Bình Phước: Nông dân thắng to vụ điều, lá rụng xuống không vứt đi, gom lại ủ mục cho cây "ăn"

Áp dụng khoa học – kỹ thuật, năng suất tăng

Tổng diện tích 137 ngàn ha, cây điều ở Bình Phước đang thuộc nhóm dẫn đầu về cây trồng có diện tích lớn và mang lại nguồn thu đáng kể cho người dân địa phương. Niên vụ 2019-2020, mặc dù giá điều liên tục giảm, nhưng nhiều chủ vườn vẫn đầu tư chăm sóc, không ít vườn đạt năng suất 3-4 tấn/ha.

Năm nay, thời tiết thuận lợi, không còn tình trạng sâu bệnh hoành hành nên tỷ lệ điều ra bông, đậu trái cao và cho thu nhiều đợt.

Gia đình ông Đinh Trọng Vinh (ngụ khu phố 5, phường Long Thủy, thị xã Phước Long) có 6 ha điều. Trong đó, có một nửa diện tích là điều ghép, còn lại ươm hạt gần 20 năm tuổi.

Ông Vinh cho biết: Điều ghép giống mới mang lại hiệu quả cao hơn. Khi chăm sóc, gia đình luôn áp dụng khoa học - kỹ thuật, tham khảo ý kiến tư vấn của khuyến nông viên cách chăm bón, tỉa cành, tạo tán… Nhờ đó, nhiều năm qua, vườn điều ít sâu bệnh, luôn cho hiệu quả cao, vỏ hạt điều mỏng, nhân trắng... 

Vụ điều năm vừa qua, gia đình ông Vinh thu được gần 20 tấn. Tuy giá hạt điều có thấp nhưng gia đình vẫn thu khoảng 300 triệu đồng.

Gia đình ông Nguyễn Duy Hưng ở thôn 8, xã Bình Thắng, huyện Bù Gia Mập, có 5 ha điều 17 năm tuổi. Ông Hưng dự kiến, vụ điều năm nay, năng suất bình quân của gia đình sẽ đạt trên 3 tấn/ha.

Lợi thế là thành viên HTX nông nghiệp, dịch vụ xã Bình Thắng đã giúp gia đình ông Hưng nắm vững kỹ thuật canh tác theo phương pháp hữu cơ. Mô hình dùng màng phủ nông nghiệp được ông áp dụng rất bài bản, vừa tận dụng lá điều, vừa sử dụng hết tàn dư thực vật trong rẫy làm phân bón.

"Khi lá điều rụng xuống đồng loạt, gia đình tôi cào lại theo luống dài phủ Trichoderma và vôi bột để lá, cỏ mau hoai mục. Bộ rễ cây điều cứ thế ăn nổi trên mặt đất, đủ dinh dưỡng nuôi cây khỏe mạnh. Loại màng phủ nông nghiệp cũng giữ cho đất ẩm, hạn chế bị rửa trôi. Nhờ vậy, đất rất tơi xốp, nhiều dinh dưỡng và giảm chi phí đầu tư" - ông Hưng cho biết.

Những năm gần đây, việc áp dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất nông nghiệp của nông dân tỉnh Bình Phước ngày càng phổ biến. Gia đình anh Nguyễn Duy Hoàng ở thôn 7, xã Bình Thắng có 3ha điều trên 20 năm tuổi. Cứ sau mỗi mùa thu hoạch, anh Hoàng lại tỉa cành, tạo tán và bón phân theo chu kỳ.

Anh Hoàng cho biết: "Khi tỉa cành, tạo tán thông thoáng, ánh nắng chiếu vào nhiều sẽ tạo thuận lợi cho cây trong quá trình quang hợp. Do vậy, cây đỡ sâu bệnh và ít bị côn trùng tấn công gây hại.

Cành nào bị sâu đục thân cần chặt bỏ, tiêu hủy để tránh lây lan. Việc bón phân hữu cơ nay cũng được thay đổi bằng cách chờ mưa xuống sẽ rải đều trên mặt đất (thay vì trước kia cuốc rãnh hoặc đào lỗ), phân sẽ tan đều trên diện rộng, tạo cho việc hút dinh dưỡng của cây dễ dàng hơn".

Ngay từ đầu tháng 3 này, vợ chồng anh Hoàng đã vào rẫy thu hoạch điều. Điều chín đồng loạt, hạt đều căng, bóng, đạt khoảng 180-200hạt/kg. Anh Hoàng hy vọng, năng suất điều của gia đình năm nay sẽ đạt 2,7 - 3 tấn/ha.

Để nông dân sống được với cây điều

Ông Hồ Ngọc Anh - Chủ tịch Hội nông dân, Giám đốc HTX nông nghiệp - dịch vụ xã Bình Thắng - nói: "Bình Thắng có 2.391 ha điều. Toàn xã có 190 hội viên nông dân đã tham gia HTX nông nghiệp, dịch vụ. Đa số là nông dân sản xuất điều theo quy trình hữu cơ.

