Vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh trong phong trào xây dựng nông thôn mới
Sau 10 năm thực hiện Chương trình nông thôn mới, Hà Tĩnh đã đạt được những thành tựu to lớn, toàn diện, mang tính lịch sử, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân, làm thay đổi rõ nét nông nghiệp, nông thôn, góp phần quan trọng thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh. Đây cũng chính là kết quả của quá trình vận dụng sáng tạo tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong phong trào xây dựng nông thôn mới
Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đặc biệt coi trọng và nhấn mạnh vai trò quan trọng của nông nghiệp, nông dân, nông thôn: “Nông dân ta giàu thì nước ta giàu. Nông nghiệp ta thịnh thì nước ta thịnh”. Vì vậy, ngay sau khi cách mạng tháng Tám thành công, Chủ tịch Hồ Chí Minh phát động phong trào “Xây dựng đời sống mới”. Đây cũng chính là tiền đề quan trọng và là nội hàm của xây dựng nông thôn mới hiện nay.
 |
| Chủ tịch Hồ Chí Minh thăm hỏi nông dân Hợp tác xã Hùng Sơn (huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên) đang gặt lúa - Nguồn: tuyengiao.vn |
Quan điểm xuyên suốt trong quá trình lãnh đạo đất nước của Chủ tịch Hồ Chí Minh là hướng tới mục tiêu cải thiện đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân; lấy văn hóa làm nền tảng tinh thần vì nó vừa là mục tiêu, vừa là động lực của sự phát triển. Đó cũng chính là những nội dung cốt lõi trong quá trình xây dựng nông thôn mới để đạt mục tiêu cuối cùng là nâng cao đời sống, vật chất tinh thần cho người dân nông thôn.
Nhìn lại sau 10 năm thực hiện Chương trình xây dựng nông thôn mới, Hà Tĩnh đạt kết quả vượt bậc, đến nay các chỉ tiêu về xây dựng nông thôn mới đều đạt và vượt so với Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh đề ra đến năm 2020 trước hai năm, hiện có 155/182 xã đạt chuẩn (chiếm 85,2% tổng số xã); có 8, xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao; huyện Nghi Xuân, huyện Can Lộc đạt chuẩn nông thôn mới; thành phố Hà Tĩnh, thị xã Hồng Lĩnh hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới; 4 huyện Vũ Quang, Đức Thọ, Thạch Hà và Lộc Hà có 100% số xã đạt chuẩn nông thôn mới, trong đó huyện Đức Thọ, Thạch Hà đã hoàn thiện hồ sơ trình trung ương thẩm định công nhân huyện đạt chuẩn nông thôn mới; tỷ lệ hộ nghèo còn 4,53% (năm 2019); thu nhập bình quân đầu người đạt 30,5 triệu đồng (năm 2019). Có 428 thôn đạt chuẩn Khu dân cư nông thôn mới kiểu mẫu, 5.244 vườn mẫu đạt chuẩn.. Chương trình Mỗi xã một sản phẩm (OCOP) đạt được kết quả ghi nhận bước đầu, các sản phẩm tham gia Chương trình phát triển tốt và có nhiều chuyển biến rõ rệt về chất lượng, mẫu mã, hệ thống nhận diện, thương hiệu...Đã có 140 sản phẩm đăng ký tham gia Chương trình Mỗi xã một sản phẩm, trong đó có 72 sản phẩm đạt tiêu chuẩn OCOP 3, 4 sao,...
 |
| Sau 10 năm xây dựng nông thôn mới nhiều vùng quê ở Hà Tĩnh kinh tế phát triển, môi trường tốt, cảnh quan đẹp, văn hóa được phát huy, đã trở thành vùng quê "Trù Phú - An lành", là "nơi đáng sống hơn". |
Diện mạo nông thôn thực sự được khởi sắc, kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội được tập trung đầu tư xây dựng, nhất là hạ tầng giao thông, thủy lợi, điện, nước sạch, từng bước đáp ứng yêu cầu sản xuất và đời sống nhân dân, tạo diện mạo mới khang trang ở nhiều địa phương, một số hạ tầng phúc lợi phát triển theo hướng hiện đại, gắn với phát triển đô thị. Đặc biệt, đã làm thay đổi căn bản khu vực nông thôn, nhất là so với xuất phải điểm của tỉnh vào năm 2010.
