Học nghề xong, nhà nông Đất Mũi ứng phó hiệu quả với hạn, mặn

Cà Mau là tỉnh nông nghiệp thuần túy. Vì vậy, để hỗ trợ tái cơ cấu nông nghiệp, phát triển kinh tế thế mạnh của địa phương, hạn chế bất lợi của thời tiết, tỉnh đã xoay việc đào tạo nghề nông nghiệp theo hướng canh tác mới, hiện đại.

Nông dân thay đổi sản xuất

Thời gian qua vùng Đất Mũi luôn chịu sự đe dọa của hạn mặn, ảnh hưởng không nhỏ tới hoạt động sản xuất kinh doanh. Trước thực tế đó, tỉnh Cà Mau đã nỗ lực tìm giải pháp chuyển đổi sản xuất, thích ứng với tình hình hạn mặn. 

Trong đó, tỉnh đã rất chú trọng đầu tư cho hoạt động dạy nghề nông nghiệp cho lao động nông thôn. Thực tế sau học nghề, nhiều lao động đã nắm bắt kỹ thuật canh tác mới, áp dụng vào sản xuất hạn chế tác động của thời tiết, tăng năng suất, giá trị chuỗi sản phẩm.

Ông Huỳnh Văn Quốc (khóm 9 Thới Bình, phường Bình Thới, TP.Cà Mau) là một trong những hộ được hưởng lợi từ các chương trình đào tạo nghề cho lao động nông thôn. Năm 2018, sau lớp học nghề trồng rau sạch, ông Quốc đã đầu tư mở rộng diện tích trồng hoa màu. Kết quả, vườn rau của gia đình ông cho năng suất hiệu quả cao gấp 10 lần trước đây.

Ông Quốc cho biết: "Trước đây nhà có 6.000m2 đất vườn nhưng cũng chịu tác động của hạn mặn, không thể trồng lúa được. Sau khi được học nghề, tôi đã cải tạo diện tích đất này để trồng hoa màu".

Cùng với cải tạo đất, lắp hệ thống tưới nước tự động, ông Quốc đã đầu tư trồng các loại hoa màu như cà phổi, cà chua, đậu đũa, dưa leo, cải xanh, xà lách. Từ mô hình này, bình quân mỗi năm gia đình ông có thu nhập trên 100 triệu đồng.

Theo Sở NNPTNT tỉnh Cà Mau, để thực hiện đề án dạy nghề cho lao động nông thôn (Đề án 1956), tỉnh đã ban hành danh mục ngành nghề đào tạo cho lao động nông thôn trên địa bàn gồm 75 nghề mang tính đặc thù của từng huyện, thành phố thuộc tỉnh, theo từng lĩnh vực. 

Trong đó có lâm nghiệp, nông nghiệp, thủy sản, thương mại dịch vụ, công nghiệp - xây dựng; nổi bật có các nghề như: Nuôi ong lấy mật, trồng hoa kiểng, nuôi tôm quảng canh, nuôi tôm công nghiệp, nuôi trồng thủy sản nước ngọt, nước mặn, nuôi cá sặc rằn; tổ chức du lịch sinh thái, tổ chức du lịch cộng đồng…

Thích ứng biến đổi khí hậu

Do đặc thù là địa phương có diện tích mặt nước lớn, hạn mặn thường xuyên xảy ra, chính bởi vậy, việc dạy nghề ở Cà Mau cũng được địa phương căn cứ vào điều kiện này.

Phú Tân là một huyện ven biển Tây, nhiều năm nay tình trạng xâm nhập mặn tại địa phương rất lớn. Người dân nơi đây vốn quen với nghề khai thác và nuôi trồng thủy sản từ lâu. Chính bởi vậy huyện tập trung thực hiện công tác dạy nghề gắn với tạo việc làm tại chỗ cho lao động, chọn những ngành nghề nuôi trồng thủy sản để có thể thích ứng với tình trạng biến đổi khí hậu, xâm nhập mặn của địa phương. 

Chỉ tính trong 10 tháng của năm 2019, huyện đã tổ chức được 86 lớp dạy nghề, truyền nghề cho hơn 2.600 học viên tham gia, đạt 129% kế hoạch năm.

Qua gần 10 năm thực hiện Đề án 1956 (Quyết định 1956/QĐ-TTg ngày 21/11/2009 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt đề án đào tạo nghề cho lao động nông thôn đến năm 2020), có hơn 327.000 lao động nông thôn ở Cà Mau tham gia các lớp đào tạo nghề, với hơn 100.000 lao động được hỗ trợ học nghề.

Trong đó, đào tạo nghề theo Đề án 1956 đã mở 13 lớp với gần 500 học viên. Nhiều nông dân sau khi được tham dự các lớp truyền nghề theo hướng nâng cao, tăng cường ứng dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật đã thành công với nghề nuôi trồng thủy sản. 

Điển hình như một số lao động xã Phú Thuận, huyện Phú Tân đã thành công với mô hình nuôi tôm quảng canh cải tiến với chi phí đầu tư thấp, chủ yếu đầu tư con giống và men tạo tảo, nguồn thức ăn cho tôm được tận dụng từ tự nhiên, mang lại lợi nhuận bình quân 100 triệu đồng/ha/năm. 

Quan trọng hơn là địa phương cải tạo chuyển đổi tái cơ cấu nông nghiệp theo hướng thích ứng được với biến đổi khí hậu.

Ông Châu Công Bằng - Phó Giám đốc Sở NNPTNT tỉnh Cà Mau cho biết, trong 8 năm từ 2010 -2018, có hơn 67.000 lao động nông thôn được hỗ trợ học nghề nông nghiệp theo Đề án 1956. Trong đó, số người học xong có việc làm đạt hơn 95%. 

Cụ thể có 235 lao động được doanh nghiệp tiếp nhận và 28 lao động thành lập được hợp tác xã. Đặc biệt có gần 7.000 lao động sau học nghề nông nghiệp đã có việc làm vươn lên thoát nghèo. Riêng năm 2019 tổng số lao động nông thôn được hỗ trợ học nghề theo Đề án 1956 là hơn 4.000 người, trong đó có 182 lao động thuộc diện ưu tiên, với tổng kinh phí thực hiện 5,92 tỷ đồng.

"Thành công lớn nhất của chúng tôi là đã chuyển đổi việc đào tạo dạy nghề nông nghiệp đơn thuần sang dạy nghề giúp nông dân thích ứng với biến đổi khí hậu. Điều này có tác dụng rất lớn trong bối cảnh nhiều năm trở lại đây tình trạng hạn hán, ngập mặn ở đồng bằng sông Cửu Long diễn biến phức tạp" - ông Bằng nói.

Ông Châu Công Bằng cũng cho biết, tỷ lệ lao động nông thôn sau khi được đào tạo nghề có việc làm đạt hơn 80%. Thu nhập của lao động sau khi được học nghề tăng hơn 50% so với trước khi được học nghề. Kết quả này góp phần đáng kể giải quyết việc làm, nâng mức thu nhập bình quân đầu người toàn tỉnh lên đạt 42 triệu đồng/năm, tăng gấp 2 lần so với năm 2010.