Thể chế hóa rõ hơn về bản chất, tổ chức của Hợp tác xã

Đoàn cán bộ IFAD kiểm tra kết quả hoạt động tại HTX tiểu thủ công nghiệp và TMDV Cẩm Thành. Ảnh: TL

- Xin ông cho biết những điểm mới của Luật Hợp tác xã năm 2012 so với Luật Hợp tác xã năm 2003?

Luật HTX năm 2012 về cơ bản phản ánh khá đầy đủ những nội dung trong Luật HTX năm 2003. Tuy nhiên Luật HTX năm 2012 có một số điểm mới khác với với Luật HTX năm 2003 trên một số vấn đề sau:

Một là: Luật HTX năm 2012 đã xác định rõ bản chất của HTX đó là “ HTX nhằm đáp ứng nhu cầu chung của thành viên, trên cơ sở tự chủ, tự chịu trách nhiệm, bình đẳng và dân chủ trong quản lý hợp tác xã”. Theo Luật HTX năm 2012: Mục tiêu của Hợp tác xã là mang lại lợi ích cho thành viên; “phân phối của HTX chủ yếu theo mức độ sử dụng sản phẩm, dịch vụ của thành viên; theo công sức lao động, phần còn lại chia theo vốn góp”. Bản chất của Hợp tác xã là phục vụ lợi ích của thành viên; còn bản chất của doanh nghiệp là tối đa hóa lợi nhuận, phân phối lợi nhuận của doanh nghiệp chia theo vốn góp. Vì vậy, Luật HTX năm 2012 bỏ quy định “HTX hoạt động như một loại hình doanh nghiệp”

Hai là: Luật HTX năm 2012 mở rộng hơn phạm vi ưu đãi, hỗ trợ đối với HTX, Liên hiệp HTX hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp, lâm nghiệp, ngư nghiệp, diêm nghiệp như: đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng; giao đất, cho thuê đất; ưu đãi về tín dụng, vốn, giống khi gặp khó khăn do thiên tai, dịch bệnh; chế biến sản phẩm.

Ba là: Luật HTX năm 2012 đã thay khái niệm “xã viên” trong Luật HTX năm 2003 bằng khái niệm “thành viên”. Mở rộng đối tượng tham gia thành viên là người nước ngoài cư trú hợp pháp tại Việt Nam; bãi bỏ đối tượng cán bộ công chức được tham gia HTX với tư cách là thành viên.

Bốn là: Luật HTX năm 2012 Quy định mức góp vốn tối đa của thành viên khi tham gia HTX không quá 20% vốn điều lệ; Luật HTX năm 2003 quy định vốn góp tối đa của xã viên (thành viên) không quá 30% vốn điều lệ.

Năm là: Luật HTX năm 2012 sử dụng khái niệm “Hội đồng quản trị” thay khái niệm “Ban quản trị”; “Chủ tịch hội đồng quản trị” thay khái niệm “Trưởng ban quản trị”. Hội đồng quản trị tối thiểu có 03 thành viên, tối đa có 15 thành viên. Khái niệm “Giám đốc” thay khái niệm “Chủ nhiệm”; ngoài khái niệm “Ban kiểm soát” bổ sung khái niệm “Kiểm soát viên”; HTX có 30 thành viên trở lên thì bầu Ban kiểm soát; Ban kiểm soát tối đa có 07 thành viên; nếu HTX có số lượng thành viên ít (dưới 30 thành viên) thì có thể chỉ bầu 01 kiểm soát viên. Khái niệm “đăng ký HTX” thay khái niệm “đăng ký kinh doanh”. Ngoài ra còn có một số quy định liên quan các nội dung sửa đổi, bổ sung khác.

- Sau 02 tháng Luật HTX năm 2012 có hiệu lực, việc tổ chức hoạt động của các HTX trên địa bàn tỉnh đã có những thuận lợi, hay khó khăn, vướng mắc gì thưa ông?

Kể từ khi Luật HTX năm 2012 có hiệu lực thi hành từ ngày 01/07/2013 việc tổ chức và hoạt động của HTX có những thuận lợi đó là: hầu hết cán bộ chủ chốt cơ sở, cán bộ các đoàn thể và cán bộ các HTX và người dân trên địa bàn tỉnh ta được bồi dưỡng, tập huấn, hướng dẫn các nội dung của Luật HTX năm 2012, trình tự thành lập HTX được cụ thể hơn, thuận lợi hơn, người dân quan tâm hơn các cơ chế chính sách liên quan đến phát triển HTX, gắn với xây dựng nông thôn mới.

HTX Chế biến thủy hải sản XNK Thiên Phú (xã Thạch Kim, huyện Lộc Hà) tạo việc làm và thu nhập ổn định cho hàng chục lao động địa phương. Ảnh: TL

Công tác tuyên truyền, vận động thành lập mới được các đoàn thể đặc biệt chú trọng; công tác quản lý nhà nước về HTX được các cấp, các ngành nhất là cấp huyện và cơ sở có nhiều chuyển biến tiến bộ; số lượng và chất lượng HTX tăng nhanh hơn trước.

Tuy nhiên, do Chính phủ chưa có nghị định hướng dẫn thi hành Luật HTX năm 2012, nên một số huyện, thành, thị còn lúng túng, bị động trong việc cấp đăng ký HTX; hoặc cấp lại đăng ký HTX cho các HTX chuyển đổi theo Luật HTX năm 2012; một số huyện vẫn ký quyết định thành lập và cấp đăng ký kinh doanh cho các HTX thành lập mới sau ngày 01/07 theo quy định của Luật HTX năm 2003; thậm chí có huyện ngừng cấp đăng ký cho HTX thành lập mới; gây ra một số bức xúc, khó khăn trong hoạt động của HTX; nhất là đất đai, vay vốn, thực hiện chính sách và liên kết sản xuất của HTX.

- Xin cảm ơn ông!

Thanh Hoài - Ngô Tuấn
Nguồn baohatinh.vn