Phát triển hợp tác xã để xây dựng nông thôn mới

Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới là một chương trình lớn, được triển khai trên địa bàn cấp xã, nhằm phát triển nông thôn toàn diện, bao gồm nhiều nội dung liên quan đến hầu hết các lĩnh vực kinh tế, văn hóa, xã hội, môi trường, hệ thống chính trị cơ sở.

Tuy nhiên, mục tiêu chủ yếu và xuyên suốt là nhằm nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của người dân nông thôn. Như vậy, vấn đề nâng cao thu nhập cho người dân được đặt lên hàng đầu trong chuỗi 19 tiêu chí của Bộ tiêu chí nông thôn mới do Trung ương qui định. Trong xây dựng nông thôn mới, Nhà nước chỉ đóng vai trò định hướng, ban hành tiêu chí và đề ra các chính sách, cơ chế… người dân là chủ thể trong bàn bạc, quyết định và tổ chức thực hiện.

Giống ớt cay mới được HTX Kỳ Giang du nhập về địa phương cho hiệu quả cao

Thực tiễn xây dựng nông thôn mới ở Hà Tĩnh thời gian qua đã khẳng định, thành phần kinh tế tập thể, nếu phát triển đúng hướng, sẽ là một yếu tố và động lực cơ bản để đổi mới tư duy, nâng cao trình độ sản xuất trên mọi phương diện cho người nông dân và đem lại hiệu quả kinh tế cao trong khu vực nông nghiệp nông thôn; tạo nền tảng để thúc đẩy quá trình xây dựng nông thôn mới.

Còn theo ông Nguyễn Trọng Quế, Chủ tịch Liên minh Hợp tác xã tỉnh thì, xây dựng nông thôn mới gắn với đẩy mạnh phát triển kinh tế tập thể, mà nòng cốt là hợp tác xã, là một chiến lược quan trọng và có ý nghĩa quyết định đến việc hoàn thành các tiêu chí về xây dựng nông thôn mới.

Trong những năm qua, với yêu cầu trong phát triển nông nghiệp, nông dân và nông thôn, cùng với sự ra đời của liên minh hợp tác xã tỉnh, kinh tế hợp tác xã ở Hà Tĩnh đã có bước phát triển mới cả về số lượng lẫn hiệu quả hoạt động. Đến nay đã có gần 500 hợp tác xã với đủ các loại hình được thành lập và đi vào hoạt động, bước đầu đã thể hiện được vai trò là “bà đỡ” cho các lĩnh vực sản xuất kinh doanh ở khu vực nông thôn phát triển.

Các hợp tác xã nông nghiệp đã phát huy được vai trò của mình trong tập hợp, vận động, thay đổi cách nghĩ, cách làm cho bà con nông dân, ứng dụng có hiệu quả các tiến bộ KHKT, nâng cao hiệu quả sản xuất và đặc biệt là đã thực hiện tốt việc liên doanh, liên kết, đảm bảo đầu ra ổn định cho nông dân. Điển hình như: Hợp tác xã Nông nghiệp Kỳ Giang (Kỳ Anh), Hợp tác xã Kinh doanh dịch vụ hải sản Hùng Mạnh, xã Thạch Kim (Lộc Hà), Hợp tác xã Dịch vụ tổng hợp Cẩm Thành (Cẩm Xuyên), Hợp tác xã Đại Tân xã Trường Sơn (Đức Thọ)…

Các HTX hiện đang rất cần sự hỗ trợ của Nhà nước để phát triển bền vững

Mặc dù vai trò của HTX trong xây dựng nông thôn mới đã được khẳng định, tuy nhiên thực tế con đường phát triển của kinh tế tập thể mà nòng cốt là kinh tế HTX còn gặp không ít những khó khăn. Trước tiên, đó là nhận thức của chính từ các cấp ủy, chính quyền, đoàn thể về hợp tác xã và phát triển hợp tác xã còn nhiều hạn chế. Bên cạnh đó, người dân, do tập tục sản xuất nhỏ lẻ nên khi tham gia vào hợp tác xã chưa thực sự mạnh dạn trong việc đầu tư, góp vốn. Việc huy động nguồn nhân lực để đảm đương quá trình phát triển của thành phần kinh tế quan trọng này gặp rất nhiều khó khăn.

Hầu hết các HTX đều không có trụ sở, nhà xưởng sản xuất ổn định. Không có đất thuê lâu dài, đồng nghĩa với việc các hợp tác xã chưa thể yên tâm đầu tư đổi mới công nghệ nên hiệu quả sản xuất chưa cao. Ngoài ra, vấn đề vay vốn đối với các HTX cũng hết sức nan giải. Hầu hết các hợp tác xã đều rất khó khăn về vốn hoạt động, chưa tiếp cận được nhiều với các tổ chức tín dụng, thiếu thông tin tư vấn về chính sách tín dụng và không có tài sản thế chấp…

Để kinh tế HTX phát triển, góp phần đẩy nhanh tiến độ xây dựng nông thôn mới, trước tiên cần phải đẩy mạnh việc thông tin, tuyên truyền để mọi người dân nhận thức đúng vai trò, nội dung và mục tiêu của hoạt động hợp tác xã trong quá trình thực hiện chương trình mục tiêu xây dựng nông thôn mới. Phải làm cho mọi người tự nhận thức được quyền lợi, nghĩa vụ và tự nguyện tham gia vào hợp tác xã; phải có sự bàn bạc dân chủ và tính toán cho công bằng hợp lý trong quá trình hình thành và tổ chức sản xuất.

Bên cạnh đó, tỉnh cần sớm thành lập Quỹ hỗ trợ phát triển HTX tỉnh; tạo chính sách cho các HTX thuê đất lâu dài để ổn định sản xuất, yên tâm đầu tư công nghệ hiện đại; ưu tiên vay vốn ưu đãi để đầu tư mở rộng sản xuất.

Không chỉ trong thời điểm hiện nay, kinh tế tập thể, mà nòng cốt là hợp tác xã đã luôn song hành tồn tại và phát triển cùng các thành phần kinh tế khác trong quá trình đẩy mạnh công nghiệp hóa - hiện đại hóa nông nghiệp nông thôn. Mục tiêu của kinh tế hợp tác xã là hướng tới sự dân chủ, công bằng và văn minh, đúng hướng với mục tiêu của con đường đi lên chủ nghĩa xã hội mà Đảng và Nhà nước ta đang tập trung thực hiện.