Xây dựng nông thôn mới: ĐƯỜNG LỚN... ĐÃ MỞ!

Sản xuất phát triển khá nhanh theo hướng sản xuất hàng hóa gắn với sản phẩm chủ lực. Kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội được cải thiện; văn hoá, xã hội, giáo dục, y tế có nhiều chuyển biến tốt; an ninh trật tự an toàn xã hội được giữ vững; bộ mặt nông thôn có nhiều khởi sắc, tạo cơ sở vững chắc và tiền đề cho huyện nhà đạt chuẩn NTM theo lộ trình, kế hoạch đề ra...

Sản xuất Muối tại thôn Châu Hạ, xã Thạch Châu

Kết quả nổi bật sau 5 năm
Theo đồng chí Lê Trung Phước, Chủ tịch UBND huyện - Phó Trưởng ban Thường trực Ban Chỉ đạo Chương trình huyện, trong những năm qua Lộc Hà luôn xác định phát triển kinh tế với trọng tâm là phát triển sản xuất, tập trung cao các sản phẩm hàng hóa chủ lực theo hướng liên kết hoá sản xuất, doanh nghiệp hoá sản phẩm, xã hội hoá đầu tư, ứng dụng nhanh các tiến bộ khoa học công nghệ mới là yếu tố cốt lõi, luôn được huyện đặt vị trí hàng đầu, xuyên suốt trong tiến trình xây dựng NTM. Nhờ vậy, sản xuất nông nghiệp tăng trưởng nhanh qua các năm, một số sản phẩm nông nghiệp hàng hóa chủ lực có bước phát triển đột phá theo hướng hiện đại. Từ năm 2011 đến nay, việc xây dựng, phát triển và nhân rộng các mô hình, hình thức sản xuất kinh doanh đã có sự phát triển vượt bậc cả về số lượng, chất lượng và quy mô, mang lại giá trị kinh tế cao. Toàn huyện đã xây dựng mới được 454 mô hình sản xuất kinh doanh các loại, trong đó có 99 mô hình lớn, 104 mô hình vừa và 251 mô hình nhỏ. Các hình thức tổ chức sản xuất cũng phát triển nhanh, toàn huyện thành lập mới được 211 doanh nghiệp, HTX, THT, bao gồm 60 HTX, 79 THT và 72 doanh nghiệp, lũy kế toàn huyện hiện có 74 HTX, 79 THT và 112 doanh nghiệp đang hoạt động.

Cùng với phát triển sản xuất, kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội của huyện được đầu tư, nâng cấp một bước, nhất là hạ tầng phục vụ sản xuất, các công trình phúc lợi ở thôn, xóm. Trong giai đoạn 2010 - 2015 đã có hơn 307,5 km đường giao thông nông thôn được đầu tư nâng cấp và xây mới, trong đó đường huyện 2 km, đường trục xã, liên xã 25km, đường trục thôn 44,97km, đường ngõ xóm 189,43 km và hơn 36 km đường trục chính nội đồng. Kiên cố hóa được trên 85km kênh mương nội đồng (không kể hệ thống kênh mương theo Dự án ngọt hóa sông Nghèn). Nâng cấp và xây mới đạt chuẩn 8 nhà văn hóa, 6 khu thể thao xã, 65 nhà văn hóa và 43 khu thể thao thôn, 10 Trạm Y tế, 22 Trường học các cấp được xây dựng, nâng cấp đạt chuẩn và nâng chuẩn... Văn hoá, giáo dục, y tế và môi trường chuyển biến tích cực. Phong trào văn hóa, văn nghệ, thể dục, thể thao được quan tâm và có bước phát triển, có 45/93 thôn đạt danh hiệu làng văn hóa, 80% đạt danh hiệu gia đình văn hóa. Chất lượng giáo dục toàn diện được giữ vững, 100% xã đạt chuẩn phổ cập giáo dục THCS. Chất lượng khám chữa bệnh và chăm sóc sức khỏe ban đầu cho người dân được nâng lên. Môi trường nông thôn được cải thiện một bước. Hệ thống chính trị cơ sở được củng cố; an ninh nông thôn, trật tự an toàn xã hội cơ bản được giữ vững.