Mô hình này đang mang lại những giá trị bền vững, làm cho cây điều khỏe, sức đề kháng sâu, bệnh tốt. Việc ra bông, đậu trái tuy chậm hơn, nhưng bông ra nhiều lứa, đạt sản lượng cao hơn".

20 năm trồng điều, kinh tế gia đình khấm khá cũng nhờ cây điều nên dù giá cả, mùa vụ có năm được, năm mất, nhưng gia đình bà Cấn Thị Ngãi ở thôn 9, xã Long Hà, huyện Phú Riềng, vẫn gắn bó với cây trồng này.

Hộ bà Ngãi có 6 ha điều, trong đó 4 ha là giống điều ghép BN1 20 năm tuổi cho năng suất bình quân 3-4 tấn/ha, còn lại là giống điều ghép AB mới cho thu hoạch năm thứ 2.

"Cây điều sinh trưởng tốt ở nhiệt độ từ 18-32 độ. Nhưng, nhiệt độ tại Bình Phước có ngày lên đến 39 độ C, điều đang trong giai đoạn ra trái non dễ bị khô đen. Vì vậy, cung cấp chế độ dinh dưỡng, phun thuốc làm mát bông, mát trái ở từng thời điểm rất quan trọng" - ông Hồ Ngọc Anh chia sẻ thêm.

Ông Đàm Văn Thanh ở thôn Phú Thành, xã Phú Riềng, huyện Phú Riềng, cho biết: 4 ha điều, năng suất bình quân 3-4 tấn/ha, mỗi vụ điều ông bỏ túi khoảng 300 triệu đồng, sau khi trừ các chi phí.

Vụ điều năm 2019-2020, hầu hết vườn điều trên địa bàn xã bị giảm năng suất do lượng bông không đồng đều. Nhưng gia đình ông vẫn đạt năng suất cao. Những ngày này, vườn điều nhà ông Thanh đang cho thu 1,5 tạ/ngày. Với giá điều đầu vụ 27-29 ngàn đồng/kg, theo ông Thanh đây là mức nông dân có thể sống được với cây điều.

Với ông Nguyễn Tiến Cửu (thôn 10, xã Đức Liễu, huyện Bù Đăng), thì bí quyết để có vườn điều năng suất cao là canh tác theo hướng hữu cơ, hạn chế phân hóa học, không xịt thuốc cỏ mà sử dụng máy phát để tránh ảnh hưởng bộ rễ của cây.

Khi điều ra bông, gặp mưa trái mùa, ông xịt thuốc làm mát bông, mát cây và phòng bệnh thán thư. Trẻ hóa vườn điều và trồng giống mới năng suất cao, thay thế dần giống cũ. Đó là cách ông Cửu tăng năng suất vườn điều qua từng năm.

"Vụ điều năm nay nhìn chung rất khả quan, nhiều vườn trái đẹp, hạt mẩy nên nông dân phấn khởi tin tưởng vụ mùa thu lợi cao. Tuy nhiên, giá đầu vụ 28 ngàn đồng/kg, thấp hơn 5 ngàn đồng/kg so với thời điểm này năm ngoái, đang là điều nông dân lo lắng.

 Hy vọng khi vào chính vụ, giá điều sẽ nhích dần lên và ổn định để nông dân có chi phí đầu tư chăm sóc cho vụ tiếp theo"- bà Trương Thị Châu ở thôn 3, xã Long Bình, huyện Phú Riềng nói.

Gia đình ông Điểu Hồng Mớt (thôn Đắk Á, xã Bù Gia Mập, huyện Bù Gia Mập) có 7 ha điều 20 năm tuổi. Từ khi trở thành thành viên HTX điều Bù Gia Mập và trồng theo hướng hữu cơ Organic, chỉ sử dụng phân vi sinh, phân chuồng bón cho cây nên năng suất vườn nhà ông luôn ổn định trên 2 tấn/ha.

Các thành viên trong HTX trồng điều theo hướng hữu cơ Organic, nên từ đầu vụ HTX đã ký hợp đồng với công ty thu mua ở xã Phước Tân, huyện Phú Riềng cung ứng hơn 15.000 tấn điều thô. Công ty này cũng mua giá cao hơn 1.000 đồng/kg so với giá thị trường. Sau khi kết thúc mùa vụ, nông dân còn được công ty bù giá 500-1.000 đồng/kg.

Điều niêm vụ 2020-2021 đang vào chính vụ. Nông dân trồng điều đang tất bật với công việc thu hoạch. Tuy vất vả nhưng ai cũng phấn khởi khi năng xuất cao, thời tiết thuận lợi. Hy vọng một vụ điều bội thu là có cơ sở. Đó cũng là niềm vui lớn cho những nông dân đã gắn bó, chung thủy với cây điều qua những thăng trầm