Cà gai leo xóa nghèo giúp dân

Cách đây 3 năm, cuộc sống của hộ ông Bùi Văn Tửu ở xóm Ráng, xã Đa Phúc vô cùng khó khăn. Nhà tạm bợ, gia đình 4 - 5 người luôn canh cánh nỗi lo "cơm không đủ ăn, áo không đủ mặc”. Cây cà gai leo đã giúp gia đình ông có được ngôi nhà xây dựng kiên cố, khang trang. Các vật dụng, tiện nghi sinh hoạt giờ đây gần như chẳng thiếu thứ gì. ông Tửu cho biết, ban đầu, ông trồng trên 700 m2 đất vườn, dần nhân lên 3.000 m2.

Quá trình được Dự án Giảm nghèo hỗ trợ giống, kỹ thuật, đầu ra sản phẩm, ông gặp nhiều thuận lợi, chỉ phải bỏ công chăm sóc, đến kỳ thì thu hoạch, đem phơi khô trước khi doanh nghiệp thu mua. Vụ này qua vụ khác, ông đã tích lũy, dành dụm để xây được nhà, các con học hành đầy đủ. Đây là điều trước kia có nằm mơ với ông cũng khó.

Bình quân cứ 3 tháng, cà gai leo cho thu hoạch 1 lần, năng suất đạt khoảng 3 tấn/ha/lần, tương đương 10 - 12 tấn/năm. Theo tính toán của nông dân, trừ chi phí mỗi ha cà gai leo cho thu nhập từ 160 - 200 triệu đồng/ha.

Gần 4 năm qua, hàng trăm hộ tham gia trồng cà gai leo trong hoạt động liên kết thị trường của Dự án Giảm nghèo đã thoát nghèo. Tiêu biểu nhất là các hộ dân ở xã Đa Phúc - xã khởi đầu thực hiện liên kết trồng và tiêu thụ cà gai leo. Điển hình như hộ các ôõng, bà: Bùi Thị Lẩm, Bùi Văn Tửu, Bùi Văn Lực ở xóm Ráng; Bùi Thi ỏn, Bùi Thị Tiên, Bùi Thị Hội, Bùi Văn Trung ở xóm Pơng…

Tất cả các hộ đều có xuất phát điểm là hộ nghèo được lựa chọn tham gia liên kết theo nhóm. Cho đến nay, thành quả đáng kể cây cà gai leo mang lại là đời sống kinh tế hộ dần vươn tới ấm no, ra khỏi diện nghèo của xóm, xã. Diện tích cà gai leo cũng được các hộ nhân rộng từ mức khống chế của Dự án 700 m2/hộ đến nay đạt bình quân 3.000 m2/hộ.

Theo đồng chí Bùi Tùng Mậu, Phó Ban quản lý Dự án Giảm nghèo huyện Yên Thủy, sở dĩ Dự án khống chế diện tích cà gai leo có liên quan đến vấn đề liên kết trồng và tiêu thụ. Từ khi thực hiện liên kết đến nay, đơn vị thu mua sản phẩm là Công ty CP Biofarm Hòa Bình.

Việc liên kết giữa người trồng và doanh nghiệp theo đúng cam kết hợp đồng bao tiêu sản phẩm nên diện tích cũng dừng lại ở phạm vi vừa phải. Tuy nhiên, nhận thức được hiệu quả của cây dược liệu cà ga leo cộng với nhu cầu của thị trường, nông dân đã phát triển thêm với diện tích lớn hơn. Nhiều đối tác trong và ngoài vùng cũng về đặt vấn đề và tổ chức tiêu thụ cho bà con.

Cà gai leo là cây dược liệu dễ trồng, sau khi đem phơi khô dưới nắng tự nhiên, nguyên liệu được chế biến thành các sản phẩm nhiều công dụng, tốt cho sức khỏe như cao, thuốc, trà…

Với nông dân các xã trong vùng Dự án Giảm nghèo, đây được xem là loại cây trồng "cứu cánh” bởi từ khi đưa vào sản xuất, cà gai leo đã mang lại giá trị thu nhập lớn và đầu ra ổn định. Từ năm 2015 đến nay, nhiều đoàn khách trong và ngoài tỉnh đã đến thăm quan, tìm hiểu, đánh giá cao về hiệu quả của liên kết trồng và tiêu thụ cà gai leo.

Từ 419 hộ trong Dự án, đến nay toàn vùng dự án đã có hàng nghìn hộ phát triển và mở rộng diện tích cây trồng này, tập trung ở 4 xã: Đa Phúc, Bảo Hiệu, Lạc Sỹ, Hữu Lợi với diện tích trên 50 ha, riêng xã Đa Phúc có 30ha. Tại xóm Pơng - xã Đa Phúc đã thành lập 1 tổ hợp tác phát triển lên từ nhóm cùng sở thích. Cà gai leo cũng được hộ dân một số xã trong huyện đưa vào sản xuất, thay thế các cây trồng khác để mang lại hiệu quả kinh tế cao hơn.