Thơm lừng nếp Sa Huỳnh "tiến vua": Nấu xôi cả xóm đều biết

Những ngày cuối tháng 2, xen lẫn với những ruộng lúa xanh um đang trong kỳ làm đòng ở cánh đồng Sa Huỳnh, xã Phổ Thạnh, huyện Đức Phổ (Quảng Ngãi) là những đám nếp "tiến vua" đã bắt đầu cứng hạt. Không ít trong số đó được trồng sớm nên hiện đã ngả chín vàng ươm.

Nếp "tiến vua" trồng trên cánh đồng Sa Huỳnh

Không ai biết chính xác giống nếp "tiến vua" được trồng ở cánh đồng Sa Huỳnh từ bao giờ và có nguồn gốc từ đâu. Thế nhưng theo lão nông Nguyễn Bảy (68 tuổi), người gần cả đời trồng nếp "tiến vua" ở đây thì: "Từ khi còn nhỏ tôi đã thấy trồng loại nếp này ở đây rồi. Và ở Quảng Ngãi thì ngoài Sa Huỳnh chưa nghe, thấy nơi nào trồng loại nếp này".

Một đám nếp tiến vua còn xanh

Nhiều tiểu thương chuyên đi mua nếp ở Quảng Ngãi xác nhận: "Gần đây cũng có một số nơi mang giống về trồng thử, nhưng hạt không có hoặc rất ít và mùi vị thua xa so với trồng ở cánh đồng Sa Huỳnh".

Người dân Sa Huỳnh cho biết: "Nếp này có tên là nếp ngự. Có thể một số người nghĩ rằng thường những loại nông sản nào dâng, tiến vua được gọi là "ngự" nên đã gọi tên như vậy".

Nếp Sa Huỳnh có thân khá cao, khi trưởng thành đến thắt lưng người lớn

Gié nếp "tiến vua" dài hơn nhiều loại nếp khác

Dù  chuyện đây là loại nếp mà ngày xưa dùng để tiến vua cũng chỉ được truyền miệng, thế nhưng không ai có thể phủ nhận hương vị thơm ngon của nó hiếm có loại nếp nào sánh bằng.

Nhiều người dân nơi đây bày tỏ: "Nếu nhà ai làm món gì thì có thể giấu, chứ một khi đã nấu nếp này thì cả xóm đều biết vì có thể ngửi được mùi thơm của nó bay, lan ra".

Một ruộng nếp "tiến vua" chín sớm

Qua quan sát thì thân nếp "tiến vua" trưởng thành cao khoảng ngang thắt lưng người lớn, gié (đoạn ra hạt) dài nhất lên đến cả gang tay, hạt có hình bầu tròn và to gấp đôi hạt lúa, gấp rưỡi so với nhiều loại nếp khác.  Cũng như lúa và nhiều cây màu khác, vụ trồng nếp "tiến vua" chính hàng năm của người dân Sa Huỳnh là Đông Xuân.

Ngoài nấu xôi, cháo, nếp "tiến vua" còn được sử dụng để rang làm bánh nổ rất ngon. Hiện giá bán của nếp tiến vua nguyên vỏ tại Sa Huỳnh tùy thời điểm có mức giao động từ 15.000-20.000 đồng/kg, đắt hơn gấp từ 2-3 lần so với nhiều loại nếp khác.