Khu dân cư NTM kiểu mẫu – Mô hình chuẩn trong xây dựng NTM

Chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng NTM Chương trình MTQG lớn nhất, bao trùm tất cả các lĩnh vực kinh tế - xã hội và đây là Chương trình của người dân, vì dân và do chính người nông dân là chủ thể chính trực tiếp thực hiện nhằm xây dựng thành công xã NTM. Sau gần 06 năm triển khai xây dựng NTM đã góp phần làm thay đổi bộ mặt của vùng nông thôn và mang lại lợi ích thiết thực cho người dân. Tuy nhiên trong quá trình phát triển, một bộ phận cán bộ, nhân dân chưa hiểu đúng mục đích, ý nghĩa của chương trình, coi xây dựng NTM chỉ là đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng mà xem nhẹ phát triển văn hóa, xã hội, những giá trị truyền thống, giá trị bản sắc văn hóa làng, xã đang dần mất đi, những cây đa, bến nước sân đình, những hàng cây xanh mát, bờ rào…  được thay thế bằng những khối bê tông bao kín làng; không gian làng quê yên bình, tươi mát thay thế bằng khói bụi, tiếng ồn… Luôn đắn đo, trăn trở làm sao để xây dựng NTM giàu mạnh nhưng vẫn giữ được vẻ đẹp vốn có của “Hồn quê Việt Nam”, Văn phòng Điều phối Chương trình MTQG xây dựng NTM tỉnh Hà Tĩnh đã tham mưu UBND tỉnh triển khai xây dựng mô hình “Khu dân cư NTM kiểu mẫu”.

 

 

 

Khu dân cư NTM kiểu mẫu thôn Nam Trà, xã Hương Trà, huyện Hương Khê




Khu dân cư NTM kiểu mẫu thôn Hà Thanh, xã Tượng Sơn, huyện Thạch Hà

Vườn mẫu hộ ông Nguyễn Văn Trung, thôn Tân An, xã Cẩm Bình, huyện Cẩm Xuyên.cư

Thực tiễn trong quá trình triển khai từ xây dựng điểm, mẫu 05 mô hình Khu dân cư NTM kiểu mẫu điểm: Thôn Nam Trà (xã Hương Trà, huyện Hương Khê); thôn Châu Trinh (xã Tùng Ảnh, huyện Đức Thọ); thôn Tân An (xã Cẩm Bình, huyện Cẩm Xuyên); thôn Bằng Châu (xã Thạch Châu, huyện Lộc Hà) và thôn Mỹ Triều (xã Thạch Tân, huyện Thạch Hà), trên cơ sở để hướng dẫn các địa phương thực hiện, Văn phòng Điều phối Chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới tỉnh đã xây dựng 10 tiêu chí Khu dân cư NTM kiểu mẫu với các nội dung cơ bản bám theo 19 tiêu chí Quốc gia NTM. Ngoài ra Bộ tiêu chí Khu dân cư NTM kiểu mẫu cũng đề cập đến nhiều nội dung mới.

Trước hết, đó là làm sao để xanh hóa nông thôn. Một thực trạng hiện nay cho thấy,  trong quá trình xây dựng NTM, một số nơi do không nắm được tinh thần chỉ đạo nên khi mở các tuyến giao thông vào thôn, xóm nhiều cây cối vườn tược bị chặt phá để xây mới những tường rào bê tông dày đặc, cao nghi ngút làm mất đi nét đẹp vốn có của làng quê. Bên cạnh đó từ ngõ xóm đến kênh, mương, ao hồ, sông đâu đâu cũng thấy rác thải sinh hoạt, động vật chết.... đa phần người dân không tự xử lý phân loại rác nên việc chôn lấp, thu gom, xử lý gặp nhiều khó khăn trong vùng dân cư nông thôn chưa có cơ sở thu gom xử lý rác thải. Ngoài ra, còn một bộ phận nhỏ có tư tưởng rất thiển cận "sạch riêng, bẩn chung" khiến cho môi trường ngày càng ô nhiễm. Bởi vậy trong quá trình triển khai đồng bộ các tiêu chí Khu dân cư NTM kiểu mẫu và xây dựng NTM tại các địa phương luôn đề cao mục đích “xanh hóa”, “vườn xanh, hàng rào xanh, đường xanh, hội quán xanh” đồng thời  làm cho người dân nhận thức việc giữ gìn bảo vệ môi trường chính là việc của cá nhân mình, trong quá trình phát triển kinh tế nhưng không phá vỡ môi trường mà còn làm giàu thêm môi trường sinh thái.

