Góc khuất của ngành tôm - Bài 2: Phụ thuộc nước ngoài về con giống

Ông Cự cũng cho hay: Theo tính toán tỉ lệ tại trang trại nuôi của tôi, trung bình cứ 1.000 cặp tôm giống vào thời điểm sản xuất thì cứ một ngày đẻ được khoảng 50 triệu con tôm pos, nhưng trong đó tỉ lệ sản xuất thành công chỉ đạt khoảng 10 triệu con tôm giống.

Theo đánh giá của Hiệp hội Tôm giống Bình Thuận, hiện nay người sản xuất tôm giống tuy có trình độ cao nhưng vẫn mạnh ai nấy làm, chất lượng con giống cũng chưa được kiểm soát chặt chẽ. Các DN sản xuất giống tuy có giấy phép kinh doanh, giấy đăng ký chất lượng, đăng ký nhãn hiệu bao bì đầy đủ nhưng khi xuất bán thì lại không đóng gói bao bì, nhãn mác của mình theo quy định...

Người nuôi gánh chịu hậu quả

Tại một hội nghị về chất lượng tôm thẻ chân trắng mới đây tổ chức tại Bình Thuận, trả lời câu hỏi thắc mắc của ông Nguyễn Hoàng Anh – Giám đốc Công ty TNHH Đầu tư thuỷ sản Nam Miền Trung: “Hiện tôm bố mẹ của CP bán cho các DN nếu có dịch bệnh làm cho người nuôi thiệt hại thì CP có chịu trách nhiệm?”, đại diện Tập đoàn CP (Thái Lan) là ông Robins cho rằng: CP chỉ đảm bảo chất lượng tôm khi xuất ra khỏi trại, còn sau khi đã có khách hàng nhận thì CP không chịu trách nhiệm nữa. Ai biết được khi ra khỏi trại, trong quá trình vận chuyển đó có phải tôm của CP không hay lại bị trộn tôm khác...

Cách trả lời của đại diện CP nghe có vẻ có lý nhưng thực tế, họ chỉ biết phần của họ chứ họ chẳng quan tâm tới DN sản xuất tôm giống thương phẩm và người nuôi tôm. Thậm chí, họ còn có “quyền” không bán tôm bố mẹ ra ngoài, mà thực tế là từ năm 2012 trở về trước họ chỉ bán tôm bố mẹ cho hệ thống của CP ở các nước. Sở dĩ CP có “quyền” lớn như vậy vì CP đang chiếm thị phần rất lớn ở ngành. Trả lời phóng viên NTNN, ông Yutana Thongphur – Phó Tổng Giám đốc cao cấp của Tập đoàn CP cho biết, chỉ riêng lĩnh vực giống, hiện CP đang chiếm từ 30-40% lượng con giống thương phẩm bán cho người nuôi ở Việt Nam mỗi năm.

Là giám đốc một trong những công ty lớn của Việt Nam sản xuất tôm giống, ông Nguyễn Hoàng Anh cho rằng, hiện DN trong nước sản xuất tôm giống đang phải tự “gồng mình” đối trọng với các DN nước ngoài để hạ giá thành tôm giống, đảm bảo quyền lợi cho người nuôi. “Chúng tôi hoàn toàn có đủ tiềm lực tài chính để đầu tư nghiên cứu tôm giống bố mẹ, nhưng hiện cơ chế phối hợp với các đơn vị nghiên cứu của Việt Nam còn nhiều thủ tục phức tạp. Chỉ cần nhà nước có chính sách ưu đãi cho DN trong nước về đất đai, thuế… chúng tôi tin sẽ có nhiều DN sẵn sàng bỏ tiền để nghiên cứu tôm giống bố mẹ” - ông Anh khẳng định.

Tiếp xúc với phóng viên NTNN, nhiều người nuôi tôm phản ánh, tình trạng tự nghiên cứu từ tôm bố mẹ nhập về như Viện Nghiên cứu nuôi trồng thuỷ sản 3 từng làm nhưng thất bại đã khiến người nuôi hú vía.