Từ nông thôn mới tới nông thôn tiên tiến

Sau 4 năm triển khai thực hiện Chương trình xây dựng nông thôn mới (NTM), bộ mặt nông thôn Quảng Ninh đã khang trang hơn, đời sống nhân dân không ngừng được nâng lên. Với những cách làm hay, sáng tạo, Quảng Ninh đang tiếp tục đề ra những giải pháp cụ thể để cán đích NTM, xây dựng nông thôn tiên tiến, bền vững.

Những kết quả đáng ghi nhận

Là một trong những xã đi đầu trong chương trình xây dựng NTM, xã Kim Sơn (Đông Triều) đã có những cách làm hay, sáng tạo để sớm về đích chương trình từ năm 2012. Chia sẻ về những kinh nghiệm, giải pháp của địa phương trong xây dựng NTM, đồng chí Trần Đại Đắc, Chủ tịch UBND xã cho hay: Ngay khi bắt tay vào thực hiện chương trình xây dựng NTM, trên cơ sở quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, Kim Sơn đã rà soát, đối chiếu với các tiêu chí, chỉ tiêu, xác định được những tiêu chí quan trọng để ưu tiên làm trước. Theo đó, trong đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng, phát triển sản xuất, xã đã ưu tiên làm từ đồng vào làng, từ thôn xóm về trung tâm xã. Cùng với nguồn vốn hỗ trợ của Nhà nước, Kim Sơn đã huy động công sức và sự đóng góp của nhân dân và hơn 40 doanh nghiệp tại địa phương chung sức xây dựng NTM. Toàn bộ các tiêu chí chưa đạt, xã đã huy động các doanh nghiệp là người địa phương ứng vốn ra thi công và sẽ quyết toán sau. Riêng đối với tiêu chí phát triển sản xuất, xã đã xác định ưu tiên ứng dụng khoa học, kỹ thuật cho phát triển nông nghiệp để nâng cao thu nhập cho người dân. Ngay trong năm đầu tiên thực hiện chương trình, hàng chục mô hình kinh tế mới được triển khai thực hiện với 651 hộ dân tham gia. Hiện nay, Kim Sơn có 3 trang trại tổng hợp được cấp giấy chứng nhận, 64 gia trại trồng trọt kết hợp chăn nuôi; 285 hộ nông dân tham gia nuôi trồng thuỷ sản với quy mô 125ha; 152 hộ phát triển kinh tế vườn đồi… cho hiệu quả kinh tế cao. Thu nhập bình quân đầu người đạt 32,3 triệu đồng/năm.

Ứng dụng khoa học kỹ thuật góp phần nâng cao năng suất lao động. Trong ảnh: Công nhân Công ty TNHH Thuấn Quỳnh (Hải Hà) sử dụng máy hái chè nhằm giảm tổn thất khi thu hoạch chè.

Cùng với Kim Sơn, đến nay, toàn tỉnh đã có 63 xã cơ bản đạt tiêu chí xã NTM. Nhiều xã đang chuẩn bị cán đích, đưa Quảng Ninh tiến dần tới đích cơ bản hoàn thành chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng NTM, tạo nền tảng vững chắc để xây dựng NTM tiên tiến, bền vững. Chương trình xây dựng NTM đã tạo diện mạo mới cho nông nghiệp, nông dân và nông thôn với kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội được tập trung đầu tư đồng bộ; hình thức tổ chức sản xuất ở khu vực nông thôn được đổi mới. Hiện nay, 100% xã có đường ô tô đến trung tâm; đường trục xã, liên xã được nhựa hoá hoặc bê tông hoá. Riêng đường liên thôn đã cứng hoá được trên 75%. Đặc biệt, trong làm đường thôn, xóm, Nhà nước chỉ hỗ trợ vật liệu, người dân tự nguyện hiến đất, đóng góp kinh phí và ngày công, tỷ lệ đóng góp của người dân trung bình chiếm từ 40-50% giá trị công trình. Đến nay, tỉnh đã hoàn thành đầu tư lưới điện nông thôn, đưa điện ra huyện đảo Cô Tô và các xã đảo thuộc huyện Vân Đồn là công trình tiêu biểu về xã hội hoá và công nghệ, tiến độ thi công, góp phần nâng  tỷ lệ số hộ được sử dụng điện trên địa bàn tỉnh lên 99,45%, tăng 5,15% so với năm 2010.

Ngoài ra, các tiêu chí về trường học, nhà văn hoá, kênh mương thuỷ lợi, bưu điện, nhà ở dân cư đều được đầu tư đồng bộ tạo ra diện mạo mới cho vùng nông thôn. Chương trình xây dựng NTM làm cho đời sống nhân dân, kinh tế và tổ chức sản xuất ở khu vực nông thôn được đổi mới. Các ngành, lĩnh vực sản xuất nông nghiệp đều có bước phát triển mạnh về quy mô và cơ cấu sản xuất. Toàn tỉnh đã hình thành 17 vùng sản xuất tập trung gắn với xây dựng và phát triển thương hiệu sản phẩm, bước đầu đang mang lại hiệu quả kinh tế cao. Khoa học công nghệ được ứng dụng rộng rãi vào sản xuất, chế biến, xây dựng nhãn hiệu, thương hiệu hàng hoá để gia tăng giá trị kinh tế. Tỉnh Quảng Ninh là tỉnh đầu tiên triển khai chương trình mỗi xã, phường một sản phẩm (OCOP) có tính tổ chức hệ thống và cơ chế chính sách đồng bộ, bước đầu đã tạo ra một phương thức sản xuất mới góp phần nâng cao thu nhập cho người dân bằng các sản phẩm truyền thống địa phương. Từ kết quả trong phát triển sản xuất, đến nay thu nhập bình quân đầu người khu vực nông thôn tăng từ 10,98 triệu đồng/năm (năm 2010) lên 17 triệu đồng/năm (năm 2013) và đạt gần 20 triệu đồng vào cuối năm nay.