Về thực hiện các tiêu chí NTM, Lộc Hà từ một huyện có điểm xuất phát thấp, đầu năm 2011 số tiêu chí bình quân chỉ mới đạt 3,5 tiêu chí/xã, không có xã đạt trên 6 tiêu chí và trong điều kiện còn nhiều khó khăn, nhưng với sự nỗ lực cao, cách làm sáng tạo, đã tạo ra sự chuyển biến lớn, đạt kết quả toàn diện, vững chắc. Đến nay, các xã đạt 157 tiêu chí, bình quân đạt 12,1 tiêu chí/xã. Đặc biệt, toàn huyện đã có 3 xã Thạch Châu, Thạch Bằng và Ích Hậu đạt chuẩn và về đích NTM, các xã còn lại cơ bản đạt trên 10 tiêu chí.

Trong suốt quá trình thực hiện Chương trình, việc huy động nguồn lực đạt kết quả khá cao, được sử dụng hiệu quả, tổng nguồn lực thực hiện toàn huyện giai đoạn 2011 - 2015 ước đạt 2.286 tỷ đồng. Công tác đỡ đầu tài trợ đạt nhiều kết quả đáng ghi nhận, các tổ chức cá nhân đã hỗ trợ trên 44 tỷ đồng cho các xã thực hiện Chương trình. Các chính sách khuyến khích phát triển nông nghiệp, nông thôn, đạt kết quả cao, phát huy hiệu quả thiết thực. Từ năm 2011 đấn nay đã có trên 200 lượt đối tượng được thụ hưởng các chính sách khuyến khuyến khích phát triển nông nghiệp, nông thôn và xây dựng NTM với tổng số tiền 24,655 tỷ đồng. Đặc biệt, toàn huyện có 966 khách hàng được vay vốn hỗ trợ lãi suất theo Quyết định 26, 23 của UBND tỉnh với tổng số tiền vay 339 tỷ đồng, tổng số lãi hỗ trợ đến cuối kỳ đạt gần 9 tỷ đồng.
Tồn tại, hạn chế và bài học kinh nghiệm rút ra
Mặc dù đạt được những kết quả nổi bật nêu trên, tuy nhiên theo đồng chí Phan Văn Nhàn, Phó Chủ tịch UBND huyện - Phó Trưởng Ban Chỉ đạo Chương trình, Chánh Văn phòng Điều phối xây dựng NTM huyện thì qua thực tiễn cho thấy phải thẳng thắn nhìn nhận đó là việc thực hiện Chương trình của huyện nhà trong những năm qua còn bộc lộ không ít tồn tại, hạn chế cần khắc phục. Đó là công tác tuyên truyền, tập huấn chưa đáp ứng yêu cầu, thiếu chiều sâu, chưa kịp thời, chất lượng chưa cao. Công tác lãnh đạo, chỉ đạo của một số địa phương, phòng ngành chưa quyết liệt, thật sự tâm huyết. Chất lượng Đồ án quy hoạch và các đề án liên quan của nhiều xã còn thấp, chậm được bổ sung, hoàn thiện. Chuyển biến nhận thức về thực hiện tái cơ cấu ngành nông nghiệp gắn với xây dựng NTM ở một số xã còn lúng túng, chưa đạt yêu cầu. Sản xuất trên một số lĩnh vực, sản phẩm, quy mô còn nhỏ, sản phẩm hàng hóa chưa nhiều, chất lượng và sức cạnh tranh còn thấp, giá trị gia tăng chưa cao. Hiệu quả hoạt động của HTX, THT nhìn chung còn thấp, chưa thể hiện rõ nét vai trò hỗ trợ phát triển kinh tế hộ. Kết quả xây dựng NTM không đồng đều giữa các xã, việc thực hiện các tiêu chí đạt kết quả chưa cao, còn khá nhiều tiêu chí tỷ lệ các xã đã đạt rất thấp. Đời sống của cư dân nông thôn nhìn chung còn ở mức thấp. Các thiết chế văn hóa cộng đồng nông thôn còn nhiều khó khăn. Chuyển biến trên các lĩnh vực y tế, giáo dục, đào tạo nghề nông thôn chưa theo kịp với yêu cầu. Môi trường nông thôn đang còn là vấn đề bức xúc ở nhiều địa phương. An ninh trật tự nông thôn còn nhiều tiềm ẩn phức tạp...

