Những khó khăn trong xây dựng nông thôn mới

Nhiều tiêu chí đạt thấp:

Về tiêu chí giao thông, tính đến ngày 31-12-2017, toàn tỉnh mới  có 27 xã về đích đạt tiêu chí này, ước đến 31-1-2018 sẽ có 9 xã nữa đạt. Như vậy, đến hết năm 2018, khả năng toàn tỉnh mới có 36/92 xã đạt tiêu chí này. Đây là tiêu chí khó nhất, nhưng cũng là tiêu chí nhận được sự tham gia tích cực của người dân trong việc thực hiện cơ chế làm đường bê tông xi măng theo cơ chế đặc thù. Tuy nhiên, do giá vật liêu xây dựng tăng cao trong những năm qua, đồng thời do ảnh hưởng của biến đổi khí hậu và thị trường dẫn đến thu nhập của nông dân, nên nguồn vốn đóng góp của cộng đồng dân cư bị hạn chế.

Tiêu chí về trường học (tiêu chí số 5), tính đến ngày 31-12-2017, toàn tỉnh mới có 27/92 xã đạt và ước thực hiện đến ngày 31-12-2018, sẽ có 9 xã, tức là sẽ có 36/92 xã đạt. Nguồn lực thực hiện tiêu chí này chủ yếu từ ngân sách Nhà nước. Để đạt tiêu chí này, các huyện, thị xã đều tập trung ưu tiên phần lớn nguồn vốn để đầu tư đạt chuẩn. Tuy nhiên, do vốn giao ít, chậm và phải thực hiện đúng trình tự xây dựng cơ bản nên phải thực hiện đầu tư trong nhiều năm thì một trường mới đạt chuẩn. Trong khi đó, tiêu chí này ở Bình Phước có xuất phát điểm rất thấp.

Tiêu chí về cơ sở vật chất văn hóa (tiêu chí số 6), đến ngày 31-12-2017, toàn tỉnh có 36/92 xã đạt và ước thực hiện đến ngày 31-12-2018 có thêm 12 thì cả tỉnh cũng mới chỉ có 49/92 xã đạt. Nguyên nhân tiêu chí này đạt thấp là do từ năm 2017, tiêu chí này có sự điều chỉnh nhằm làm giảm áp lực lên ngân sách nhà nước, nên nguồn vốn hạn hẹp. Trong khi đó, các thiết chế văn hóa thể thao ngoài công lập chưa nhiều, cơ sở vật chất còn đơn sơ, nghèo nàn nhất và vùng sâu, vùng xa.

Tiêu chí về thu nhập (tiêu chí số 10), đến 31-12-2017, toàn tỉnh có 52/92 xã đạt và ước thực hiện đến ngày 31-12-2018, cả tỉnh sẽ có thêm 7 xã  và như vậy cả tỉnh cũng mới chỉ có 57/92 xã đạt. Nguyên nhân tiêu chí này đạt thấp là  những năm qua, sản xuất nông nghiệp diễn ra trong điều kiện khó khăn do thời tiết lúc hạn hán, lúc mưa trái mùa, lốc xoáy, dịch bệnh trên cây điều và dịch bệnh gia cầm đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản xuất nông nghiệp, làm giảm thu nhập của nông dân.

Tiêu chí về hình thức tổ chức sản xuất (tiêu chí số 13), đến 31-12-2017, toàn tỉnh có 55/92 xã đạt và ước đến 31-12-2018 có 67/92 xã đạt. Nguyên nhân dẫn đến tiêu chí này khó đạt ở nhiều xã là do từ năm 2017, tiêu chí này đã thay đổi điều kiện là buộc phải có HTX hoạt động kiểu mới và có liên kết sản xuất. Mặc dù tiêu chí này đã được sự quan tâm đặc biệt của Tỉnh ủy, HĐND và UBND tỉnh trong việc triển khai quyết liệt các chính sách về phát triển hợp tác xã kiểu mới. Tuy nhiên, nhận thức của người dân về tầm quan trọng của liên kết sản xuất chưa cao, nên chưa tạo được sự đồng thuận. Bên cạnh đó, việc duy trì, nâng cao chất hoạt động của các HTX mới được thành lập hiện đang gặp rất nhiều khó khăn về vốn và nguồn nhân lực quản lý.

