Biến vùng đất hoang hóa thành vựa rau củ trù phú

Thứ năm - 15/05/2025 23:10

Dải đất cát ven biển xã Thạch Văn, thành phố Hà Tĩnh được biết đến là nơi đất đai hoang hoá, nghèo dinh dưỡng. Nhờ sự chuyển mình mạnh mẽ trong tư duy sản xuất, người dân nơi đây đã tập trung cải tạo, lựa chọn cây trồng phù hợp đưa vào sản xuất, biến vùng đất “chết” thành những cánh đồng rau củ xanh mướt, mang lại thu nhập cao, mở ra hướng đi mới trong phát triển nông nghiệp bền vững.

Hơn 10 năm về trước, tại vùng đất ven biển hoang hóa bạc màu thuộc xã Thạch Văn, thành phố Hà Tĩnh (trước khi sáp nhập thuộc huyện Thạch Hà) toàn đất cát khô nóng, nghèo dinh dưỡng. Việc sản xuất canh tác đặc biệt là trồng cây nông nghiệp hết sức khó khăn.về mùa bão gió, thường xuất hiện cát bay gây ô nhiễm môi trường. Nơi đây bởi thế bị bỏ hoang trong nhiều năm liền.

Năm 2014, từ chủ trương tái cơ cấu ngành nông nghiệp gắn với xây dựng nông thôn mới, cùng với nhiều chính sách hỗ trợ phát triển nông nghiệp, các dự án khác từ các cấp ngành và sự đồng hành của chính quyền địa phương vùng đất cát hoang hóa đã được cải tạo để trồng rau củ quả.

ông Nguyễn Văn Bằng, Phó Chủ tịch UBND xã Thạch Văn cho biết: Thời điểm đó, gần 20 ha đất được giao cho hơn 30 hộ dân ở xã Thạch Văn để sản xuất nông nghiệp, chủ yếu trồng rau củ quả và cây màu. Kết quả cây sinh trưởng phát triển tốt, những bãi cát trắng dài đã trở thành những vựa rau, củ, quả xanh mướt với đầy đủ các loại, như củ cải, cà rốt, bầu, bí, dưa hấu, lạc…Hàng năm, đem lại thu nhập cho nông dân cả trăm triệu đồng. Kể từ đó, vùng đất này thực sự “hồi sinh”.

hinh 1

Nhờ tích cực cải tạo đất đai, đưa các giống cây trồng phù hợp vào sản xuất, nông dân có thể canh tác 3-4 vụ/năm ,mỗi năm đem lại thu nhập khoảng 120-140 triệu đồng/ha.

Ông Trần Đăng Dũng là một trong những người đầu tiên khai phá vùng đất hoang hóa bạc màu tại thôn Bắc Văn, xã Thạch Văn để sản xuất. Sau những năm dày công cải tạo chăm sóc, gần 1ha đất canh tác của ông Dũng giờ đây đã cho thu nhập hơn 10 triệu đồng mỗi tháng. Do chủ động được mọi công đoạn sản xuất nên toàn bộ diện tích đất của gia đình ông có thể canh tác quanh năm.

Theo ông Dũng, yếu tố tạo nên thành công đó là ngoài cải tạo đất thì phải biết lựa chọn cây trồng phù hợp, áp dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật, hệ thống tưới phải luôn đảm bảo mới chủ động được nguồn nước. Từ những vụ đầu làm đem lại hiệu quả rất tốt nên dần dần gia đình ông đã mở rộng diện tích và đa đạng các loại cây trồng, trồng luân canh, xen canh, gối lứa để tăng hiệu quả kinh tế trên đơn vị diện tích.

Trước đây, hơn 20ha đất ở thôn Bắc Văn là vùng đất cát bạc màu luôn trong tình trạng bỏ hoang. Tuy nhiên bằng những nỗ lực của người dân và chính quyền địa phương sau nhiều năm tập trung cải tạo đất, khu vực này đã trở thành vùng chuyên canh sản xuất rau củ quả không chỉ tạo sinh kế cho hàng chục hộ dân, mang lại nguồn thu hàng trăm triệu đồng mỗi năm mà còn góp phần cải tạo môi trường, hướng đến phát triển bền vững.