Kinh tế nông thôn tăng trưởng khá, thực hiện cơ cấu lại ngành nông nghiệp đạt kết quả quan trọng; công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, thương mại dịch vụ chuyển biến tích cực. Tăng trưởng kinh tế bình quân giai đoạn 2016-2020 đạt 6,75%, chất lượng từng bước được nâng lên, các ngành, lĩnh vực phát triển đúng định hướng. Quy mô nền kinh tế gấp 1,6 lần so với năm 2015; GRDP bình quân đầu người tăng từ 44 triệu đồng lên trên 70 triệu đồng, thu nhập bình quân đầu người tăng từ 23 triệu đồng lên 36 triệu đồng.Sản xuất nông nghiệp đã từng bước dịch chuyển sang hướng sản xuất hàng hóa, xác định được các sản phẩm hàng hóa chủ lực để phát triển. Thu nhập bình quân đầu người khu vực nông thôn tỉnh Hà Tĩnh năm 2019 đạt trên 30,5 triệu đồng, tăng gấp 3,5 lần so với năm 2011. Chênh lệch thu nhập giữa thành thị và nông thôn giảm nhanh, từ 2,03 lần năm 2010 còn 1,83 lần năm 2015 và 1,57 lần năm 2018, tỷ lệ hộ nghèo còn dưới 5%.
 |
Hệ thống các thiết chế văn hóa của xã, thôn, xóm được cũng cố góp phần thúc đẩy xây dựng và thực hiện tốt các phong trào văn hóa nông thôn, nâng cao mức hưởng thụ, tham gia hoạt động và sáng tạo văn hóa; văn hóa ứng xử trong cộng đồng nông thôn mới được hình thành khá rõ, nhất là ở các khu dân cư nông thôn mới kiểu mẫu đạt chuẩn.
Chất lượng y tế, giáo dục được thay đổi rõ nét, tỷ lệ người dân tham gia bảo hiểm tăng nhanh, đạt gần 90%, nhất là hình thức bảo hiểm tự nguyện. Chất lượng giáo dục toàn diện được giữ vững, đã đạt chuẩn phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em 05 tuổi bền vững; đạt chuẩn phổ cấp giáo dục tiểu học mức độ 3; đạt chuẩn phổ cập giáo dục trung học cơ sở mức độ 2; đạt chuẩn xóa mù chữ mức độ 2 bền vững.
Cảnh quan, môi trường nông thôn có sự thay đổi tích cực; nhận thức, tư duy của người dân ngày càng thay đổi rõ, chuyển từ “thụ hưởng, bị động” sang “chủ thể, chủ động”. Kết quả xây dựng Khu dân cư nông thôn mới kiểu mẫu, vườn mẫu được khẳng định là chủ trương đúng đắn, hợp lòng dân, thiết thực, hiệu quả, đã tạo điều kiện tối đa cho người dân phát huy vai trò chủ thể của mình, tạo động lực trực tiếp cho người dân và cộng đồng dân cư tham gia, bởi lợi ích thiết thực, thiết thân mang lại; kinh tế hộ gia đình phát triển; môi trường sống được cải thiện; tình làng, nghĩa xóm gắn kết mật thiết hơn, từ đó đã tạo ra diện mạo mới cho khu vực nông thôn và cộng đồng dân cư, tạo ra xã đạt chuẩn nông thôn mới thuyết phục và bền vững hơn.
 |
| Ông Lê Đình Sơn, UVTW Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng Ban chỉ đạo nông thôn mới tỉnh (người đứng thứ 3 từ trái sang phải) kiểm tra vườn mẫu tại xã Xuân Phổ, huyện Nghi Xuân |
Hệ thống chính trị được củng cố, năng lực lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện hiệu quả ngày càng cao; bộ máy tổ chức từng bước được tinh gọn, hoạt động chuyên trách, chuyên nghiệp; đội ngũ cán bộ, nhất là cán bộ cơ sở ngày càng được nâng cao cả về nhận thức chính trị, năng lực chuyên môn, nhất là ý thức, trách nhiệm.
