Phát triển rau màu sạch ở ĐBSCL: Đột phá từ công nghệ Úc

Ông La Văn Khoa kiểm tra chất lượng dưa leo trong nhà kính.

Ý tưởng 10 năm

Chúng tôi ghé trụ sở UBND xã Phú Thịnh, hỏi mô hình trồng rau màu bằng công nghệ Úc của kỹ sư Nguyễn Thanh Phong, nhưng không ai biết? Liên lạc với Phòng NN-PTNT huyện Tam Bình, rồi Trạm Bảo vệ thực vật huyện chỉ nhận được câu trả lời “có nghe chuyện trồng rau màu công nghệ Úc”, nhưng chưa hề tiếp cận nên chưa rõ thực hư ra sao? Sau đó gặp anh Năm Hiếu, ở Chi hội Nông dân ấp Phú An, mới biết kỹ sư Phong ở bên Úc nhiều hơn về Việt Nam nên rất khó gặp. May sao, ông La Văn Khoa, cha vợ và là người quản lý mô hình thay cho kỹ sư Phong, đang sống ở Tam Bình... Là người chuyên kinh doanh vật tư nông nghiệp tại chợ Song Phú, ông La Văn Khoa thừa nhận, mô hình này thực hiện thành công được vài vụ, nhưng con rể của ông và 2 người bạn (hùn vốn đầu tư) đang tiếp tục hoàn thiện thêm một số công đoạn nên chưa thể công bố rộng rãi, vì vậy còn ít người biết đến...

Chúng tôi ra thăm căn nhà kính 3 gian, rộng 1,5 công đất, được lắp đặt máy phát điện, hệ thống thông gió, máy điều hòa nhiệt độ, hệ thống tưới nước - bón phân tự động, máy phun sương, giàn để rau màu leo và nhiều phương tiện hiện đại khác… với tổng kinh phí đầu tư ban đầu hơn 1 tỷ đồng. Nhiệt độ trong nhà kính được điều hòa 22 - 35°C, giúp rau màu phát triển rất tốt. Sau hơn 10 năm ấp ủ ý tưởng đưa công nghệ tiên tiến trên thế giới về Vĩnh Long phát triển rau màu sạch, cuối năm 2011, ông và con rể trồng thử nghiệm vụ dưa leo đầu tiên trên 0,5 công. Giống dưa nhập từ Úc và được trồng trên giá thể bằng mụn dừa; mỗi dây dưa đều lắp đặt 1 ống tưới nước riêng biệt, nguồn nước đảm bảo sạch 100%; nền đất nhà kính được trải bạt sạch sẽ, quy trình chăm sóc bón phân được kiểm soát chặt chẽ bằng máy tính có kết nối 24/24 với nhóm kỹ sư ở Úc.

Thông qua nối mạng, nhóm kỹ sư này theo dõi chặt diễn biến hàng ngày về phát triển rau màu trong nhà kính, từ đó hướng dẫn ông trực tiếp thực hiện. Sau 5 tuần chăm sóc, dưa bắt đầu cho thu hoạch khoảng 160 - 180kg/ngày. Thời gian từ khi trồng tới kết thúc vụ khoảng 2,5 tháng, năng suất đạt 6 tấn/0,5 công (tương đương 12 tấn/công).

Nhiều triển vọng

Ông La Văn Khoa cho rằng, ngay lần thử nghiệm đầu tiên mà năng suất dưa đạt 12 tấn/công là đã thành công. Đặc biệt, dưa sạch, đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm; mẫu mã đẹp, ăn giòn rất ngon… Kết quả khả quan là vậy, nhưng khi đem dưa sạch trồng theo công nghệ Úc ra bán ở các chợ Vĩnh Long thì không ai mua, bởi nhiều người thấy lạ nên hoài nghi không biết ăn ra sao; thậm chí có người nghi ngờ dưa leo Trung Quốc nên thẳng thừng từ chối?

Bà Trần Phương Thanh (mẹ vợ kỹ sư Phong) phải tạm gác công việc kinh doanh vật tư để đi bán dưa. Nếu giá dưa leo địa phương bán 4.000 đồng/kg thì dưa leo sạch chỉ bán 7.000 đồng/kg, vậy mà không bán được. Túng quá, bà Thanh mang dưa leo vào tặng các chùa, nhưng cũng bị một số chùa từ chối. Suy nghĩ nát nước, cuối cùng bà Thanh mang dưa sạch lên KCN Hòa Phú (Vĩnh Long) bán cho những công nhân tan ca vào buổi chiều. Cứ ai ghé vào là bà Thanh giới thiệu tỉ mỉ về giống dưa được trồng theo công nghệ Úc, đảm bảo sạch 100%; rồi bà ăn thử trước cho mọi người an tâm. Từ một người ăn thấy ngon và chấp nhận mua dưa sạch, dần dần nhiều người khác mua theo. Sau đó bà mang dưa tới chợ Vĩnh Long và một số chợ khác tiêu thụ với giá tăng lên 10.000 đồng/kg.

Tháng 11-2012, Sở NN-PTNT Vĩnh Long cấp giấy chứng nhận cho mô hình sản xuất rau màu của kỹ sư Nguyễn Thanh Phong và ông La Văn Khoa đạt tiêu chuẩn an toàn; Sở KH-CN TP Cần Thơ cấp giấy thử trái đạt yêu cầu. Thế là vụ dưa leo thứ 2 và thứ 3 được mở rộng diện tích lên 0,8 công. Khi dưa tới kỳ thu hoạch được siêu thị Big C Cần Thơ bao tiêu toàn bộ sản phẩm với giá 13.000 đồng/kg, cao hơn dưa địa phương khoảng 4.000 đồng/kg. Ông La Văn Khoa cho biết, nguồn thu từ 3 vụ dưa chưa thấm so với tổng vốn đầu tư. Song, cái được lớn nhất là mô hình này phù hợp với điều kiện khí hậu ở ĐBSCL, năng suất cao, sản phẩm sạch và được hệ thống siêu thị bao tiêu 100% sản phẩm…

Hiện ông Khoa và con rể đang chuẩn bị trồng đợt thứ 4, diện tích hết nhà kính 1,5 công; đồng thời tính toán mở rộng mô hình sang các nơi khác. PGS-TS Trần Thị Ba, Khoa Nông nghiệp và Sinh học ứng dụng, Trường Đại học Cần Thơ, đánh giá cao mô hình trồng dưa bằng công nghệ Úc, bởi được ứng dụng công nghệ hoàn chỉnh, tạo ra sản phẩm an toàn tuyệt đối; năng suất cao gấp nhiều lần so với trồng dưa leo thông thường.

Huỳnh Phước Lợi
Theo SGGP