Mục tiêu xây dựng nông thôn tiên tiến, bền vững

Mặc dù đã đạt được những kết quả khả quan trong 4 năm xây dựng NTM, nhưng đây mới chỉ là những thành quả bước đầu. Với mục tiêu hoàn thành chương trình xây dựng NTM vào năm 2015 và hướng tới xây dựng nông thôn tiên tiến, tỉnh đang tập trung cho những giải pháp cụ thể trên chặng đường về đích và thí điểm xây dựng mô hình “Nông thôn tiên tiến”.

Đồng chí Trương Công Ngàn, Trưởng Ban Xây dựng NTM cho biết: Những kết quả ban đầu mới chỉ giải quyết được các nhu cầu thiết yếu về cơ sở hạ tầng, chưa có sự thay đổi mạnh mẽ về sản xuất, kinh doanh và đời sống. Với ý tưởng đem đến một cách tiếp cận mới, trên cơ sở phát triển sản xuất nông nghiệp công nghệ cao gắn kết với phát triển dịch vụ, du lịch, khoa học, công nghệ, xây dựng cơ sở hạ tầng hiện đại, đưa cuộc sống của cư dân nông thôn tiệm cận với cuộc sống đô thị nhưng vẫn kế thừa bản sắc văn hoá truyền thống, Quảng Ninh quyết định xây dựng điểm mô hình nông thôn mới tiên tiến tại 3 xã Việt Dân, Bình Khê và An Sinh của huyện Đông Triều.

Để có thể xây dựng thành công mô hình này, tỉnh đã hợp tác với Tập đoàn My Way, một đơn vị có nhiều kinh nghiệm trong kinh doanh, điều hành quản lý nhà hàng, khách sạn và giải trí. Ngay sau khi được chỉ định tham gia, Tập đoàn My Way đã thành lập một đơn vị chuyên trách mang tên “Công ty cổ phần phát triển nông thôn tiên tiến” để triển khai dự án này. Đồng thời Công ty đã tài trợ cho dự án 15 tỷ đồng, trong đó dành 10 tỷ đồng cho việc thuê các chuyên gia của Israel thực hiện quy hoạch lại các khu dân cư, hạ tầng du lịch và đặc biệt là quy hoạch sản xuất công nghệ cao theo tiêu chuẩn của Israel. Còn lại 5 tỷ đồng sẽ tài trợ cho 3 xã chỉnh trang lại đường làng ngõ xóm, tạo cảnh quan sạch đẹp văn minh. Có thể khẳng định, đây là mô hình tiếp nối của Chương trình xây dựng NTM, vì cơ bản vẫn dựa trên Bộ tiêu chí quốc gia về NTM nhưng có bổ sung, nâng cấp một số tiêu chí cao hơn.

Năm 2015 là năm đặt dấu mốc quan trọng trong thực hiện Nghị quyết 01 của Tỉnh uỷ về xây dựng NTM với mục tiêu có 82 xã cơ bản đạt tiêu chí NTM; 10/13 địa phương đạt chuẩn NTM và tỉnh Quảng Ninh cơ bản trở thành tỉnh NTM. Như vậy, trong năm tới phải phấn đấu có thêm 19 xã cơ bản đạt tiêu chí NTM. Hiện nay các xã này đạt từ 8-14 tiêu chí (trung bình 10 tiêu chí/xã), 19-27 chỉ tiêu (trung bình 25 chỉ tiêu/xã), những chỉ tiêu còn thiếu tập trung chủ yếu như: Nhà văn hoá xã, vệ sinh môi trường, trường học đạt chuẩn và đường giao thông nội đồng... đây là những tiêu chí cần nhiều kinh phí đầu tư từ ngân sách nhà nước.

Để có thể hoàn thành mục tiêu, trong năm tới tỉnh sẽ ưu tiên dành nguồn lực để hoàn thiện các tiêu chí còn thiếu. Ngay trong quý I năm 2015, tỉnh sẽ chỉ đạo cho các địa phương, nhất là các xã trong lộ trình về đích 2015 rà soát lại các tiêu chí còn thiếu, đồng thời xây dựng kế hoạch chi tiết để triển khai thực hiện cho từng tiêu chí. Trong sản xuất, tỉnh sẽ tập trung công nghiệp hoá sản xuất với quy mô lớn ở trình độ cao, ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất. Đẩy mạnh phát triển thương hiệu nông sản; thu hút mạnh các doanh nghiệp trong và ngoài nước đầu tư vào nông nghiệp nông thôn; phát triển các mô hình sản xuất tiên tiến gắn với thị trường đầu ra cho sản phẩm và hướng tới xuất khẩu; chuyển đổi cơ cấu lao động từ nông nghiệp sang phi nông nghiệp và dịch vụ. Về cơ chế hỗ trợ, thời gian tới sẽ chuyển từ hỗ trợ đại trà, nhỏ lẻ sang hỗ trợ cho từng dự án quy mô lớn ở từng địa phương cụ thể, gắn với quy hoạch vùng sản xuất nông nghiệp tập trung đã phê duyệt tạo động lực thúc đẩy sản xuất phát triển làm nền tảng để hoàn thành mục tiêu trở thành tỉnh NTM vào năm 2015.

Theo: baoquangninh.com.vn