Ngành điều cấp tốc dựng 2 kịch bản ứng phó làn sóng Covid-19 lần hai

Báo cáo của Hiệp hội điều Việt Nam (Vinacas) cho biết, tình hình xuất khẩu điều nhân thời qua vẫn tốt. Tuy nhiên, cần phải xem xét kỹ lưỡng tình hình tiếp theo bởi những tác động có độ trễ từ đại dịch Covid-19.

Theo ông Phạm Văn Công – Chủ tịch Vinacas, nhu cầu tiêu dùng nhân điều toàn cầu từ nay đến cuối năm 2020 vẫn là dấu hỏi lớn. Bởi hạt điều không phải là sản phẩm thiết yếu, không thể thay thế. Thực tế là tiêu thụ điều trong nhà hàng, các cơ sở lưu trú, khách sạn, du lịch giảm do giãn cách xã hội.

2 kịch bản có thể xảy ra

Với kịch bản tốt, đại dịch Covid-19 bị ngăn chặn, thế giới tìm  ra vaccine phòng bệnh và thuốc điều trị bệnh.

Lúc này, chuỗi cung ứng toàn cầu sẽ hoạt động bình thường trở lại. Nhu cầu ở thị trường Trung Quốc và thị trường nội địa Ấn Độ khởi sắc trở lại. Xu hướng tiêu dùng sản phẩm có nguồn gốc thực vật tiếp tục gia tăng ở Mỹ và châu Âu. Cùng với đó, nhu cầu thị trường châu Âu được dự báo tăng mạnh, đặc biệt sau khi Việt Nam - EU chính thức thông qua 2 hiệp định EVFTA và EVIPA.

Có điểm đáng lưu ý trong kịch bản này, các mùa vụ lớn trên thế giới đã kết thúc, lượng hàng dự trữ được điều tiết và bán ra thị trường ở mức ổn định. Vì thế, mặt bằng giá nguyên liệu mới được thiết lập.

Việc nhiều cơ sở chế biến điều quy mô nhỏ và vừa ở cả Việt Nam, Ấn Độ giảm công suất, ngưng hoạt động tuy là tin xấu nhưng lại làm cho lượng hàng cung ứng ra thị trường giảm. Về lý thuyết, giá có thể sớm tăng trở lại theo quy luật cung cầu trên thị trường.

Một số doanh nghiệp lớn đầu cơ và hỗ trợ thị trường nguyên liệu, điều tiết giá trên thị trường giai đoạn cao điểm cuối năm, tương tự như thương vụ mua điều thô của tập đoàn Tân Long cùng kỳ năm ngoái.

Tuy nhiên Vinacac cũng lưu ý, khả năng chuỗi cung ứng toàn cầu sẽ hoạt động bình thường trở lại theo kịch bản này khó có thể xảy ra.

Kịch bản tiếp theo là mọi thứ không hề tốt. Làn sóng Covid-19 lần thứ 2 có thể xảy ra, dẫn đến những tác động tiêu cực và bất khả kháng không thể lường trước được. Chuỗi cung ứng điều toàn cầu tiếp tục bị phân mảnh.

Nhu cầu tiêu dùng của thị trường Trung Quốc tiếp tục ảm đạm, đặc biệt ở giai đoạn cao điểm cuối năm. Trước đó, 6 tháng đầu năm, xuất khẩu điều nhân của Việt Nam sang Trung Quốc giảm mạnh, trong khi thanh khoản ở thị trường Mỹ, châu Âu vẫn duy trì ở mức tốt. Tổng cộng 6 tháng đầu năm 2020, xuất khẩu đi Trung Quốc giảm gần 30% về lượng và giảm 44% về giá trị.

Thị trường nội địa Ấn Độ tiếp tục bị ảnh hưởng, đặc biệt trong giai đoạn diễn ra những lễ hội quan trọng, mùa cưới, mùa đông. Kéo theo đó, tình trạng nguyên liệu cập cảng xếp đầy trong các kho ngoại quan tại Việt Nam và Ấn Độ có thể xảy ra do thanh khoản thấp, không người mua nào có khả năng thu mua đầu cơ trong dài hạn.

Chính phủ Bờ Biển Ngà thay đổi chính sách và cho phép "xả hàng" ở giai đoạn nhạy cảm, có thể làm giá điều giảm sâu và nhiều doanh nghiệp có thể thua lỗ.

Công suất chế biến tiếp tục tăng trong khi thanh khoản trên thị trường điều nhân thấp cũng là sức ép để giảm giá. Điều này sẽ không có lợi cho toàn ngành.

Ông Phạm Văn Công cho biết, Hiệp hội đề xuất mục tiêu xuất khẩu 450.00 tấn nhân điều các loại với kim ngạch xuất khẩu 3,2 tỷ USD. 6 tháng đầu năm, toàn ngành đã đạt 51,65% kế hoạch đề ra và tiếp tục đặt hy vọng sẽ vượt kế hoạch.

"Dù nửa đầu năm, toàn ngành chỉ mới nhập được 48,9% lượng điều thô (kế hoạch cả năm 1,3 triệu tấn), Vinacas vẫn tiếp tục giữ vững chủ trương giảm lượng, tăng chất trong nhập khẩu nguyên liệu và xuất khẩu điều", ông Công chia sẻ.

Dù chịu tách động bởi đại dịch Covid-19 và diễn biến phức tạp tình hình thế giới, xuất khẩu nhân điều nửa đầu năm 2020 vẫn tăng trên 16% về lượng (trên 232.000 tấn nhân điều các loại) và tăng 1% về trị giá (xấp xỉ 1,53 tỷ USD) so cùng kỳ năm ngoái. Giá xuất khẩu bình quân: 6.606 USD/tấn điều nhân các loại, giảm gần 14% so với cùng kỳ.