. Điều quan trọng là người lao động phải sáng tạo, phát huy lợi thế của từng vùng để phát triển sản xuất, kinh doanh. Phó Chủ tịch xã Tân Lộc - Chu Văn Tám cho rằng, giải pháp trước mắt là đẩy mạnh công tác tuyên truyền, định hướng để lao động học nghề, có cơ hội tìm việc làm tại các khu công nghiệp trong tỉnh.

Trưởng Phòng Lao động việc làm, Sở LĐ-TB&XH Đặng Văn Dũng cho rằng: “Bài toán bất ly hương vẫn rất khó tìm lời giải chung, cần có sự vào cuộc của nhiều cấp, ngành. Trước mắt, các cấp ủy, chính quyền địa phương cần đẩy nhanh quá trình công nghiệp hóa, thu hút, xây dựng nhiều doanh nghiệp, các mô hình kinh tế tập thể để tạo việc làm. Đồng thời, tạo thị trường ổn định để người dân yên tâm sản xuất, có thêm các chính sách hỗ trợ về nguồn vốn”.

Dương Chiến
http://baohatinh.vn/