Cú hích đẩy nhanh tái cơ cấu nông nghiệp

Mặc dù phải đối mặt với thiên tai, dịch bệnh, diễn biến phức tạp của thị trường, ngành nông nghiệp vẫn duy trì được mức tăng trưởng đạt 3%, góp phần quan trọng vào tăng trưởng chung của cả nước. Từ đó, góp phần kiềm chế lạm phát, đảm bảo vững chắc an ninh lương thực, tạo nguồn thu ngoại tệ lớn và nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống nông dân và xây dựng nông thôn mới.

Các chính sách hỗ trợ tín dụng đã kịp thời giải quyết những khó khăn, vướng mắc trong sản xuất nông nghiệp

Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT), tái cơ cấu ngành nông nghiệp đã được triển khai trên tất cả các lĩnh vực. Năm 2015, tốc độ tăng GDP ngành nông nghiệp đạt 2,41%. Giá trị sản xuất tăng 2,62%, trong đó nông nghiệp tăng 2,28%, lâm nghiệp tăng 7,92%, thủy sản tăng 3,06%. Bình quân giai đoạn 2011-2015, tốc độ tăng trưởng GDP của ngành đạt 3,13%, vượt mục tiêu Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ XI đề ra (2,6 -3%). Chất lượng tăng trưởng tiếp tục được cải thiện, tỷ trọng giá trị gia tăng trong tổng giá trị sản xuất ngành đã tăng từ 57% năm 2010, lên khoảng 68% năm 2015.

Trong giai đoạn 2011-2015, trồng trọt, chăn nuôi, thủy sản, lâm nghiệp đều có mức tăng trưởng khá. Năng suất lúa giai đoạn này tăng từ 53,4 tạ/ha năm 2010 lên 57,7 tạ/ha năm 2015, sản lượng lúa gạo tăng từ 40 triệu tấn lên 45,2 triệu tấn. Chăn nuôi chuyển biến mạnh mẽ theo hướng nâng cao năng suất, chất lượng vật nuôi.

Nhiều tiến bộ kỹ thuật và công nghệ về giống, thức ăn… đã được chuyển giao vào sản xuất. Thủy sản cũng duy trì tốc độ tăng giá trị sản xuất đạt bình quân 4,9%/năm. Thị trường tiêu thụ nông lâm thủy sản trong nước và xuất khẩu được phát triển, mở rộng. Năm 2015, kim ngạch xuất khẩu đạt 30,45 tỷ USD, vượt kế hoạch 9,45 tỷ USD.

Có thể nói, sau 2 năm thực hiện tái cơ cấu, sản xuất nông nghiệp đã được điều chỉnh theo hướng phát huy lợi thế của từng sản phẩm chủ lực, của mỗi địa phương, của cả nước, và từng bước sản xuất gắn với thị trường để nâng cao sức cạnh tranh của nông nghiệp Việt Nam. Nông nghiệp đã duy trì được mức tăng trưởng khá trong bối cảnh nhiều khó khăn, thách thức.

Chất lượng tăng trưởng cải thiện, cơ cấu cây trồng, vật nuôi chuyển dịch theo hướng tích cực. Tốc độ tăng giá trị sản xuất nông, lâm, thủy sản bình quân vượt chỉ tiêu Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ XI. Chất lượng tăng trưởng được cải thiện rõ rệt.

Nhiều địa phương đã tạo được sự chuyển biến rõ nét trong việc lựa chọn cây, con chủ lực, tổ chức hợp tác, liên kết sản xuất nguyên liệu, chế biến và tiêu thụ với quy mô lớn; Chú trọng quy hoạch và phát triển nông nghiệp công nghệ cao, công nghiệp chế biến tiếp tục phát triển; Tỷ lệ và tốc độ cơ giới hóa sản xuất tăng nhanh, giảm được nhiều chi phí và tổn thất.

Bên cạnh đó, hệ thống thủy lợi, đê điều tiếp tục được đầu tư phát triển, năng lực ứng phó với biến đổi khí hậu được tăng cường; Công tác quản lý chất lượng phục vụ sản xuất tiếp tục được nâng cấp và hiện đại hóa; Công tác quản lý chất lượng và vệ sinh an toàn thực phẩm được quan tâm chỉ đạo quyết liệt.

Đặc biệt, các địa phương đã phối hợp tốt với lực lượng công an, quản lý thị trường để ngăn chặn và xử lý nghiêm việc sử dụng chất cấm, chất độc hại trong sản xuất. Hoạt động hợp tác quốc tế được đẩy mạnh, tích cực tham gia đàm phán các hiệp định thương mại, tháo gỡ rào cản, phát triển thị trường. Chương trình quốc gia xây dựng nông thôn mới được đẩy mạnh góp phần tích cực xóa đói giảm nghèo, nâng cao thu nhập đời sống của dân cư nông thôn.

Theo Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Vũ Văn Tám, trong những thành quả trên, có sự đồng hành tích cực của NHNN, các NHTM trong việc đưa tín dụng về nông nghiệp, nông thôn. Đặc biệt trong quá trình triển khai thực hiện tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững, cùng với Nghị định số 44/2010NĐ-CP, Nghị định số 55/2015/NĐ-CP, thì Nghị quyết số 14/NQ-Cp đã tháo gỡ một trong những “nút thắt” quan trọng nhất, làm tăng tốc độ tăng trưởng của ngành.

Các chính sách hỗ trợ tín dụng đã kịp thời giải quyết những khó khăn, vướng mắc trong sản xuất nông nghiệp, tạo thuận lợi cho các tổ chức, cá nhân trong lĩnh vực nông nghiệp đẩy mạnh sản xuất. Từ đó ngành nông nghiệp đã có những chuyển biến mạnh mẽ.

Theo Bộ NN&PTNT, chương trình tái cơ cấu ngành Nông nghiệp tuy đã  có được những kết quả ban đầu, nhưng trong quá trình thực hiện tái cơ cấu vẫn còn gặp không ít khó khăn. Bên cạnh thiên tai, dịch bệnh, thì việc đẩy mạnh mô hình liên kết vẫn còn hạn chế.

Đặc biệt là việc nhận thức về mô hình liên kết trong sản xuất nông nghiệp chưa đầy đủ, dẫn đến việc chưa thống nhất trong chỉ đạo, triển khai thực hiện của chính quyền địa phương và các NHTM. Điều này khiến các chủ thể trong chuỗi chưa chủ động xây dựng chương trình, kế hoạch sản xuất, chế biến và tiêu thụ sản phẩm. Ngoài ra, các cá nhân, DN kinh doanh trong lĩnh vực nông nghiệp vẫn còn nhiều vướng mắc về thủ tục vay vốn do không có tài sản thế chấp…

Để tháo gỡ khó khăn cho DN và người sản xuất kinh doanh trong lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn, Thứ trưởng Vũ Văn Tám cho rằng thời gian tới, NHNN cần tiếp tục phối hợp với Bộ trong việc nghiên cứu, ban hành và tổ chức thực hiện chính sách hỗ trợ nông nghiệp, nông thôn; Thường xuyên trao đổi thông tin, kịp thời giải quyết những vướng mắc, bất cập để chính sách tín dụng phục vụ phát triển nông nghiệp, nông thôn được nâng cao.

Đồng thời, các địa phương trên cơ sở quy hoạch phát triển ngành nông nghiệp cả nước, tiến hành rà soát, điều chỉnh quy hoạch ngành, lĩnh vực, sản phẩm để phù hợp thực tế và chủ trương tái cơ cấu ngành nông nghiệp gắn với xây dựng nông thôn mới.