Nâng cao chất lượng dân số - ưu tiên hàng đầu

Chất lượng dân số thấp

Vấn đề dân số bao gồm nguy cơ bùng nổ dân số và suy giảm chất lượng dân số vốn là thách thức lớn của nhân loại. Việt Nam là quốc gia xếp thứ 113/169 trong bảng xếp hạng về chỉ số phát triển con người (HDI) của Liên hợp quốc. HDI được xem là bộ mặt của quốc gia, tính theo 3 tiêu chí: sức khỏe, tri thức và GDP bình quân đầu người. Hiện nay, tuổi thọ bình quân của người Việt Nam là 72,8 năm, đứng thứ 58/177 nước nhưng tuổi trung bình khỏe mạnh lại xếp thứ 116/177 nước trên thế giới (66 tuổi). Các chỉ số về thể lực như chiều cao, cân nặng, sức bền, sức bật… của người Việt Nam vẫn còn thấp so với các nước trong khu vực.

Sữa tươi là nguồn dinh dưỡng quan trọng góp phần nâng cao chỉ số phát triển con người

Riêng Hà Tĩnh, hiện toàn tỉnh có khoảng 60% người cao tuổi sống ở nông thôn, trong đó 60% người cao tuổi không có tích lũy, tỷ lệ người cao tuổi thuộc diện hộ nghèo chiếm gần 1/3 tỷ lệ hộ nghèo chung toàn tỉnh. Theo số liệu thống kê năm 2013, tỷ lệ hộ nghèo toàn tỉnh chiếm 10,49%, cao hơn mức chung của cả nước (7,8%), GDP bình quân đầu người là 24 triệu đồng (cả nước 39 triệu đồng). Những con số trên là một thực tế cho thấy, chúng ta còn phải phấn đấu rất nhiều để nâng cao chất lượng dân số.

Hiện nay, chất lượng dân số chưa có những cải thiện đột phá, thậm chí gia tăng những yếu tố làm suy giảm. Hệ thống y tế đã được nâng cấp, song vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu khám chữa bệnh của nhân dân. Tình trạng người nghèo bị bệnh không được điều trị đúng mức vẫn còn. Tình trạng trẻ em suy dinh dưỡng, trẻ em và phụ nữ phải lao động nặng nhọc còn khá phổ biến ở nông thôn, miền núi. Tỷ lệ dinh dưỡng trong bữa ăn của cộng đồng đã được nâng cao hơn nhiều so với trước, song lại xuất hiện tình trạng mất vệ sinh an toàn thực phẩm…

Đời sống tinh thần và điều kiện để hưởng thụ văn hóa cũng được xem là một trong những tiêu chí quan trọng nhằm đánh giá chất lượng cuộc sống của người dân. Tuy nhiên, với hơn 80% dân số vẫn làm nông nghiệp, một nắng hai sương lăn lộn với ruộng đồng, gánh nặng cơm áo hàng ngày khiến một bộ phận không nhỏ người dân Hà Tĩnh chưa có điều kiện thụ hưởng các giá trị văn hóa, nâng cao đời sống tinh thần. Chất lượng dân số thấp đang là thách thức không nhỏ, cản trở sự phát triển KT-XH của tỉnh nhà. Do đó, việc nâng cao chất lượng dân số cần là ưu tiên hàng đầu của chiến lược dân số trong giai đoạn hiện nay.

Chú trọng nâng cao chất lượng dân số

Thời gian qua, để thực hiện mục tiêu nâng cao chất lượng dân số, Hà Tĩnh đã và đang triển khai 3 mô hình: tư vấn, khám sức khỏe tiền hôn nhân; tư vấn, chăm sóc người cao tuổi dựa vào cộng đồng; sàng lọc trước sinh và sơ sinh để phát hiện sớm các dị tật ở trẻ, từ đó can thiệp điều trị sớm. Qua 5 năm triển khai thực hiện mô hình tư vấn, khám sức khỏe tiền hôn nhân, toàn tỉnh đã thành lập được 25 câu lạc bộ với 3.000 thành viên tham gia. Mô hình đã góp phần không nhỏ trong việc nâng cao nhận thức, kỹ năng thực hành CSSKSS/KHHGĐ cho vị thành niên, thanh niên. Đề án “Sàng lọc trước sinh và sơ sinh” đã góp phần phát hiện nhiều trường hợp trẻ bị dị tật và kịp thời tư vấn, can thiệp chuyên môn để giúp các cháu khi ra đời bảo đảm về sức khỏe, thể chất. Đối với mô hình tư vấn, chăm sóc người cao tuổi dựa vào cộng đồng, mặc dù mới triển khai từ trung tuần tháng 10/2012 tại 6 xã thuộc 2 huyện Đức Thọ và TX Hồng Lĩnh nhưng đã tổ chức được nhiều hoạt động truyền thông, đặc biệt là in ấn 265 cuốn tài liệu hỏi đáp về “Chăm sóc sức khỏe sinh sản người cao tuổi” đến mạng lưới tình nguyện viên tại các địa bàn triển khai.

Tiến sỹ Đường Công Lự - Phó Giám đốc Sở Y tế, Chi cục trưởng Chi cục DS-KHHGĐ tỉnh cho rằng: Lâu nay, khi nói về dân số, chúng ta thường chú trọng đến các chỉ số về tốc độ gia tăng, số người sinh con thứ 3, tỷ lệ mất cân bằng giới tính… mà ít quan tâm đến chất lượng dân số. Trong khi xét đến cùng, chất lượng dân số là mục tiêu phấn đấu của cả cộng đồng, quốc gia. Bởi vậy, việc xây dựng chiến lược nâng cao chất lượng dân số trong thời gian tới là một vấn đề cấp bách không chỉ riêng Hà Tĩnh mà mang tầm quốc gia.

Chất lượng dân số bao gồm nhiều mặt nhưng quan trọng nhất chính là cuộc sống vật chất và tinh thần của người dân. Bởi vậy, đi đôi với các mục tiêu phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo bền vững, cần chăm lo cho công tác y tế, giáo dục, bảo vệ môi trường nhằm bảo đảm sức khỏe cho người dân. Song song với đó là chú trọng nâng cao dân trí và đáp ứng yêu cầu về chất lượng đội ngũ lao động để đẩy mạnh CNH-HĐH. Đây chính là nhiệm vụ, mục tiêu hàng đầu để Hà Tĩnh nâng cao chất lượng dân số.

Theo baohatinh.vn