Để đạt được kết quả trên chính là Hà Tĩnh đã vận dụng tốt tư tưởng Hồ Chí Minh trong xây dựng nông thôn mới nó thể hiện rõ:
Một là: Tuyên truyền, đào tạo, tập huấn nâng cao năng lực, thay đổi nhận thức cho cán bộ, đảng viên và nhân dân
Công tác tuyên truyền được các cấp ủy đảng, chính quyền các cấp ở Hà Tĩnh chỉ đạo triển khai quyết liệt ngay từ đầu với nhiều hình thức đa dạng, phong phú; Báo Hà Tĩnh, Đài Phát thành - Truyền hình, các tạp chí, bản tin trong tỉnh, các cơ quan đại diện báo Trung ương hoạt động trên địa bàn nâng cao chất lượng tin, bài, ảnh; tăng thời lượng, mở các chuyên trang, chuyên mục về nông nghiệp, nông thôn; chỉ đạo tuyên truyền qua hệ thống truyền thanh cơ sở nhằm chuyển tải kịp thời nội dung Nghị quyết đến với người dân; tại các cuộc họp, hội nghị, các cuộc làm việc cấp ủy cấp trên đều ưu tiên, dành lượng thời gian để thông tin tình hình, kịp thời định hướng, chỉ đạo lĩnh vực nông nghiệp, nông dân, nông thôn và xây dựng nông thôn mới …
Công tác đào tạo, nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ xây dựng nông thôn mới được đặc biệt chú trọng, trong đó có nội dung về văn hóa ứng xử trong cộng đồng nông thôn. Ngoài các nội dung đào tạo, tập huấn do Trung ương ban hành, tỉnh Hà Tĩnh còn xây dựng bổ sung các chuyên đề phù hợp với đặc thù của tỉnh, đưa các chuyên đề nông thôn mới vào các lớp bồi dưỡng lý luận chính trị và quản lý nhà nước. Nội dung tập huấn về văn hóa ứng xử trong cộng đồng nông thôn, chú trọng đến công tác gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa, tạo sự gắn kết và đồng thuận trong cộng đồng, xây dựng đời sống nông thôn văn minh, hiện đại được chú trọng và triển khai đồng bộ. Đây là nền tảng để phát huy vai trò chủ thể của cộng đồng dân cư nông thôn trong xây dựng nông thôn mới, là giải pháp sáng tạo và riêng có của Hà Tĩnh.
Hai là, xây dựng người nông dân mới, xây dựng gia đình mới, nhất là phát huy vai trò chủ thể của người dân
Để Chương trình xây dựng nông thôn mới đảm bảo thực chất, bền vững, có chiều sâu và thiết thực thì việc xây dựng người nông dân mới, gia đình mới rất quan trọng. Thực tế xây dựng nông thôn mới ở Hà Tĩnh hiện nay rất chú trọng vấn đề này, điều đó thể hiện rõ trong việc thực hiện phong trào xây dựng Vườn mẫu, Khu dân cư nông thôn mới kiểu mẫu.
Phong trào xây dựng Khu dân cư nông thôn mới kiểu mẫu, vườn mẫu lan tỏa nhanh trên diện rộng, nhất là sau khi tổ chức cuộc thi "Khu dân cư nông thôn mới kiểu mẫu, Vườn mẫu", tất cả các thôn đều triển khai xây dựng, trong đó có 428 Khu dân cư, trên 5.000 vườn mẫu đạt chuẩn. Nhiều Khu dân cư kinh tế phát triển, môi trường tốt, cảnh quan đẹp, văn hóa được phát huy, đã trở thành vùng quê "Trù Phú - An lành", là "nơi đáng sống hơn". Đây là một phong trào điển hình, thiết thực, hiệu quả, đã tạo điều kiện tối đa cho người dân phát huy vai trò chủ thể của mình, tạo động lực trực tiếp cho người dân và cộng đồng dân cư tham gia, bởi lợi ích thiết thực, thiết thân mang lại; kinh tế hộ gia đình phát triển, môi trường sống được cải thiện; tình làng, nghĩa xóm gắn kết mật thiết hơn, từ đó đã tạo ra diện mạo mới cho khu vực nông thôn và cộng đồng dân cư, tạo ra xã đạt chuẩn nông thôn mới thuyết phục và bền vững. Cải tạo, xây dựng vườn mẫu đã tạo ra hướng phát triển kinh tế mới đối với nhiều địa phương lâu nay còn bế tắc, lúng túng trong tổ chức sản xuất nâng cao thu nhập cho người dân, góp phần đa dạng hóa thu nhập, hoàn thiện thêm tiêu chí thu nhập. Thông qua phong trào xây dựng khu dân cư nông thôn mới kiểu mẫu, vườn mẫu, chính là giải pháp phát huy hiệu quả nhất vai trò chủ thể của cộng đồng dân cư trong xây dựng nông thôn mới theo phương châm của tỉnh là “dựa vào dân để lo cho cuộc sống của dân”. Trong khi nhiều địa phương trong cả nước còn lúng túng tìm biện pháp thúc đẩy sự tham gia của cộng đồng, thì Hà Tĩnh đã chuyển từ “huy động cộng đồng” sang “phát triển cộng đồng”, đưa người dân từ vị trí “khách thể” trở thành “chủ thể” của xây dựng nông thôn mới. Tiếp cận từ đơn vị thôn trong xây dựng khu dân cư nông thôn mới kiểu mẫu vừa khơi dậy được nguồn lực cộng đồng, vừa tạo ra động lực thi đua, đồng thời nâng cao năng lực và tăng cường quyền lực (vai trò, vị thế, tiếng nói) của cộng đồng trong quá trình thực hiện.
