Hợp tác xã: Động lực xây dựng nông thôn mới

Để giải quyết vấn đề này, cần có giải pháp đưa hộ nông dân gắn kết với kinh doanh nông sản, trong đó cần quan tâm đến những mô hình kinh doanh nông sản cho phép nông dân nhỏ vận hành trong thị trường và tham gia vào phát triển chuỗi giá trị thông quan các hoạt động tập thể, và đặc biệt là hình thành hợp tác xã (HTX) nông nghiệp.

HTX giúp nông dân sản xuất, đưa sản phẩm ra thị trường

Thực tế thời gian qua cho thấy, trong sản xuất nông nghiệp đã có nhiều HTX làm tốt vai trò hỗ trợ cho các hộ nông dân liên kết với nhau để chuyển từ sản xuất nhỏ manh mún, phát triển thành sản xuất hàng hóa tập trung quy mô lớn, hiệu quả cao.

Các HTX này đã vận động, tổ chức cho các hộ nông dân chuyển ghép ruộng đất, thực hiện dồn điền đổi thửa, chỉnh trang đồng ruộng. Khắc phục được hạn chế về ruộng đất manh mún chia cắt, hình thành những cánh đồng lớn, tạo điều kiện thuận lợi cho việc ứng dụng tiến bộ khoa học công nghệ, đưa cơ giới hóa vào đồng ruộng, nâng cao năng suất, chất lượng cây trồng, gia tăng giá trị sản phẩm thu hoạch và thu nhập cho nông dân.

Bên cạnh đó, các HTX nông nghiệp thường tổ chức cung ứng một số dịch vụ đầu vào cho sản xuất của các hộ xã viên (cung ứng vật tư, giống, phân bón, tư vấn hỗ trợ chuyển giao quy trình kỹ thuật, vay vốn...), một số HTX còn tổ chức tiêu thụ sản phẩm, hoặc trực tiếp làm dịch vụ tiêu thụ sản phẩm, không thông qua trung gian là tư thương, đầu nậu. Nhờ vậy, người sản xuất nhỏ chẳng những tránh được tình trạng bị ép giá, mà giá trị sản phẩm, lợi nhuận và hiệu quả sản xuất được tăng lên, nhất là đối với những hộ nông dân nghèo thiếu kinh nghiệm và thiếu vốn đầu tư.

Để tồn tại trong nền kinh tế thị trường, kinh tế tập thể, đặc biệt là HTX mới là hướng phát triển chủ yếu. Nông dân vẫn làm chủ đất đai, nhưng thông qua HTX để giải quyết bài toán thị trường.

Hộ cá thể không biết thị trường cần gì, như thế nào, chất lượng ra sao, trong khi thị trường đòi hỏi sản phẩm phải có lượng hàng hóa nhất định, có thương hiệu, đảm bảo an toàn thực phẩm, phải có xuất xứ hàng hóa. Những điều này chỉ HTX mới đáp ứng được.

HTX phát triển, nông thôn phát triển

Với chính sách khuyến khích chuyển dịch cơ cấu theo hướng nông nghiệp đô thị, hỗ trợ về nguồn nhân lực, cơ sở vật chất ban đầu, quy trình sản xuất tiên tiến, liên kết tiêu thụ sản phẩm..., TP.HCM đã tạo điều kiện thuận lợi cho kinh tế hợp tác, chủ yếu là HTX phát triển. Đây là hướng đi đúng đắn để thành phố phát triển nền nông nghiệp đô thị hiện đại.

Thành phố 41 HTX nông nghiệp, tập trung tại 5 huyện ngoại thành, đóng vai trò chủ đạo trong việc nâng cao thu nhập cho các thành viên HTX, nông dân vùng nông thôn.

Với các chính sách hỗ trợ nông dân khi tham gia HTX như hướng dẫn sản xuất theo quy trình VietGAP, tham gia chuỗi liên kết, tiêu thụ nông sản ổn định trong chuỗi an toàn thực phẩm tại chợ phiên nông sản an toàn, các hệ thống siêu thị, chợ..., cho nên giá thành sản xuất giảm, giá bán sản phẩm cao hơn 10% và lợi nhuận cao hơn 30% so với hộ nông dân sản xuất độc lập.

TP.HCM hiện có 230 tổ hợp tác, trong thời gian tới sẽ tập trung nâng cấp 10 - 20% trong số này lên HTX.

Thành phố cũng có kế hoạch xây dựng 7 HTX nông nghiệp điển hình ở 5 huyện Củ Chi, Hóc Môn, Bình Chánh, Nhà Bè và Cần Giờ.

Ngoài mô hình HTX, trong thời gian tới, TP.HCM cũng tiếp tục phát triển mô hình kinh tế hộ, kinh tế trang trại theo hướng giảm dần hộ có quy mô sản xuất nhỏ lẻ. Đồng thời, tập trung vào việc xây dựng chuỗi liên kết giá trị nông sản với nhiều hình thức liên kết đa dạng, linh hoạt phù hợp với lợi thế từng địa bàn, vùng sản xuất, tập trung vào lĩnh vực sản xuất giống cây - con chất lượng cao. Đơn cử như chuỗi liên kết giữa hộ nông dân với doanh nghiệp; chuỗi liên kết hộ nông dân - HTX - doanh nghiệp.