Hướng tới nền nông nghiệp sạch

Một trong những biện pháp hữu hiệu để sản xuất nông nghiệp sạch là ứng dụng rộng rãi các chế phẩm sinh học, sử dụng phân hữu cơ vi sinh nhằm thay thế các hoá chất bảo vệ thực vật và các loại phân hoá học có tác động xấu đến môi trường. Trong những năm qua, sản xuất nông nghiệp khu vực phía Nam đã có nhiều tiến bộ vượt trội và đóng góp cho sự phát triển kinh tế - xã hội của vùng. 

Những năm trở lại đây, khu vực Đông Nam bộ đã dần được định hướng phát triển thành vùng chuyên canh hàng hoá. Việc thâm canh cây trồng mang lại hiệu quả kinh tế cao, song bên cạnh đó cũng gây ra nhiều bất lợi đối với môi trường và sự phát triển bền vững. Trong khi đó, nguồn phế phụ phẩm trong nông nghiệp thải ra trong quá trình sản xuất nông nghiệp và chế biến nông sản của Việt Nam ước tính trên 50 triệu tấn mỗi năm. Nguồn phế thải trong chăn nuôi gia súc gia cầm lên đến hàng ngàn tấn. Lượng phế thải này phần lớn là những hợp chất hữu cơ giàu carbon và các nguyên tố khoáng đa vi lượng. Đây là nguồn nguyên liệu có giá trị lý tưởng cho sản xuất các dạng chế phẩm sinh học cũng như phân hữu cơ sinh học chất lượng cao phục vụ sản xuất nông nghiệp.

Lạm dụng phân bón vô cơ sẽ làm tăng độ chai của đất (Ảnh: K.V)

Ông Hoàng Văn Tám, Phó phòng nghiên cứu khoa học đất Viện khoa học kĩ thuật nông nghiệp miền Nam cho biết, phân bón hữu cơ có bổ sung vi sinh vật có lợi là sản phẩm được sản xuất từ các nguồn nguyên liệu hữu cơ khác nhau, nhằm cung cấp chất dinh dưỡng cho cây trồng, cải tạo đất, chứa một hay nhiều chủng vi sinh vật sống được tuyển chọn với mật độ đạt tiêu chuẩn qui định, góp phần nâng cao năng suất, chất lượng nông sản. Phân hữu cơ vi sinh vật không gây ảnh hưởng xấu đến người, động vật, môi trường sinh thái và chất lượng nông sản. Bên cạnh việc cải thiện năng suất cây trồng cũng như phẩm chất nông sản, hiệu quả của phân hữu cơ vi sinh còn thể hiện qua việc cải thiện tính chất đất bao gồm đặc tính vật lý, hoá học và sinh học đất. Chất hữu cơ còn là nguồn thức ăn cho các loài sinh vật sống trong đất. Phần lớn vi sinh vật trong đất thuộc nhóm hoại sinh. Nguồn thức ăn chủ yếu của nhóm này là dư thừa và thải thực vật. Cung cấp chất hữu cơ giúp duy trì nguồn thức ăn, tạo điều kiện phát triển sinh khối, đa dạng chủng loại và kim hãm sự gia tăng của các loài vi sinh vật có hại.

