Khó khăn trong triển khai chương trình OCOP ở huyện Sông Lô

Chỉ có 1 chủ thể tham gia chương trình

Thực hiện Kế hoạch số 10416 của tỉnh, huyện Sông Lô đã tổ chức triển khai chương trình OCOP xuống các xã, thị trấn. Kết quả, có 11 chủ thể đăng ký ý tưởng sản phẩm gồm ổi sạch Đôn Nhân (1 HTX); cá thính (2 hộ sản xuất, 1 HTX); bánh nẳng (4 hộ sản xuất); măng tây (1 HTX); thanh long ruột đỏ (1 HTX); dưa chuột hữu cơ (1 HTX). Trên cơ sở đó, cán bộ chuyên trách đã hướng dẫn các chủ thể làm hồ sơ tham gia, nhưng chỉ có 1/11 chủ thể thực hiện.

Trao đổi với phóng viên, Trưởng Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Sông Lô Trịnh Thị Bình cho biết: "Đến nay, chỉ có HTX Sản xuất TM&DV nông lâm thủy sản Lộc Thúy Quỳnh (sản phẩm thanh long ruột đỏ) đang hoàn thiện hồ sơ, còn các chủ thể khác không làm. Nguyên nhân chính là do chương trình không hỗ trợ kinh phí thực hiện, trong khi việc hoàn thiện hồ sơ mất nhiều thời gian, công sức và chi phí; quy mô sản xuất của các cơ sở chủ yếu manh mún, nhỏ lẻ; nhiều sản phẩm chưa có thị trường tiêu thụ…”.

Bà Bình lấy dẫn chứng, sản phẩm cá thính ở địa phương dù nổi tiếng, nhưng ngoài sản xuất ở các cơ sở, HTX thì ở địa phương có nhiều hộ gia đình làm để bán tự phát nên có sự cạnh tranhvề giá thành, thị trường tiêu thụ. Mặc dù chỉ cung cấp trong tỉnh, nhưng nếu giá thành bị đẩy cao hơn thì sản phẩm sẽ rất khó bán.

Hay sản phẩm măng tây, dù có tiềm năng kinh tế nhưng diện tích gieo trồng ở địa phương không đáng kể, mỗi ngày chỉ thu hoạch từ vài cân đến vài chục cân nên rất khó để tham gia chương trình OCOP. Vì vậy, các chủ thể băn khoăn, dù được công nhận danh hiệu OCOP, sản phẩm vẫn khó có đầu ra, chưa kể giá bán bị đội lên dẫn đến khó cạnh tranh trên thị trường.

Để được dự thi đánh giá, xếp hạng sản phẩm OCOP, các chủ thể phải làm hồ sơ, trong đó yêu cầu nhiều nội dung, như phiếu đăng ký sản phẩm; phương án, kế hoạch kinh doanh,  giấy đăng ký kinh doanh và hàng chục loại giấy tờ nhằm chứng minh cơ sở đủ điều kiện sản xuất, đạt chất lượng tiêu chuẩn.

Mặc dù các sản phẩm tham gia OCOP của huyện Sông Lô còn có những hạn chế, tuy nhiên, tinh thần của các chủ thể đối với chương trình chưa thể hiện rõ sự quyết tâm và vào cuộc đến cùng. Nhất là khi chương trình được thực hiện theo nguyên tắc Nhà nước hướng dẫn, hỗ trợ - các chủ thể sản xuất đề xuất cụ thể theo nhu cầu, khả năng.

Đánh giá về kết quả triển khai Kế hoạch số 10416 của tỉnh tại địa phương, lãnh đạo Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Sông Lô cũng thẳng thắn cho rằng: “Một số địa phương, chủ thể chưa nhận thức đầy đủ về ý nghĩa, vai trò của chương trình nên chưa thực sự quan tâm trong việc chỉ đạo và thực hiện. Thậm chí, nhiều chủ thể còn có tâm lý ỷ lại, chưa dành sự tâm huyết, cố gắng để tham gia nên kết quả thực hiện chương trình OCOP tại địa phương mới chỉ dừng lại ở việc tuyên truyền, hướng dẫn”.

Lợi ích khi sản phẩm được mang thương hiệu OCOP

Mục tiêu thực hiện sản phẩm OCOP nhằm phát triển các hình thức tổ chức sản xuất kinh doanh, ưu tiên phát triển HTX, doanh nghiệp nhỏ và vừa để sản xuất các sản phẩm truyền thống có lợi thế đạt tiêu chuẩn, khả năng cạnh tranh trên thị trường trong nước và quốc tế. Qua đó, góp phần phát triển kinh tế nông thôn; cơ cấu lại sản xuất nông nghiệp để nâng cao thu nhập, đời sống cho nhân dân…

Thực hiện chủ trương của tỉnh, năm 2019, toàn tỉnh có 18 sản phẩm OCOP được đánh giá, xếp hạng, phấn đấu có thêm từ 20 - 25 sản phẩm trong năm 2020. Phải khẳng định, việc được công nhận sản phẩm OCOP giúp nông dân có cơ hội thúc đẩy sản xuất kinh doanh; đưa nông sản đến những thị trường mới có tiềm năng.

Cụ thể, với những sản phẩm dự thi đạt 3 sao trở lên sẽ được tỉnh hỗ trợ xúc tiến thương mại tại các cấp tương ứng; được xây dựng gian hàng OCOP tại các trung tâm thương mại, siêu thị, khu dân cư tập trung, khu du lịch; tăng cường quảng bá sản phẩm trên các phương tiện thông tin đại chúng, hội chợ thương mại để kết nối thị trường.

Trong năm 2020, các sản phẩm OCOP của tỉnh đã được trưng bày, giới thiệu tại Trung tâm Hỗ trợ nông dân; tham gia Festival sản phẩm OCOP toàn quốc và nhiều hội chợ OCOP do các tỉnh Lào Cai, Hòa Bình, Quảng Ninh, Hà Nội tổ chức. Tham gia vào các sự kiện này, sản phẩm OCOP có cơ hội quảng bá, xúc tiến thương mại.

Để khuyến khích các chủ thể tích cực tham gia chương trình OCOP, bên cạnh đề xuất tỉnh có các cơ chế, chính sách hỗ trợ phù hợp, huyện Sông Lô đang tăng cường tuyên truyền để các địa phương, chủ thể nhận thức rõ trách nhiệm, tầm quan trọng của chương trình OCOP đối với phát triển kinh tế-xã hội. Việc được công nhận sản phẩm OCOP sẽ tạo động lực cho nông dân thúc đẩy sản xuất, nâng cao thu nhập và thực hiện hiệu quả chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới cho địa phương.

Ngọc Linh/chinhphu.vn