 |
Ba là, cán bộ phải sâu sát, trách nhiệm, tâm huyết, nói đi đôi với làm
Tỉnh ủy và cấp ủy các huyện, thành, thị đều thành lập các Đoàn công tác chỉ đạo, giám sát tại các địa phương; các Sở, ban, ngành đều thành lập Tổ công tác do người đứng đầu đơn vị làm Tổ trưởng… Với hệ thống chỉ đạo, tham mưu, giúp việc đồng bộ và tạo được mối liên kết theo chiều ngang, chiều dọc, tỉnh Hà Tĩnh đã huy động được cả hệ thống chính trị vào cuộc mạnh mẽ và hiệu quả. Đặc biệt đội ngũ lãnh đạo và cán bộ, công chức của tỉnh, huyện thường xuyên sử dành ngày cuối tuần để xuống với cơ sở, trực tiếp hướng dẫn, hỗ trợ và kịp thời giải quyết các vướng mắc cho xã, thôn và người dân trong các hoạt động xây dựng NTM.
 |
Một trong những thành công xây dựng nông thôn mới ở Hà Tĩnh là nhờ “tiếp lửa” bởi rất nhiều điển hình, từ người đứng đầu cấp ủy, từ đồng chí Bí thư Tỉnh ủy, chính quyền các cấp, cán bộ thôn xóm đến những người dân; cán bộ “Tâm huyết, trách nhiệm, vì nông thôn mới”, người dân đồng thuận hiến đất làm đường giao thông nông thôn, tài trợ tiền xây dựng cầu, nhiều gương điển hình nói đi đôi với làm như: ông Dương Kim Huy - Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND xã Tượng Sơn (Thạch Hà) không chỉ có phương pháp làm việc khoa học, vào các ngày nghỉ, còn trực tiếp cùng người dân tham gia lao động, gương mẫu đi đầu trong mọi việc; ông Bùi Xuân Đại - thôn Lai Đồng, xã Đức Đồng (Đức Thọ) bỏ 300 triệu đồng xây cầu cho dân đi; bà Trần Thị Lành, Bí thư chi bộ thôn Phong Giang, xã Tiên Điền nay là thị trấn Tiên Điền (Nghi Xuân), đã góp công lớn trong xây dựng thôn Phong Giang luôn đẹp và trong lành, thu hút du khách gần xa; ông Lê Văn Bình một trong những cán bộ “đi trước” về xây dựng mô hình kinh tế trang trại nông nghiệp công nghệ cao và trải nghiệm các hoạt động du lịch nông thôn mới;....
Bốn là, xây dựng các phong trào thi đua, gương điển hình trong xây dựng nông thôn mới
Hà Tĩnh đã tổ chức nhiều phong trào thi đua chung sức xây dựng nông thôn mới có tính rộng khắp, huy động được cả hệ thống chính trị và xã hội vào cuộc "đồng thuận cao", "về đích sớm" giai đoạn 2011 – 2020. Các phong trào thi đua nổi bật trong xây dựng nông thôn mới của tỉnh như Phong trào xây dựng khu dân cư nông thôn mới kiểu mẫu; Phong trào xây dựng Vườn mẫu đạt chuẩn; Mô hình xã đặc biệt khó khăn nỗ lực vươn lên trong xây dựng nông thôn mới; Phong trào xã đạt chuẩn đúng hạn và trước hạn; Phòng trào xã đạt chuẩn nâng cao; Phong trào thi đua xã đạt chuẩn kiểu mẫu; huyện đạt chuẩn nông thôn mới… Để khích lệ và thúc đẩy các phòng trào thi đua trong xây dựng nông thôn mới, tỉnh Hà Tĩnh đã có nhiều chính sách và hình thức động viên, khen thưởng về cả vật chất và tinh thần cho cá nhân, tập thể đạt thành tích tốt. Việc trao bằng công nhận đạt chuẩn đối với các xã, huyện, trao giải Cuộc thi Khu dân cư nông thôn mới kiểu mẫu, Vườn mẫu, vinh danh các điển hình tiên tiến được tỉnh tổ chức trang trọng, được truyền hình trực tiếp, tạo hiệu ứng lan toản đến toàn dân. Trong công tác thi đua - khen thưởng, dựa trên kết quả chấm điểm khối lượng hoàn thành công việc trong kỳ (hàng năm), tỉnh Hà Tĩnh chú trọng khen thưởng các xã khó khăn có phấn đấu tốt, có khối lượng tăng thêm nhiều (mặc dù có thể chưa đạt chuẩn nông thôn mới) hoặc các xã đã đạt chuẩn nhưng vẫn thực hiện khối lượng lớn để nâng cấp, củng cố các tiêu chí. Điều này đảm bảo công bằng, tạo được động lực phấn đấu cho tất cả các nhóm xã và đảm bảo xây dựng nông thôn mới bền vững hơn.
