Giảm nghèo, cần những giải pháp bền vững

 

 

Ông Tô Việt Châu, Phó Vụ trưởng Vụ Hợp tác quốc tế, GĐ Ban quản lý dự án cho biết, quá trình gia nhập WTO cơ cấu kinh tế nông thôn của nước ta có chuyển biến tích cực. Tỷ lệ hộ nghèo bình quân cả nước giảm từ 13,1% (2008) xuống còn 9,45% (2010), tỷ lệ hộ nghèo ở nông thôn giảm từ 15,7% xuống còn 11,3%. Thu nhập bình quân đầu người ở nông thôn tăng từ 39% trên thu nhập bình quân ở đô thị năm 2003 lên mức xấp xỉ 50% năm 2008. Tuy nhiên, đại đa số người nghèo ở Việt Nam vẫn chủ yếu sống ở nông thôn, nơi tỷ lệ hộ nghèo chiếm tới 86% tổng số hộ nghèo cả nước. 

 

Phân tích tác động của thay đổi khí hậu với nông nghiệp Việt Nam, TS Trần Hoàng Nhị, chuyên gia Trung tâm Nghiên cứu chính sách CoPs, ĐH Monash, Úc cho biết, khi nghiên cứu 3 kịch bản biến đổi khí hậu thì dù ít hay nhiều cũng đều tác động tiêu cực đến 6 loại cây trồng chủ lực (lúa gạo, rau đậu, ngô, sắn, mía, cà phê). Cùng với đó, khi giá xăng dầu, phân bón tăng cũng làm tăng tỷ lệ đói nghèo. Dù rằng, sau đó, đói nghèo vẫn giảm dần nhưng chậm hơn khi không tăng giá. Tương tự, sự biến động trong xuất khẩu và đầu tư giai đoạn 2008-2011 cũng làm giảm GDP, việc làm, ảnh hưởng không thuận đến đói nghèo, tác động làm tăng tỷ lệ đói nghèo theo thời gian. 

 

TS Nguyễn Việt Cường, chuyên gia về phân tích sinh kế cho biết, khi giá cả thay đổi, hội nhập sẽ mang đến tiêu cực, ảnh hưởng GDP, việc làm của người dân. Dù đa phần các nghiên cứu về tác động của hội nhập, tự do hóa thương mại đều cho thấy tỉ lệ nghèo giảm, nhưng vẫn không thể loại trừ mức giá tăng nguy cơ đói nghèo. Qua thực tiễn phân tích số liệu, TS Cường cho rằng, ở khu vực có nhiều DN xuất nhập khẩu, đặc biệt là DN xuất khẩu, thu nhập hộ gia đình có xu hướng thấp hơn. 

 

TS Đặng Kim Sơn cho biết, hiện đã bàn đến ảnh hưởng của biến đổi khí hậu tới khu vực Tây Nguyên, trong khi trước đây, chúng ta luôn cho rằng biến đổi khí hậu chỉ gây ảnh hưởng nặng nề nhất tới khu vực ĐB sông Cửu Long. Trong thời gian tới, Việt Nam cần tiếp tục có thêm nghiên cứu, có thêm giải pháp và cách đầu tư cần thiết cho khu vực này khi mà biến đổi khí hậu đã rõ rệt. 

 

Một vấn đề nữa, từ tranh luận xung quanh câu chuyện tại sao có nhiều DN xuất nhập khẩu, nhất là DN xuất khẩu lại tỷ lệ ngược thu nhập hộ gia đình, TS Đặng Kim Sơn gợi suy nghĩ, cùng mở cửa hội nhập, nhiều địa phương thành công song cũng không thiếu nơi thất bại. Dù rằng, hội nhập mang đến cơ hội nhưng cũng đồng hành với thách thức vô cùng lớn. Địa phương nào dễ bị tổn thương sẽ chịu tác động mạnh mẽ và quyết liệt nhất. Điều này cũng cho thấy điểm yếu nằm trong chính sách bảo vệ quá mỏng, chủ yếu để thị trường tự vận hành. Điều này diễn ra ngay cả ở Hà Nội, nơi tưởng như có đủ mọi lợi thế phát triển.

Vũ Phong