Gia đình bà Nguyễn Thị Thu tại thôn Bắc Văn, xã Thạch Văn có hơn 7 sào trồng các loại rau củ và cây màu ở vùng này. Những ngày này, gia đình bà Thu vừa thu hoạch dần cà rốt để bán ra thị trường, vừa chăm sóc hơn 2 sào lạc để chuẩn bị thu hoạch trong tháng tới.

Các loại rau củ được trồng trên vùng đất cát ven biển xã Thạch Văn đảm bảo an toàn, được thị trường ưa chuộng.

Bà Nguyễn Thị Thu cho hay: Trước đây đất này bị hoang hóa, cỏ mọc um tùm, đất toàn cát không thể trồng được cây gì hết. Từ khi có chính sách hỗ trợ của nhà nước vùng đất này được cải tạo, áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật, hệ thống tưới tiêu và một số hạng mục khác như trồng cây xanh, từ đó người dân bắt đầu bắt tay vào sản xuất. như gia đình chúng tôi, nếu trước kia một năm chỉ sản xuất vài vụ thì bây giờ các loại rau, củ, quả trên cát gần như được trồng quanh năm, đảm bảo sản phẩm sạch, đạt hiệu quả kinh tế cao hơn gấp nhiều lần so với trồng lúa.

Vẫn theo chia sẻ của bà Thu, nếu trồng củ cải thu về khoảng 15-20 triệu đồng/sào/1 lần thu hoạch (2 tháng rưỡi thu hoạch 1 vụ), 2 sào ruộng cà rốt thu về khoảng 20 triệu đồng, chưa kể các loại rau củ quả khác, đây là nguồn thu nhập chính và ổn định của gia đình. Những năm gần đây, rau được trồng đúng kỹ thuật, an toàn nên thương lái tìm đến tận nơi để mua, giá cả có xu hướng tăng nên chúng tôi rất phấn khởi và yên tâm đầu tư sản xuất.

Vùng rau củ chuyên canh được người dân lắp đặt hệ thống tưới tự động, rau, củ phát triển xanh tốt quanh năm.

Người dân nơi đây cho biết, để có thể canh tác được trên vùng đất cát bạc màu này, điều đầu tiên phải trồng cây phi lao hoặc cây keo, mục đích là che chắn hiện tượng cát bay và chắn gió biển. Tiếp đó là bón hàng tấn phân chuồng cho cải tạo đất rồi đào giếng ngầm để chủ động nguồn nước tưới.

Trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Văn Bằng, Phó chủ tịch UBND xã Thạch Văn cho biết: Sau khi có chủ trương cải tạo đất hoang hóa ven biển trồng rau, nhân dân trên địa bàn sản xuất rất có hiệu quả trên vùng đất này, một năm sản xuất 3-4 vụ và đưa lại thu nhập rất cao, sau khi trừ mọi chi phí đạt từ 120-140 triệu đồng/ha/vụ sản xuất.

“Những năm gần đây, xã Thạch Văn đã mở rộng diện tích vùng trồng rau an toàn tập trung theo tiêu chuẩn VietGAP nhằm nâng cao hiệu quả kinh tế, đồng thời cung cấp sản phẩm an toàn cho người tiêu dùng. Theo đó, chính quyền địa phương đã đẩy mạnh tuyên truyền, khuyến khích các hộ dân thực hiện nghiêm quy trình kỹ thuật, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, tạo được thương hiệu. Hiện đã có 2 HTX và 3 tổ hợp tác sản xuất rau an toàn với tổng diện tích trên 14 ha, được đầu tư hệ thống tưới tiên tiến, mạng lưới điện đảm bảo phục vụ sản xuất.”. Ông Bằng thông tin thêm.

Nguyễn Hoàn
Trung tâm Khuyến nông tỉnh