Nâng cao chất lượng gạo xuất khẩu - Kỳ I: Gạo Việt trước cơ hội lớn

Chủ nhật - 27/12/2015 20:15

Gạo Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn khi được hưởng hàng loạt ưu đãi từ các hiệp định thương mại tự do (FTA), Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) đã và sắp ký kết. Tuy nhiên, để tận dụng được các cơ hội này, phải nâng cao chất lượng, xây dựng thương hiệu gạo đủ mạnh.

Xuất khẩu gạo dự báo tăng trưởng nhanh thời gian tới

Ưu đãi lớn về thuế

Với khu vực thị trường rộng lớn gồm 12 quốc gia, TPP được nhận định sẽ tạo cơ hội lớn cho gạo xuất khẩu Việt Nam, đặc biệt trong tình hình khó khăn như hiện nay bởi Thái Lan và Ấn Độ - hai đối thủ lớn nhất của gạo Việt chưa tham gia TPP. Bên cạnh đó, với sự ưu đãi lớn về thuế, gạo Việt Nam sẽ có giá cả cạnh tranh hơn.

Đơn cử như tại thị trường Mỹ, khi TPP có hiệu lực, mức thuế 7% hiện nay sẽ ngay lập tức giảm xuống 0%. Cùng với Mỹ, 7/12 nước khác cam kết xóa thuế nhập khẩu gạo ngay lập tức, trong khi mức thuế này đang dao động ở mức trên dưới 40%. Riêng Chile, Mexico, sẽ xóa dần thuế quan theo lộ trình 8 -10 năm, thay vì mức thuế34% như hiện nay.

Cơ hội cho gạo Việt Nam xuất khẩu sang các quốc gia thuộc khu vực Liên minh Kinh tế Á Âu (EEU) khi FTA Việt Nam - EEU hiệu lực cũng rất lớn. Theo các cam kết trong FTA Việt Nam - EEU, các thành viên EEU sẽ dành cho Việt Nam lượng hạn ngạch tổng là 10.000 tấn gạo được hưởng thuế suất ưu đãi 0%. Sau khi xuất khẩu đủ lượng này, sản phẩm gạo xuất khẩu sẽ chịu mức thuế 11,7% và VAT 10% - thấp hơn đáng kể so với con số40% hiện nay.

Riêng với FTA Việt Nam - EU, khi có hiệu lực, EU sẽ dành cho Việt Nam một lượng hạn ngạch đáng kể và miễn thuế hoàn toàn đối với gạo xay xát, gạo chưa xay xát và gạo thơm. Riêng gạo tấm, thuế nhập khẩu sẽ được xóa bỏ theo lộ trình. Đối với sản phẩm từ gạo, EU sẽ đưa thuế nhập khẩu về 0% trong vòng 7 năm.

Vướng ở thương hiệu

Cơ hội rất lớn, tuy nhiên không dễ nắm bắt bởi nhiều quốc gia yêu cầu rất cao về chất lượng gạo xuất khẩu. Trong khi đó, gạo Việt Nam chưa có thương hiệu quốc gia đủ mạnh.

Đơn cử như EU, dù là thị trường rộng lớn và sẵn sàng “mở hầu bao” nhưng khu vực này yêu cầu chất lượng khắt khe nhất thế giới. Nhìn vào những “bạn hàng” của EU gần đây, có thể thấy hầu hết là những quốc gia liên tục được xếp hạng có sản phẩm gạo ngon nhất thế giới như: Myanmar, Campuchia… Ngoài ra, với Nhật Bản - quốc gia trong khối TPP, gạo Việt phải đáp ứng trên dưới 500 tiêu chí mới được cấp phép nhập khẩu.

Thứ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh nhìn nhận: Xuất khẩu gạo của Việt Nam đang ở phân khúc trung bình và thấp. Gạo xuất khẩu chất lượng cao chiếm tỷ trọng thấp, chất lượng chưa đồng đều. Mặc dù Việt Nam đã trở thành 1 trong 3 quốc gia hàng đầu trong xuất khẩu gạo nhưng đến nay, Việt Nam vẫn chưa có một thương hiệu gạo quốc gia nào. Hạn chế này khiến gạo Việt Nam khó tận dụng các cơ hội từ hội nhập.

Nhằm tăng sức cạnh tranh cho gạo xuất khẩu, Chính phủ đã ban hành Quyết định 706/QĐ-TTg phê duyệt Đề án phát triển thương hiệu gạo Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn đến 2030. Theo đó, giống gạo Jasmine, lúa thơm, nếp đặc sản đã được chọn để xây dựng thành thương hiệu gạo quốc gia Việt Nam, tăng sức cạnh tranh cho hạt gạo Việt trước bối cảnh hội nhập sâu rộng.

Kỳ II: Chuyên nghiệp hóa hoạt động kinh doanh

Bảo Ngọc (Báo Công Thương)

Tags: n/a