Ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất nông nghiệp: Hướng phát triển bền vững

Mô hình trồng rau an toàn của Công ty cổ phần Omega Hà Nội - Chi nhánh Phú Thọ tại xã Tứ Xã (huyện Lâm Thao)

Nhiều mô hình hiệu quả

Mô hình trồng cây ăn quả có múi của gia đình ông Nguyễn Văn Sơn - chủ trang trại ở xã Vạn Xuân là điển hình về phát triển sản xuất liên kết theo chuỗi giá trị ứng dụng CNC của huyện Tam Nông đã phát huy hiệu quả tích cực. Năm 2015, gia đình ông thuê lại đất của trên 600 hộ dân xã Hương Nộn, với diện tích 28ha để trồng chuối tây xuất khẩu. Từ năm 2017 đến nay ông Sơn chuyển 22ha sang trồng cam. Tính riêng năm 2019, sản lượng cam của gia đình ông đạt 25 tấn/ha, doanh thu trên 600 triệu đồng/ha.

Ông Nguyễn Văn Sơn cho biết: Trước đây gia đình sản xuất nông nghiệp theo phương thức canh tác truyền thống nhỏ lẻ, tự phát nên cho năng suất thấp, chất lượng không cao. Sau khi tìm hiểu quy trình sản xuất cây có múi, gia đình đã áp dụng sản xuất nông nghiệp sạch với hệ thống tưới nước nhỏ giọt kỹ thuật cao dẫn đến tận gốc, đúng với mức độ yêu cầu của cây và hoàn toàn tự động nên tiết kiệm được chi phí, công sức lao động.

Tam Nông là huyện triển khai nhiều mô hình sản xuất liên kết phù hợp với điều kiện sản xuất của từng vùng và gắn kết sản xuất giữa nông dân với doanh nghiệp thông qua hợp đồng tiêu thụ nông sản. Điển hình như mô hình liên kết sản xuất chuối xuất khẩu ở các xã Hương Nộn, Dân Quyền, Lam Sơn với diện tích 45ha; mô hình trồng cây dược liệu ở các xã Hương Nộn, Dân Quyền với diện tích 24ha; vùng sản xuất lúa giống ở các xã Hương Nộn, Dân Quyền, Lam Sơn diện tích 120ha. Mô hình trồng cây ăn quả có múi, trồng rau an toàn cho hiệu quả kinh tế cao ở xã Hương Nộn; trồng mía ở xã Bắc Sơn; măng tây, ớt ở xã Dân Quyền.

Tại xã Tứ Xã (huyện Lâm Thao), Công ty cổ phần Omega Hà Nội đã bắt đầu xây dựng mô hình sản xuất rau an toàn từ tháng 6/2019, đến nay, Công ty đã triển khai sản xuất trên 7ha. Canh tác theo hướng áp dụng CNC, Công ty đã đầu tư cơ sở hạ tầng từ hệ thống nhà lưới, hệ thống phun nước tưới đồng bộ, hiện đại. Các công đoạn sản xuất được kiểm soát chặt chẽ, có nhật ký ghi chép, đảm bảo từ khâu làm đất, lựa chọn giống, sử dụng phân sinh học, nguồn nước sạch, sơ chế đến bảo quản, đóng gói bao bì, dán tem truy suất nguồn gốc sản phẩm theo quy trình khép kín. Công ty liên kết sản xuất với gần 130 hộ gia đình ở 6 khu trên địa bàn. Từ đó, hình thành chuỗi liên kết để giám sát chất lượng rau, từ khâu sản xuất đến khâu tiêu thụ nên sản phẩm khi đến tay người tiêu dùng luôn được đảm bảo.

Ông Bùi Hữu Tư - Phó Giám đốc Chi nhánh Phú Thọ thuộc Công ty cổ phần Omega Hà Nội cho biết: Sản xuất nông nghiệp theo hướng CNC giúp chi phí về vật tư và công lao động giảm nhiều, nhưng lại cho năng cho năng suất cây trồng cao gấp 1,5 lần, chất lượng đồng đều. Hiện nay, sản phẩm của Công ty đang cung ứng cho hệ thống siêu thị VinEco, chuỗi siêu thị Q-max, các trường học, nhà hàng trên địa bàn tỉnh và một số tỉnh lân cận. Trung bình mỗi ngày, Công ty cung ứng trên 1 tấn các loại rau, củ, quả theo thời vụ đảm bảo an toàn. Đây cũng là cơ sở để đến năm 2020 Công ty xây dựng quy mô trang trại rau an toàn trên 30ha tại xã Tứ Xã.