Trong quá trình xây dựng nông thôn mới nhiều nội dung trong Khu dân cư nông thôn đã được triển khai thực hiện và bước đầu đã mang lại những kết quả khá tích cực như cơ sở hạ tầng từng bước được nâng cấp, ý thức người dân được nâng lên, hệ thống chính trị cơ sở được cũng cố một bước. Sau gần 3 năm triển khai, toàn tỉnh hinh thành hơn 1000 Khu dân cư NTM kiểu mẫu, trong đó có 460 Khu dân cư kiểu mẫu cơ bản đạt chuẩn, nhiều Khu dân cư đã trở thành vùng quê "Trù Phú - An lành", "Nơi đáng sống", là địa chỉ tham quan học tập cho nhiều đoàn trong tỉnh cũng như ngoài tỉnh. Tiêu biểu như: thôn Nam Trà, xã Hương Trà (huyện Hương Khê); thôn Thành Tiến, xã Xuân Thành; thôn 7, xã Xuân Phổ (Nghi Xuân); thôn Tân An xã Cẩm Bình, thôn Yên Mỹ, xã Cẩm Yên (Cẩm Xuyên); thôn Châu Trinh, xã Tùng Ảnh (Đức Thọ); thôn Hà Thanh, xã Tượng Sơn Thạch Hà; thôn 4, xã Ân Phú (Vũ Quang)…

Cùng với việc xây dựng Khu dân cư NTM xanh, sạch, hiện đại, văn minh thì phát triển sản xuất nâng cao thu nhập cho người dân là nội dung quan trọng trong xây dựng Khu dân cư NTM kiểu mẫu.  Căn cứ chính sách hỗ trợ của các cấp, các thôn phân công cho các tổ chức đoàn thể chỉ đạo, hướng dẫn, tiến hành rà soát lựa chọn xây dựng các vườn mẫu, đảm bảo 05 tiêu chí: Vườn có quy hoạch; Có sản phẩm đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm; Có ứng dụng các tiến bộ khoa học công nghệ; Mang lại thu nhập cao và có môi trường sinh thái tốt, cảnh quan đẹp.

Đến nay toàn tỉnh đã có trên có 2.500 vườn triển khai thực hiện, trong đó có gần 1.000 vườn cơ bản đạt 5/5 tiêu chí vườn mẫu, nhận thức của người dân về phát triển kinh tế vườn được nâng lên, nhiều vườn cho thu nhập trên 300 triệu đồng/năm. Xây dựng vườn mẫu đã làm thay đổi được tập quán của người dân từ sản xuất truyền thống tự cung tự cấp sang sản xuất hàng hóa, kết nối thị trường; khai thác, phát huy hiệu quả tiềm năng đất vườn và tận dụng được lao động nhàn rỗi. Đặc biệt, phong trào xây dựng vườn mẫu lan tỏa  từng bước chuyển biến sâu sắc nhận thức, ý thức của người dân trong việc chỉnh trang nhà ở, xây dựng hàng rào xanh, bảo vệ môi trường. Nhiều mô hình vườn mẫu trở thành các điển hình nhân rộng như: Mô hình vườn mẫu hộ ông Dương Kim Hoàng, thôn Hà Thanh, xã Tượng Sơn (Thạch Hà), hộ ông Nguyễn Văn Trung, thôn Tân An, xã Cẩm Bình, hộ ông Đinh Viết Huỳnh, thôn Bình Thọ, xã Cẩm Yên, (Cẩm Xuyên); ông Trần Ngọc Lương, thôn Quang Thành, xã Đức Lĩnh, (Vũ Quang); hộ bà Phan Thị Nhiên, thôn Nam Trà, xã Hương Trà (Hương Khê); hộ ông Trịnh Quang Hùng, thôn Quyết Thắng, xã Sơn Kim 2 (Hương Sơn); hộ bà Võ Thị Hiền, thôn Bình Minh, xã Thạch Bình (TP Hà Tĩnh);...

 Những kết quả bước đầu trong việc xây dựng mô hình mẫu đã khẳng định tính đúng đắn của chủ trương xây dựng các Khu dân cư NTM kiểu mẫu trong xây dựng NTM. Việc xây dựng mô hình Khu dân cư NTM kiểu mẫu không chỉ góp phần nâng cao chất lượng trong xây dựng NTM mà còn tạo ra mô hình mẫu trong phương pháp, cách làm thực hiện Chương trình MTQG xây dựng NTM; tạo điều kiện thúc đẩy phong trào xây dựng NTM nhanh hơn, đi vào chiều sâu hơn, chất lượng cao hơn và sẽ ngăn cản hiệu quả những mặt trái trong quá trình thực hiện như: hiện tượng bê tông hóa, gạch hóa hàng rào, phát triển vườn hộ thiếu quy hoạch, kém hiệu quả, mất mỹ quan, nét đẹp làng quê.

Bí thư Tỉnh uỷ Lê Đình Sơn –  Trưởng ban Thường trực Ban Chỉ đạo Chương trình MTQG xây dựng NTM tỉnh Hà Tĩnh đã khẳng định việc xây dựng Khu dân cư NTM kiểu mẫu chính là hiện thực hoá 19 tiêu chí trong xây dựng NTM và thực hiện tái cấu trúc cơ cấu kinh tế trong thôn, trong mỗi gia đình.

Sau gần  03 năm triển khai với những kết quả đạt được ngoài mong đợi, xây dựng Khu dân cư NTM kiểu mẫu đã trở thành phong trào lớn, sôi động, thực sự trở thành một phong trào thi đua lan rộng trên toàn tỉnh, góp phần giữ gìn và phát huy cốt cách làng quê Việt, xây dựng thành công NTM.

Minh Tâm
VPĐP NTM tỉnh