Cũng theo đồng chí Phan Văn Nhàn, bài học kinh nghiệm được rút ra sau 5 năm thực hiện Chương trình đó là phải có quan điểm, chủ trương đúng đắn, xác định phát triển nông nghiệp, nông dân, nông thôn và xây dựng NTM là nhiệm vụ chính trị trọng tâm, thường xuyên, phải được các cấp ủy đảng, chính quyền, các ngành, MTTQ, các đoàn thể quán triệt sâu sắc và huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc. Công tác tuyên truyền, giáo dục phải được thực hiện thường xuyên, liên tục, đa dạng, hiệu quả nhằm làm chuyển biến rõ nét về nhận thức, tư duy của người dân và cán bộ trong thực hiện Chương trình. Người dân phải ý thức được xây dựng NTM là xây dựng đời sống mới cho chính mình, mình là chủ thể, xóa bỏ tư tưởng trông chờ, ỷ lại, khơi dậy tính tự giác, toàn xã hội đồng lòng, chung sức xây dựng NTM. Rà soát, điều chỉnh và quản lý tốt việc thực hiện quy hoạch, ban hành các cơ chế, chính sách phù phù hợp, huy động và sử dụng có hiệu quả các nguồn lực, trao quyền tự chủ cho người dân và cộng đồng. Cán bộ là nhân tố quyết định trong tổ chức thực hiện thành công Chương trình, phát huy vai trò tâm huyết, gắn trách nhiệm của người đứng đầu. Cấp ủy, ban chỉ đạo các cấp phải sâu sát cơ sở, đôn đốc, nhắc nhỡ; nắm bắt ý kiến, nguyện vọng, những khó khăn của người dân, doanh nghiệp, để có giải pháp chỉ đạo kịp thời, hiệu quả… Trong các bài học kinh nghiệm, bài học quan trọng nhất là phải tạo được sức mạnh tổng hợp từ nhân dân, phải làm cho người dân hiểu mục đích xây dựng NTM là nhằm nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cư dân nông thôn; phát huy tính tiên phong, gương mẫu của cán bộ, đảng viên trong tất cả các hoạt động của Chương trình.

Lò đốt rác tập trung tại xã Thạch Bằng

 

