Cần nhận thức đúng về phát triển nông nghiệp

Qua 30 năm đổi mới, nền nông nghiệp nước ta đã có những chuyển biến mạnh mẽ và đạt được nhiều thành tựu to lớn. Tốc độ tăng trưởng GDP trong giai đoạn 1986-2013 của khu vực nông lâm ngư nghiệp tăng bình quân 3,7%. Cơ cấu sản xuất bước đầu chuyển dịch theo hướng hiện đại, tỉ lệ lao động nông nghiệp giảm từ 70% trong những năm 90 xuống còn 47%. 

Theo PGS.TS Trần Đình Thiên, Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam, sự bùng nổ của ngành nông nghiệp thời gian qua chủ yếu mang tính quảng canh, lấy sản lượng, năng suất là chính mà coi nhẹ chất lượng, hiệu quả kinh tế và giá trị gia tăng. Do đó sản xuất không bền vững, rủi ro cao. 

Hơn nữa, nền nông nghiệp nước ta lại chưa gắn với công nghiệp thành một hệ thống để bổ sung, tương trợ lẫn nhau. Số lượng các DN lớn đóng vai trò dẫn dắt trong quá trình hội nhập còn khá ít ỏi. "Nông nghiệp nước ta vẫn là nền sản xuất thô về sản phẩm, thấp về đẳng cấp, tiêu tốn rất nhiều nguồn lực", PGS.TS Trần Đình Thiên nhận định.

GS.TS Nguyễn Xuân Thắng, Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam cho rằng, việc nghiên cứu và triển khai tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất còn hạn chế. Các sản phẩm nông nghiệp Việt Nam chưa tham gia được vào chuỗi giá trị của các tập đoàn lớn nên khó thâm nhập vào nhiều thị trường khó tính của các nước phát triển. 

Theo Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Cao Đức Phát, để đẩy nhanh CNH-HĐH nông nghiệp, nông thôn, vấn đề quan trọng nhất là nhận thức đúng ở cả Trung ương và địa phương, từ cán bộ tới nhân dân. Bởi nguyên nhân của những yếu kém trong  nông nghiệp không phải đến từ khách quan mà chủ yếu là nguyên nhân chủ quan. Cụ thể, tới nay còn 16 tỉnh, thành phố chưa phê duyệt đề án tái cơ cấu ngành nông nghiệp mặc dù đã có chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ.

Nhiều chuyên gia nhận định, tác động tích cực của những chính sách "cởi trói" trong nông nghiệp, nông thôn dường như đã tới hạn, thậm chí một số chính sách lại cản trở sự phát triển của nông nghiệp. 

Do đó đòi hỏi phải có sự thay đổi cách tiếp cận truyền thống trong CNH-HĐH nông nghiệp, nông thôn, chuyển từ chỗ chú trọng sản lượng sang chú trọng chất lượng và giá trị, phát triển một nền nông nghiệp hiện đại. Bên cạnh đó, thoát ra khỏi tư duy của nền kinh tế nông nghiệp khép kín để hướng tới một nền nông nghiệp sản xuất lớn, hoạt động theo cơ chế thị trường và đủ sức cạnh tranh trong quá trình hội nhập quốc tế. 

Nền nông nghiệp quy mô lớn đòi hỏi phải thu hút được các doanh nghiệp lớn, đi tiên phong trong ứng dụng công nghệ, kỹ thuật hiện đại để tham gia vào chuỗi cung ứng sản phẩm, mở rộng thị trường quốc tế. Để thu hút được doanh nghiệp, cần giải quyết một số điểm nghẽn trong phát triển nông nghiệp, nông thôn như các vấn đề về kết cấu hạ tầng, tích tụ đất đai, phát triển nguồn nhân lực… 

Đỗ Hương
theo chinhphu