 |
Năm là, làm tốt công tác kiểm tra, giám sát, kịp thời phát hiện những khó khăn, tồn tại để giải quyết
Công tác kiểm tra, giám sát thực hiện Chương trình xây dựng nông thôn mới được thực hiện thường xuyên, sâu sát, phát hiện và nhân rộng các mô hình hiệu quả, những cách làm hay, đồng thời cảnh báo, xử lý kịp thời những lệch lạc, bất cập.
Công tác kiểm tra, giám sát toàn diện kể cả công tác lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện, tập trung cao vào các nội dung, như: Thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở, huy động và sử dụng nguồn lực; thực hiện chính sách nông nghiệp, nông thôn mới; kết quả Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới trên địa bàn tỉnh.
Qua kiểm tra, giám sát đã giúp cấp ủy nắm được tình hình; kịp thời tháo gỡ khó khăn, điểm nghẽn cho địa phương; đồng thời, nâng cao nhận thức của cán bộ, đảng viên trong thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới. Thông qua kiểm tra làm chuyển biến tinh thần, trách nhiệm của cán bộ trong cả quyết tâm chính trị, lẫn khơi dậy ngọn lửa nhiệt huyết để xây dựng thành công nông thôn mới; thống nhất quan điểm và chủ trương thực hiện Chương trình nông thôn mới toàn diện trên tất cả các xã, trên các lĩnh vực, bền vững, không chạy theo thành tích.
Để thực hiện thành công chương trình xây dựng nông thôn mới trong giai đoạn hiện nay, nhất là xây dựng tỉnh Hà Tĩnh đạt chuẩn tỉnh nông thôn mới trước năm 2025 chúng ta cần vận dụng sáng tạo những tư tưởng của Hồ Chí Minh vào xây dựng nông thôn mới trong việc thực hiện cuộc vận động xã hội sâu rộng về xây dựng nông thôn mới; nâng cao nhận thức của cán bộ, đảng viên và nhân dân về tầm quan trọng xây dựng nông thôn mới; tăng cường sự lãnh đạo của cấp ủy, chính quyền các cấp; đồng thời nâng cao vai trò của các tổ chức chính trị - xã hội đối với quá trình xây dựng nông thôn mới. Chú trọng công tác đào tạo cán bộ thực hiện chỉ đạo chương trình xây dựng nông thôn mới; huy động nguồn lực tổng hợp cho quá trình xây dựng nông thôn mới. Phát huy mọi nguồn lực sẵn có ở địa phương, đồng thời lồng ghép các Chương trình mục tiêu Quốc gia trên cùng một địa bàn để huy động tổng thể các nguồn lực cho xây dựng nông thôn mới.
Ngô Đình Long
Phó chánh Văn phòng Điều phối nông thôn mới tỉnh Hà Tĩnh
Phó chánh Văn phòng Điều phối nông thôn mới tỉnh Hà Tĩnh
Những tin mới hơn
Những tin cũ hơn
Tin tiêu điểm
Văn bản ban hành
Hát về nông thôn mới
Update Required
To play the media you will need to either update your browser to a recent version or update your Flash plugin.
Thăm dò ý kiến
Mời nhập mã xác nhận
Thống kê
- Đang truy cập194
- Hôm nay34,540
- Tháng hiện tại692,609
- Tổng lượt truy cập90,756,002