Có thể nói rằng, kết quả đạt được sau 05 năm thực hiện Chương trình của huyện Lộc Hà là hết sức to lớn, nhưng những tồn tại, khó khăn thách thức phía trước đặt ra đối với với Đảng bộ, chính quyền và nhân dân huyện nhà trong thực hiện Chương trình cũng không không hề nhỏ. Chính vì vậy, theo đồng chí Trương Thanh Huyền, Bí thư Huyện ủy, Trưởng Ban Chỉ đạo Chương trình huyện thì để đạt được những kết quả cao hơn, bền vững hơn, thực chất hơn nữa và sớm xây dựng huyện Lộc Hà đạt chuẩn NTM, trong thời gian tới huyện sẽ tiếp tục quán triệt, tuyên truyền sâu rộng, tạo phong tràoxây dựng NTM mạnh mẽ, rộng khắp, có tính đột phá, bền vững hơn. Huyện sẽ đẩy mạnh thực hiện tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững gắn với khai thác lợi thế so sánh theo 03 vùng sinh thái trên địa bàn huyện. Đối với những nơi không tổ chức được vùng tập trung thì vẫn phát triển sản xuất kinh tế hộ gia đình, trang trại ở quy mô vừa và nhỏ phù hợp với điều kiện thực tế của từng vùng, địa phương nhằm nâng cao hiệu quả và giá trị gia tăng. Tập trung chuyển dịch mạnh cơ cấu lao động nông thôn theo hướng nâng cao tỷ trọng công nghiệp, thương mại, dịch vụ, đa dạng nguồn thu nhập cho cư dân nông thôn. Phát triển hạ tầng kinh tế - xã hội nông thôn đồng bộ, gắn với việc chỉnh trang, xây dựng Khu dân cư NTM kiểu mẫu, vườn hộ mẫu...
Cùng với phát triển kinh tế, theo đồng chí Bí thư Huyện ủy thì Lộc Hà cũng đặc biệt chú trọng tập trung chỉ đạo, lãnh đạo nâng cao chất lượng văn hóa, giáo dục, y tế cơ sở; cải thiện, nâng cao chất lượng môi trường nông thôn; giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội; nâng cao năng lực bộ máy, phát triển nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu ngày càng cao trong thực hiện Chương trình. Tiếp tục ưu tiên ngân sách các cấp, hoàn thiện cơ chế tạo động lực mạnh mẽ, xã hội hóa, huy động các nguồn lực, đẩy nhanh tiến độ hoàn thiện các tiêu chí NTM. Huy động sự vào cuộc mạnh mẽ, đồng bộ, quyết liệt hơn của cả hệ thống chính trị; tăng cường hơn nữa vai trò lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện, giám sát, phối hợp thực hiện của các cấp ủy đảng, chính quyền các cấp, MTTQ và các tổ chức đoàn thể trong thực hiện Chương trình.
Bên cạnh đó, trong những năm tiếp theo huyện Lộc Hà sẽ chỉ đạo quyết liệt thực hiện Chương trình nhằm tạo chuyển biến rõ nét, đạt mục tiêu theo từng nhóm xã. Cụ thể, đối với các xã đã đạt chuẩn, tiếp tục tập trung chỉ đạo phát triển kinh tế, hoàn thiện mô hình mẫu theo các tiêu chí, nhân rộng Khu dân cư NTM kiểu mẫu, vườn hộ mẫu, cải tạo cảnh quan môi trường, hình thành các giá trị văn hóa cộng đồng NTM... nâng cao đời sống mọi mặt cho người dân, mức độ đạt chuẩn các tiêu chí, phấn đấu xây dựng xã NTM kiểu mẫu. Đối với nhóm xã chưa đạt chuẩn, tiếp tục xây dựng khung kế hoạch, lộ trình chi tiết, cân đối nguồn lực để đạt chuẩn thực chất, bền vững 19 tiêu chí NTM. Tập trung chỉ đạo xây dựng các mô hình sản xuất kinh doanh, phát triển doanh nghiệp, THT, HTX, liên kết sản xuất, xây dựng Khu dân cư NTM kiểu mẫu, vườn mẫu... Toàn huyện, phát động mạnh mẽ phong trào thi đua, quyết tâm đạt chuẩn NTM ngay trong từng thôn xóm, từng xã và trên địa bàn toàn huyện. Ưu tiên ngân sách các cấp, điều chỉnh, bổ sung các chính sách, tạo động lực huy động cao các nguồn lực thực hiện; phân công cán bộ chỉ đạo, gắn trách nhiệm với kết quả của từng địa phương, địa bàn; kiên quyết thay thế những cán bộ không đáp ứng yêu cầu mục tiêu, nhiệm vụ thực hiện Chương trình...
Kế thừa và phát huy những kết quả đã đạt được, những kinh nghiệm quý được rút ra, khắc phục triệt để những tồn tại, khó khăn còn gặp phải, với chủ trương đúng, triển khai tổ chức thực hiện chủ động, sáng tạo với quyết tâm, nổ lực lớn, đồng thuận cao, sự vào cuộc tích cực của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội, tin tưởng rằng Lộc Hà sẽ tiếp tục đạt được những kết quả cao hơn, toàn diện hơn và đạt chuẩn huyện NTM theo lộ trình, kế hoạch đề ra.

Theo Văn Hân/Lộc Hà