Cần hiểu đúng về huy động sức dân

Tuy nhiên, nhìn lại 3 năm xây dựng NTM, qua đâu đó đã có thể nhận thấy, bên cạnh những tác động tích cực mà chương trình này đem lại, còn đó không ít những băn khoăn, thậm chí là bức xúc của người dân.

Sự bức xúc của người dân ở đây không phải là chương trình xây dựng NTM không tốt, mà là bức xúc với cách làm, triển khai thực hiện của chính quyền địa phương khi huy động sức dân đóng góp quá mức. Bởi thế, mới có những địa phương như Bắc Giang đã huy động người dân đóng góp tới hơn 100 tỷ đồng hay như một xã ở huyện Nam Trực (Nam Định) trong vòng có 3 năm, mà người dân đã phải đóng trên 30 tỷ đồng. Thậm chí, nhiều nơi còn bắt dân đóng góp quỹ xây dựng NTM theo đầu sào (ruộng) với mức lên tới 1 triệu đồng/năm…

Chính những kiểu huy động dân đóng góp theo kiểu “bổ đầu người” và “bổ đầu sào” đó đang trở thành gánh nặng và gây tâm lý bất bình, chán nản trong dân. Thậm chí, người dân ở một xã của huyện Ứng Hòa (Hà Nội) còn viết thư gửi đến NTNN mong “không phải xây dựng NTM” nữa, mà được trả lại cái cảnh… ngày xưa. Rồi có nơi, người dân bất bình về việc, cứ đến đầu vụ là xã lại “đến” thu của dân 4-5 triệu đồng gọi là làm quỹ để xây dựng NTM.

Thực tế cho thấy, việc huy động sức dân để xây dựng NTM là cần thiết, nhưng việc huy động ở đây cần được hiểu là sự đóng góp về ngày công lao động hay hiến đất, hiến vườn, chứ không phải là huy động đóng góp bằng tiền mặt theo kiểu “tiền trao cháo múc”. Nhiều địa phương đã lý giải, sở dĩ họ phải huy động dân góp tiền vì vốn của tỉnh, T.Ư hỗ trợ không có hoặc có nhưng không đáp ứng được nhu cầu. Song đánh giá lại mới thấy, đây chỉ là cách hiểu không đúng của chính quyền một số địa phương.

Bởi trong xây dựng NTM, đâu phải tiêu chí nào cũng cần tiền, có những tiêu chí như môi trường, an ninh trật tự… chỉ cần tuyên truyền cho người dân cũng có thể làm được. Tuy nhiên, tâm lý của các xã hiện nay là phải huy động dân đóng góp bằng được để xây dựng các công trình như nhà văn hóa, chợ cho bằng được. Vì thế, mới có chuyện nhiều xã bỏ ra tới 3-4 tỷ đồng xây nhà văn hóa để đạt tiêu chí NTM rồi… để đấy, rồi chợ xây xong thì không có người đến họp, gây lãng phí rất lớn.

Hơn lúc nào hết, điều quan trọng bây giờ là phải hiểu đúng, hiểu đủ về cách huy động sức dân, bởi nếu vì xây dựng NTM mà người dân lại phải “đèo bòng” thêm các khoản quỹ, phí thì đến một lúc sẽ gây tâm lý bất bình, thậm chí mất niềm tin vào chương trình xây dựng NTM mà cả nước đang triển khai.