Gỡ khó trong xây dựng vườn mẫu

Cán bộ Sở NN&PTNT tư vấn cách chăm sóc cây cam cho anh Phan Đình Dương – người thực hiện mô hình vườn mẫu thanh niên tham gia quản lý tại thôn Hội Phố, xã Đông Hải, huyện Tiên Yên.

Năm 2017, các địa phương trên địa bàn tỉnh thực hiện được 1.094 vườn mẫu, trong đó mới chỉ có 351 vườn đạt chuẩn (đạt 27% so với kế hoạch và bằng 32% so với số thực hiện). Cụ thể: Đông Triều 160 vườn, Cẩm Phả 146 vườn, Tiên Yên 27 vườn, Đầm Hà 13 vườn, Hoành Bồ 5 vườn. Nhiều địa phương không đạt chỉ tiêu xây dựng vườn mẫu so với kế hoạch đề ra ban đầu, như: Hoành Bồ chỉ thực hiện được 136/166 vườn đăng ký, trong đó chỉ có 5 vườn đạt chuẩn; Đầm Hà thực hiện được 23 vườn/35 vườn đăng ký…

Điều này xuất phát từ những khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai thực hiện tiêu chí vườn mẫu. Qua tìm hiểu chúng tôi được biết, hiện việc hỗ trợ người dân xây dựng vườn mẫu được vận dụng theo Quyết định số 899 ngày 29/3/2017 của UBND tỉnh về việc “Quy định điều kiện áp dụng chính sách khuyến khích phát triển sản xuất hàng hoá nông nghiệp tập trung trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh, giai đoạn 2017- 2020 theo Quyết định số 45/2016/QĐ- HĐND ngày 7/12/2016 của HĐND tỉnh”. Song trên thực tế, để được hỗ trợ như Quyết định này, người dân cần phải đáp ứng được một số điều kiện khá cao so với khả năng. Đơn cử như để được hỗ trợ giống cây trồng thì diện tích trồng các loại cây ăn quả, cây dược liệu, cây lâm sản ngoài gỗ khác phải đạt tối thiểu 5ha; diện tích trồng rau phải đạt tối thiểu 1ha... Trong khi đó, điều kiện ruộng, vườn đặc biệt đối với những địa phương vùng cao khó có thể đáp ứng được. Báo cáo đánh giá công tác chỉ đạo, điều hành chương trình xây dựng NTM năm 2017 và triển khai nhiệm vụ, giải pháp thực hiện năm 2018 của tỉnh cũng đã nhận định: Trong triển khai thí điểm các mô hình mẫu đã phát sinh một số điểm quy định chưa phù hợp, cần phải sửa đổi, bổ sung, như tiêu chí thu nhập/diện tích vườn, quy định xanh hóa tường rào ≥ 80% là cứng nhắc; việc quy định hệ thống tưới tiêu áp dụng công nghệ tiên tiến không phù hợp với mô hình trồng lúa...

Vườn mẫu trồng cam, na của hộ gia đình ông Nguyễn Minh Sơn, thôn Đìa Sen, xã An Sinh, TX Đông Triều.

Ghi nhận thực tế tại Hoành Bồ chúng tôi được biết, năm 2017, toàn huyện có 166 hộ đăng ký thực hiện vườn mẫu, tuy nhiên mới chỉ thực hiện được 136 vườn. Đến nay, mới chỉ có một số vườn đã cơ bản đạt chuẩn theo bộ tiêu chí vườn mẫu, bước đầu đem lại nguồn thu nhập ổn định cho các hộ gia đình và làm vườn mẫu tiêu biểu cho các hộ gia đình khác tham quan học tập. Việc triển khai vận động người dân xây dựng vườn mẫu gặp nhiều khó khăn. Vướng mắc trước hết được thể hiện tại các quyết định về bộ tiêu chí thôn, vườn mẫu, gia đình kiểu mẫu không có hướng dẫn cụ thể thực hiện từng tiêu chí, chỉ có quy trình chung thực hiện (Hướng dẫn 172 của Ban Xây dựng NTM tỉnh), không đưa ra lộ trình thực hiện (có chỉ tiêu về thu nhập, thực hiện trong thời gian dưới 3 năm không thể cho thu nhập từ vườn mới xây dựng). Khó khăn nữa xuất phát từ đặc thù của huyện Hoành Bồ, đó là cơ cấu kinh tế nông nghiệp chỉ chiếm tỷ lệ nhỏ, đa số người dân trên địa bàn huyện có nhiều loại hình phát triển kinh tế khác đem lại thu nhập tương đối ổn định, như làm công nhân các nhà máy, xí nghiệp trên địa bàn và các vùng lân cận, nuôi trồng, đánh bắt thủy hải sản, trồng rừng... nên chưa chú trọng vào phát triển kinh tế vườn. Mặt khác, hạ tầng nông thôn trên địa bàn huyện còn nhiều thiếu thốn (về đường nước sạch, hệ thống thoát nước cứng hóa...) dẫn đến việc kết nối hạ tầng của vườn đối với hạ tầng dùng chung chưa phù hợp, không đảm bảo tiêu chí. Đặc biệt là mặt bằng thu nhập của người dân trên địa bàn chưa cao, dẫn đến việc huy động nguồn lực đầu tư của người dân trong xây dựng NTM nói chung và vườn mẫu nói riêng còn hạn chế.

Theo kế hoạch năm 2018, các địa phương đăng ký thực hiện 1.863 vườn mẫu, trong đó thực hiện tiếp vườn mẫu chưa đạt của năm 2017 là 756 vườn, đăng ký mới là 1.017 vườn. Để đạt được chỉ tiêu này thì những khó khăn trên cần sớm được tháo gỡ. Bên cạnh đó, các địa phương cũng cần tăng cường đổi mới công tác tuyên truyền, vận động để người dân hiểu, tích cực tham gia xây dựng vườn mẫu. Bởi việc thực hiện tiêu chí vườn mẫu cũng như xây dựng NTM giai đoạn 2016 - 2020 đều thực hiện theo quan điểm chỉ đạo của tỉnh. Đó là tiếp tục lấy người dân là chủ thể và phát huy tinh thần dân biết, dân bàn, dân tham gia xây dựng và trực tiếp được hưởng lợi từ thành quả của chính họ; nhà nước chỉ đóng vai trò hỗ trợ, định hướng.

Theo Phương Thuý/Báo Quảng Ninh.Vn