Anh Đặng Văn Tuyền, hộ trồng rau an toàn ở thị trấn Xuyên Mộc, tỉnh Bà Rịa- Vũng Tàu cho biết, đã hơn chục năm tham gia trong lĩnh vực trồng rau an toàn, qua tìm hiểu từ thực tế trồng cây cũng như tham gia các lớp tập huấn khoa học - kỹ thuật do các ngành chức năng của địa phương tổ chức cho thấy, việc duy trì thế cân bằng vi sinh vật có lợi trong đất chủ yếu là bảo vệ và cân bằng vi sinh vật có ích, cũng như các loài thiên địch có lợi trên đồng ruộng. Do đó, gia đình anh thường xuyên bổ sung chất hữu cơ cho đất cũng như các nguồn vi sinh vật có lợi để tạo điều kiện thuận lợi cho bộ rễ phát triển, hạn chế mầm bệnh. Anh Tuyền cho biết thêm, việc bón phân hữu cơ có bổ sung nguồn vi sinh vật đất sẽ làm giảm tác nhân gây bệnh thối rễ trên cà chua và ớt, đồng thời, bổ sung các nguồn vi sinh vật cố định đạm và hoà tan lân, tăng cường nguồn phân đạm cố định được và các hợp chất lân kém hoà tan trong đất trở thành những dạng hữu dụng, dễ tiêu cho cây trồng. Do đó, hiện nay ở Xuyên Mộc, rất nhiều hộ sản xuất nông nghiệp đã sử dụng phân vi sinh trong trồng trọt, mang lại hiệu quả kinh tế và cải tạo đất thành công.

Đồng Nai là địa phương có những vùng chuyên canh cây trồng lớn, mang lại hiệu quả kinh tế cao như ở các huyện có nền sản xuất nông nghiệp phát triển như: Xuân Lộc, Định Quán, Vĩnh Cửu, thị xã Long Khánh.v.v…Nhiều bà con nông dân ở đây đã chọn phương thức canh tác nông nghiệp sạch, trong đó chú trọng việc sử dụng phân hữu cơ vi sinh hạn chế hoá chất bảo vệ thực vật và phân bón hoá học góp phần cải thiện chất lượng nông sản, độ phì nhiêu của đất, đảm bảo nhu cầu phát triển bền vững trong khi vẫn đảm bảo khả năng duy trì năng suất cây trồng.

Sản phẩm nông nghiệp sạch sẽ có tác dụng thúc đẩy sản lượng xuất khẩu cao, tăng thu nhập cho người sản xuất (Ảnh: K.V)

Cũng như ông Võ Văn Phước, hộ anh Nguyễn Văn Mỹ ở phường Tân Biên, thành phố Biên Hòa, tỉnh đồng Nai chuyên canh các loại rau xanh phục vụ cho thị trường trong và ngoài thành phố đã gần hai chục năm nay. Anh Mỹ cho rằng, sau khi được ngành chức năng của tỉnh Đồng Nai hướng dẫn và khuyến cáo, anh đã thường xuyên dùng sản phẩm phân hữu cơ vi sinh của cơ sở phân bón hữu cơ Long Khánh. Đây là cơ sở được Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Đồng Nai kiểm tra và xác nhận là đạt chất lượng. Qua thời gian bón cho cây, hiện nay, trên 1 nghìn mét vuông vườn rau nhà anh đã được cải tạo, đất không bị bạc màu và cây trồng luôn tăng năng suất, chất lượng. Điều đáng nói là người tiêu dùng yên tâm với sản phẩm mà anh và các hộ trong vùng chuyên canh rau của Biên Hòa sản xuất, vì đây là sản phẩm sạch.

Có thể khẳng định, trước nhu cầu đảm bảo an ninh lương thực, việc lạm dụng phân bón và hoá chất bảo vệ thực vật nhằm nâng cao năng suất cây trồng đang trở thành vấn đề cần được quan tâm cải thiện. Bên cạnh việc bảo đảm mục tiêu an ninh lương thực, rất cần chú ý phát triển nền nông nghiệp sạch nhằm đóng góp vào việc cung cấp các sản phẩm an toàn phục vụ cho nhu cầu trong nước và xuất khẩu. Việc canh tác nông nghiệp sạch không những giúp nông dân tiết kiệm chi phí thuốc trừ sâu và phân hoá học, đồng thời có thể đa dạng hoá mùa vụ và canh tác theo hướng bền vững. Hơn nữa, nếu nông sản được chứng nhận là sản phẩm hữu cơ còn có thể xuất khẩu với giá cao hơn, từ đó, chúng ta sẽ có một nền nông nghiệp sạch và phát triển bền vững./…

Nguồn: dangcongsan.vn