Trên cơ sở quy hoạch của tỉnh, các địa phương cũng đã triển khai quy hoạch phát triển vùng sản xuất nông nghiệp CNC để tập trung các nguồn hỗ trợ, bước đầu đã hình thành các mô hình sản xuất nông nghiệp tập trung, ứng dụng CNC như: Mô hình cánh đồng mẫu lớn trồng lúa chất lượng cao ở các huyện Thanh Ba, Hạ Hòa, Cẩm Khê; dự án trồng cây ăn quả có múi và nhà máy chế biến tại xã Ðông Thành (huyện Thanh Ba); mô hình trồng cây ăn quả có múi (bưởi, cam, chanh) với quy mô lớn, ứng dụng tưới tiết kiệm tại các huyện Lâm Thao, Hạ Hòa, Thanh Thủy, Thanh Sơn, Tân Sơn, Phù Ninh; trồng chuối xuất khẩu tại thị xã Phú Thọ và các huyện Tam Nông, Hạ Hòa, Thanh Ba; nuôi ương cá giống ở Thanh Thủy, Tam Nông. Những mô hình sản xuất CNC đã góp phần đưa giá trị tăng thêm của toàn ngành nông nghiệp đạt 3,42% trong năm 2019.

Nâng cao sức cạnh tranh cho sản phẩm

Phú Thọ có lợi thế về kết cấu hạ tầng giao thông thuận lợi, môi trường sinh thái tốt, quỹ đất dốc lớn có thể sản xuất hàng hóa tập trung hiệu quả cùng với việc đưa tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất, đến nay, trên địa bàn tỉnh đã có gần 210 mô hình nông nghiệp CNC, trong đó có 20 hợp tác xã ứng dụng CNC vào sản xuất nông nghiệp ở các lĩnh vực trồng trọt, chăn nuôi, thủy sản. Đây là những yếu tố quan trọng để thu hút doanh nghiệp CNC đầu tư vào nông nghiệp. Trong năm 2019, UBND tỉnh đã chấp thuận chủ trương đầu tư cho 16 dự án đầu tư vào nông nghiệp (gồm 1 dự án trồng trọt, 2 dự án chăn nuôi; 1 dự án nuôi trồng thủy sản, 2 dự án tổng hợp; 10 dự án chế biến gỗ và nông sản), tổng mức đầu tư đăng ký 644,8 tỷ đồng. Một số dự án áp dụng công nghệ hiện đại đi vào hoạt động và đóng góp vào tăng trưởng của ngành. Từ liên kết, nông dân được tiếp nhận hỗ trợ về đầu tư, các biện pháp kỹ thuật, đầu ra ổn định, mở rộng quy mô sản xuất, tăng năng lực cạnh tranh, thu nhập từng bước được nâng lên.
Anh Đinh Hữu Sơn ở xã Hương Nộn (huyện Tam Nông) trồng 8ha chuối xuất khẩu theo hướng CNC

Tuy nhiên, ứng dụng CNC vào sản xuất nông nghiệp trên địa bàn tỉnh vẫn còn gặp nhiều khó khăn do việc xây dựng và phát triển các mô hình sản xuất ứng dụng CNC cần vốn đầu tư lớn, quy trình sản xuất chặt chẽ, hàm lượng tri thức cao, sản lượng cao đòi hỏi thị trường tiêu thụ rộng lớn và ổn định.
Công ty cổ phần Vật tư giống công nghệ cao Việt Nam đầu tư 2.000m2 nhà lưới để trồng dưa leo theo hướng CNC

Ông Trần Tú Anh - Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết: Việc ứng dụng CNC vào sản xuất nông nghiệp là bước tiến quan trọng trong quá trình thực hiện tái cơ cấu ngành Nông nghiệp theo hướng nâng cao giá trị gia tăng, tăng sức cạnh tranh cho các sản phẩm nông nghiệp trên thị trường. Xây dựng và ứng dụng CNC vào sản xuất nông nghiệp trong thời gian qua trên địa bàn đã tạo hiệu ứng tốt, làm đòn bẩy để phát triển nông nghiệp. Thời gian tới, ngành Nông nghiệp và Phát triển nông thôn sẽ tiếp tục tham mưu với tỉnh chỉ đạo quyết liệt quy hoạch phát triển nông, lâm nghiệp, thủy sản gắn với cơ cấu lại sản xuất và các kế hoạch đã được ban hành. Tổ chức triển khai thực hiện quyết liệt Nghị quyết 05/2019/NQ-HĐND về chính sách hỗ trợ, khuyến khích phát triển nông nghiệp, nông thôn trên địa bàn tỉnh. Tích cực tham mưu chỉ đạo đẩy nhanh tiến độ dồn đổi, tích tụ đất đai; phát huy vai trò của các hợp tác xã, doanh nghiệp, trang trại, gia trại, đồng thời khuyến khích chuyển đổi phương thức, ứng dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất nhằm tăng quy mô, chất lượng sản phẩm hàng hóa.

Cùng với đó, ngành Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tập trung phát triển nhanh các vùng sản xuất tập trung quy mô lớn trên cơ sở phát huy lợi thế, thế mạnh đối với các sản phẩm chủ lực của từng địa phương; tăng cường sự liên kết chặt chẽ giữa sản xuất, chế biến và tiêu thụ gắn với phát triển nhanh công nghiệp chế biến, bảo quản. Thực hiện công tác quản lý, bảo vệ và phát triển các thương hiệu, nâng cao chất lượng, mẫu mã, bao bì sản phẩm nông sản. Bên cạnh đó đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao nhận thức, từng bước thay đổi tư duy sản xuất của người dân để thúc đẩy quá trình đưa CNC vào sản xuất.

                                                                                                                                                       Liên Linh