Lộc Hà - Lạc được mùa nhưng quá ế ẩm

Lạc phơi đầy sân, chất đầy nhà. Thậm chí có nhà, vì không có chỗ chứa phải để nguyên cả cây dính củ Lạc xếp chồng đống trong nhà bếp, chuồng trại nuôi gia súc. Về Thạch Châu trong những ngày này, đi đâu người ta cũng nhìn thấy Lạc. Nhà ít cùng trồng vài ba sào, nhà nhiều cũng lên đến 0,5 đến 06ha. Đơn cử như gia đình bà Phạm Thị Thanh ở thôn Minh Quí, mặc dù năm nay đã trên 80 tuổi, nhưng gia đình vẫn duy trì sản xuất lạc với diện tích 0,6ha. Sau bao ngày đổ mồ hôi, công sức và tiền của trên đồng ruộng, nhờ được mùa lớn, nên vụ Xuân năm nay đã đem về cho gia đình bà sản lượng trên 5 tấn lạc vỏ. Nhưng đã gần 1 tháng qua, lạc thu hoạch về cứ chất đống ngày 1 cao khiến diện tích sinh hoạt trong nhà ngày càng chật chội, trong khi đó muốn bán để kiếm ít tiền để trang trải cũng không ai hỏi mua cho. Trao đổi với chúng tôi, bà Phạm Thị Thanh cho biết: Lạc ế ẩm không bán được cho nên bao thứ muốn tiêu, muốn trả cũng đành chịu. Giờ nhà mô cũng có lạc cả nên muốn bán mớ bán thúng thì không được, bán nhiều thì không ai hỏi mua. Hôm trước nhà có công chuyện cần quá cũng phải bán vài tạ nhưng bị ép giá mạnh quá. Đổ bao công sức, giờ trời cho “chộ” được mà đó mà không cho “ăn” thì cũng nguy. Vì nếu tình trạng này kéo dài thì khối nhà như chúng tôi khốn đốn mất vì cái cảnh không bán không được, mà bán thì lỗ cũng to... 

Vụ xuân năm 2013, toàn xã Thạch Châu gieo trồng được 245 ha lạc cao sản, với các giống chủ lực L14, L23, L26, V79 và bước đầu đưa vào thử nghiệm giống mới L19. Nhờ thời tiết tương đối thuận lợi, cùng với kinh nghiệm chuyên canh cây lạc lâu năm, sau 1 thời gian chăm sóc, bà con nông dân Thạch Châu lại phấn khởi khi có thêm 1 mùa thu hoạch lạc thắng lợi. Với năng suất bình quân 3,2 tạ/ha, toàn xã ước tính có khoảng gần 784 tấn lạc vỏ, nhiều hơn vụ Đông Xuân năm ngoái gần 114 tấn. Vui với niềm vui được mùa nhưng với tình cảnh thị trường đóng băng như hiện nay, đã khiến rất nhiều hộ dân chuyên thâm canh cây lạc, vốn coi đây là nông sản chủ lực để nuôi sống gia đình đối diện với không ít khó khăn, bởi cảnh eo hẹp, ế ẩm đầu ra. Khác với các năm trước, ngay sau khi vào mùa thu hoạch, và nhất là vào khoảng thời gian này, thương lái ở nhiều nơi cả ở trong và ngoài tỉnh đều đổ về để tìm thu mua lạc thì nay vẫn hoàn toàn im ắng.

Nếu có thì lác đác nhưng cũng bị ép giá thấp từ 16 -18.000/kg, khác với mức giá thu mua dao động từ 23- 25.000/kg như trước đây. Hàng hóa không tiêu thụ được, trong khi các khoản để đầu tư cho đầu vào như giống, phân bón… vẫn còn treo nợ.

Là vùng đất có thế mạnh về phát triển sản phẩm cây lạc, hàng năm các xã vùng biển cửa Lộc Hà như Thạch Châu, Thạch Bằng, Thạch Mỹ, Mai Phụ, cung cấp hàng trăm tấn nguyên liệu nông sản cho thị trường chế biến xuất khẩu trong và ngoài tỉnh. Thế nhưng, mặc dù đã rất mạnh dạn trong việc đi đầu ứng dụng các tiến bộ KHKT, sử dụng các bộ giống mới để sản xuất sản phẩm cao sản, có chất lượng tốt nhưng người nông dân vẫn nghèo, vẫn rơi vào cảnh “sản phẩm dư thừa, ế ẩm. Đầu ra sản phẩm là cốt lõi của vấn đề phát triển ngành nông nghiệp, nhưng muốn có đầu ra ổn định nhất thiết phải xây dựng chuỗi giá trị từ sản xuất đến tiêu thụ, với giá hợp lý cho người nông dân. Vậy làm cách nào để chấm dứt điệp khúc này – hiện vẫn là một bài toán khó đối với các nhà quản lý ở huyện Lộc Hà. Trước mắt, để giúp người dân giải quyết bớt khó khăn cho tình cảnh hiện tại, theo ông Nguyễn Đình Kiểm – Phó Chủ nhiệm HTX Dịch vụ nông nghiệp xã Thạch Châu, huyện Lộc Hà:   UBND xã Thạch Châu đã có kế hoạch chỉ đạo cho HTX dịch vụ nông nghiệp xã chủ động liên hệ với viện nông sản Việt Nam, các đơn vị, doanh nghiệp có nhu cầu thu mua lạc uy tín để tìm đầu ra cho bà con. Theo đó, HTX sẽ tiến hành tổ chức các đợt thu mua tập trung tại xã với mức giá bình quân 20.000/kg lạc vỏ… Những động thái này được xem là giải pháp hữu hiệu, nhằm động viên tinh thần và giúp bà con nông dân địa phương tháo gỡ dần những khó khăn trước mắt.

Trâm Anh
Đài PTTH huyện Lộc Hà