Tiêu chí về môi trường và an toàn thực phẩn (tiêu chí số 17), đến 31-12-2017, toàn tỉnh có 56/92 xã đạt và ước đến 31-12-2018 cả tỉnh cũng chí có thếm xã, tức là có 57/92 xã đạt tiêu chí này. Thời gian qua, các xã đã tích cực phối hợp với các sở, ban, ngành và các cơ quan chuyên môn của huyện, thị xã để  hướng dẫn các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất kinh doanh và các hộ dân trên địa bàn thực hiện các quy định của pháp luật về vệ sinh lao động, phòng chống cháy nổ và thực hiện các biện pháp bảo vệ môi trường. Tuy nhiên, ý thức chấp hành pháp luật trong lĩnh vực này của người dân và doanh nghiệp chưa cao, nên ở các xã có khu công nghiệp càng khó đạt tiêu chí này.

Tiêu chí về hệ thống chính trị và tiếp cận pháp luật (tiêu chí 18), đến 31-12-2017, toàn tỉnh có 82/92 xã đạt nhưng ước thực hiện đến 31-12-2018, lại chỉ còn có 77/92 xã đạt. Nguyên nhân là do tiêu chí này trong năm năm 2018 có nhiều chỉ tiêu mới được sửa đổi, bổ sung. Cụ thể là: Hệ thống chính trị phải được củng cố, kiện toàn; cấp ủy, chính quyền các xã đã tích cực, làm tốt công tác tổ chức và củng cố xây dựng hệ thống chính trị địa phương vững mạnh. Đồng thời, quan tâm chăm lo công tác đào tạo, bồi dưỡng chính trị, trình độ chuyên môn nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ công chức đạt chuẩn. Đảng bộ xã quyết tâm phấn đấu đạt trong sạch vững mạnh, các tổ chức đoàn thể, xã hội ra sức phấn đấu đạt danh hiệu tiên tiến trở lên. Ban quản lý nông thôn mới các xã phối hợp với ban phát triển các ấp lồng ghép các buổi hội nghị ở khu dân cư tuyên truyền về nội dung, ý nghĩa của việc thực hiện chuẩn tiếp cận pháp luật; tuyên truyền các nội dung về Luật Bình đẳng giới, Luật Phòng, chống bạo lực gia đình, tệ nạn xã hội, thương tích trẻ em… Trong khi đó, toàn tỉnh vẫn còn một số xã có cán bộ chưa đạt chuẩn về bằng cấp chuyên môn hiện đã được cử đi đào tạo hoặc tự đi đào tạo để đạt tiêu chuẩn về bằng cấp chuyên môn. Các chỉ tiêu về tiếp cận pháp luật, bình đẳng giới mới đưa vào và triển khai nên các địa phương còn gặp khó khăn trong việc đánh giá….

Những ý kiến đề xuất

Cần tiếp tục đề cao trách nhiệm của người đứng đầu các cấp các ngành trong xây dựng nông thôn mới trong việc tập trung giải quyết, tháo gỡ các tiêu chí khó khăn, nổi cộm như: Giao thông, trường học, thu nhập, môi trường… Đồng thời, tiếp tục ưu tiên bố trí nguồn vốn đầu tư cho các công trình này, việc phân bổ cần tập trung, có trọng tâm, trọng điểm, không dàn trải. Đồng thời, lấy kết quả đạt được trong xây dựng nông thôn mới là một trong những chỉ tiêu quan trọng để đánh giá cán bộ cuối năm.

Phát huy vai trò lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy Đảng, chính quyền, các đoàn thể từ tỉnh xuống cơ sở trong việc tổ chức chỉ đạo điều hành đảm bảo tập trung thống nhất. Tiếp tục củng cố, nâng cao chất lượng tổ chức Đảng, vai trò của chính quyền, đoàn thể chính trị xã hội ở cơ sở. Đẩy mạnh công tác kiểm tra, giám sát, đôn đốc, qua đó tháo gỡ khó khăn vướng mắc kịp thời cho cơ sở.

Chọn điểm mang tính chất đột phá, địa phương nào có điều kiện thuận lợi sẽ tập trung chỉ đạo để về đích sớm, xác định rõ mục tiêu, lộ trình phấn đấu thực hiện từng nội dung, tiêu chí, phù hợp với điều kiện từng địa phương, từ đó phân bổ các nguồn vốn tập trung, có trọng tâm, trọng điểm không dàn trải. Ưu tiên nguồn lực dồn sức vật lực cho các xã được phê duyệt danh sách về đích trong giai đoạn và trong năm kế hoạch đặt ra.

Q. Minh/ Báo Bình Phước