Tăng cường phân cấp, trao quyền gắn với trách nhiệm của từng bộ, cơ quan trung ương và địa phương

Đồng thời, chấm dứt được phát sinh, nợ đọng xây dựng cơ bản. Bố trí đủ vốn cho các chương trình mục tiêu quốc gia. Đẩy mạnh phân cấp trong quản lý hoạt động đầu tư gắn với trách nhiệm của từng cấp, góp phần nâng cao hiệu quả, hiệu lực trong công tác quản lý và sử dụng vốn nhà nước đối với quá trình đầu tư, nâng cao kỷ luật, kỷ cương trong hoạt động đầu tư.

Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện đầu tư công giai đoạn 2016-2020 vẫn còn một số tồn tại, hạn chế đã được các đại biểu chỉ ra như là chất lượng chuẩn bị đầu tư dự án thấp. Vai trò chủ đạo của ngân sách trung ương chưa được phát huy. Cơ cấu đầu tư chậm, thay đổi cơ chế chính sách chưa đủ mạnh để thu hút nguồn lực xã hội tham gia đầu tư vào khu vực không có sinh lời. Giải ngân vốn đầu tư công mặc dù đã có chuyển biến tích cực nhưng vẫn còn rất chậm so với yêu cầu và tình trạng lãng phí, thất thoát cũng chưa được xử lý triệt để…

Phát biểu làm rõ vấn đề được các đại biểu quan tâm, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết, để khắc phục những tồn tại, hạn chế của giai đoạn 2016-2020, tạo hành lang pháp lý đồng bộ cho giai đoạn 2021-2025, Chính phủ đã trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành nguyên tắc, tiêu chí và định mức phân bổ vốn đầu tư công ngân sách nhà nước giai đoạn 2021-2025 tại Nghị quyết số 973/2020/UBTVQH14 ngày 08/7/2020. Trong đó, tăng cường phân cấp, trao quyền gắn với trách nhiệm của từng bộ, cơ quan trung ương và địa phương trong việc lựa chọn, lập thẩm định, phê duyệt và phân bổ vốn đầu tư công giai đoạn 2021-2025 cho từng dự án và phân theo 13 ngành lĩnh vực do cấp mình quản lý. Nghị quyết quy định cụ thể về việc bố trí vốn đảm bảo thu hồi toàn bộ số vốn ứng trước đến nay chưa thu hồi. Bố trí đủ số vốn còn thiếu trong kế hoạch đầu tư trung hạn ngân sách 2016-2020 theo nghị quyết của Quốc hội cho các bộ, cơ quan, địa phương. Ưu tiên phân bổ vốn cho các dự án chuyển tiếp bảo đảm đầu tư, tập trung, tránh dàn trải, phát huy hiệu quả đầu tư.

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết, đối với các dự án quan trọng quốc gia, dự án trọng điểm thì ngân sách trung ương bố trí đủ vốn để tập trung xây dựng hoàn thành ngay một số trục giao thông như đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông toàn tuyến từ Lạng Sơn đến mũi Cà Mau. Giai đoạn 1 của Cảng hàng không quốc tế Long Thành, đường sắt vùng kết nối đồng bộ các hệ thống giao thông với các khu kinh tế, khu công nghiệp, cảng hàng không, cảng biển. Thực hiện đầu tư các dự án truyền tải điện tới vùng nông thôn, miền núi, hải đảo, các công trình thủy lợi, hồ chứa nước trọng yếu của các vùng Tây Nguyên, Nam Trung Bộ và Đồng bằng sông Cửu Long, bảo đảm an ninh nguồn nước, an toàn hồ đập, tăng cường năng lực hệ thống hạ tầng thích ứng với biến đổi khí hậu, phục vụ sản xuất, đời sống của Nhân dân.

Để bảo đảm phát triển nhanh và bền vững, Nghị quyết cũng ưu tiên hỗ trợ vốn ngân sách trung ương cao hơn cho Đồng bằng sông Cửu Long, miền núi phía Bắc và Tây Nguyên để đầu tư phát triển các vùng khó khăn, biên giới chịu nhiều tác động từ thiên tai, biến đổi khí hậu,...

Đối với các trung tâm kinh tế, đô thị lớn, tập trung đầu tư và đẩy nhanh tiến độ hoàn thành một số công trình giao thông trọng yếu, giải quyết các vấn đề bức xúc, cản trở đến phát triển như là ùn tắc giao thông hay úng ngập ở một số thành phố lớn. Theo đó, ưu tiên tập trung đầu tư vào các tuyến vành đai, các đường nối, đường cao tốc, các quốc lộ quan trọng, giao thông nội đô, đường sắt đô thị, đường xuyên tâm, các công trình đầu mối về cấp nước, thoát nước, xử lý nước thải và rác thải,…

Về đầu tư công trình kết nối của các địa phương, thực hiện hỗ trợ đầu tư cho tuyến đường ven biển của cả nước và cơ bản sẽ hoàn thành toàn tuyến từ Quảng Ninh đến Nghệ An và toàn Vùng đồng bằng sông Cửu Long nhằm tạo sự đột phá, phát triển và đảm bảo cho các địa phương. Ưu tiên dành một số vốn thỏa đáng để xây dựng hạ tầng công nghệ thông tin, hạ tầng số, hình thành hệ thống trung tâm dữ liệu quốc gia, các trung tâm dữ liệu vùng và địa phương kết nối đồng bộ và thống nhất gắn phát triển dữ liệu lớn với trí tuệ nhân tạo, phát triển kinh tế số, hạ tầng số, chuyển đổi số để nâng cao năng suất lao động, năng lực quản lý, điều hành, xây dựng và hình thành các trung tâm đổi mới sáng tạo quốc gia.

Phát biểu kết luận phiên thảo luận về tình hình kinh tế - xã hội, Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển cho biết, nhiều ý kiến cho rằng, trong giai đoạn 2016-2020, kinh tế vĩ mô cơ bản ổn định, lạm phát được kiểm soát, các cân đối lớn về kinh tế được đảm bảo, tạo môi trường, động lực thúc đẩy kinh tế phát triển.

Về dự kiến kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025, Quốc hội cơ bản thống nhất với Chính phủ về dự kiến tổng mức đầu tư đầu tư công giai đoạn tới. Đồng thời, đề nghị Chính phủ lưu ý việc bố trí vốn đầu tư công đảm bảo tuân thủ các nguyên tắc, thứ tự ưu tiên của Luật Đầu tư công và các quy định liên quan như Nghị quyết 973/2020/UBTVQH14 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Cùng với đó, cần tiếp tục thực hiện tốt Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư, tạo điều kiện để có thể kêu gọi các thành phần kinh tế khác cùng tham gia, giảm áp lực cho ngân sách nhà nước và thực hiện tốt việc phân cấp, giao quyền cho các địa phương quyết định các dự án đầu tư công./.