Phát huy hiệu quả của chính sách giao đất, giao rừng

Tại Diễn đàn thường niên về phát triển dân tộc thiểu số do Hội đồng Dân tộc, Ủy ban Dân tộc và các Chương trình phát triển Liên Hợp Quốc (UNDP) tại Việt Nam tổ chức mới đây, nhiều ý kiến cho rằng, nghề rừng có tiềm năng phát triển đối với một số nhóm dân tộc thiểu số nhất định, có thể góp phần xóa đói giảm nghèo, cải thiện đời sống. Song đây không phải là giải pháp căn cơ để giải quyết vấn đề xóa đói giảm nghèo cho đồng bào dân tộc thiểu số, đặc biệt trong bối cảnh quỹ đất lâm nghiệp giới hạn. Bởi nếu lấy toàn bộ đất lâm nghiệp của cả nước chia cho dân tộc thiểu số chỉ được trung bình 1,2ha/người, trong khi dân số dân tộc thiểu số sẽ tiếp tục tăng. Thay vào đó, phải có hệ thống chính sách toàn diện và dài hạn được thiết kế phù hợp với từng nhóm dân tộc thiểu số.
 
Phó chủ tịch Hội đồng Dân tộc Danh Út cũng cho rằng, các chính sách về giao đất, giao rừng cần đề cao hơn nữa vấn đề tham vấn và sự tham gia của người dân, thay đổi nhận thức, nhất là về hiệu quả sinh kế của chính sách này đối với đồng bào dân tộc thiểu số. Trong đó, các chính sách đưa ra phải phù hợp với đặc tính kinh tế, văn hóa xã hội, môi trường, năng lực và trình độ phát triển của từng nhóm dân tộc thiểu số. Phải có chính sách phát triển sinh kế đa dạng, dài hạn khác cho người nghèo dân tộc thiểu số để có cuộc sống ổn định hơn.
 
Đại diện Viện Chính sách chiến lược phát triển nông nghiệp nông thôn cũng cho rằng, trong thời gian tới chính quyền địa phương cần khuyến khích, hỗ trợ phát triển nông lâm kết hợp, có thể kết hợp lâm nghiệp với chăn nuôi trâu, bò, ong…, trồng xen kẽ các cây nông nghiệp thích hợp, phát triển các đặc sản như nấm, măng tre, thuốc dược liệu… Bộ Nông nghiệp và PTNT xem xét chuyển đổi diện tích đất lâm nghiệp không thích hợp sang đất nông nghiệp để tạo điều kiện cho người dân phát triển các sinh kế nông nghiệp như chăn nuôi, trồng trọt.
 
Bên cạnh đó, chính quyền địa phương khuyến khích, hỗ trợ phát triển các hoạt động phi nông nghiệp như thu hút các doanh nghiệp đầu tư phát triển các hoạt động dịch vụ gắn với rừng như du lịch sinh thái, mạo hiểm, văn hóa, nghỉ dưỡng… đào tạo chuyển đổi nghề gắn với tái định cư, xây dựng nông thôn mới, tạo cơ hội xuất khẩu lao động đối với nhóm dân tộc thiểu số thích hợp. 
 
Giao đất giao rừng là một trong những chính sách lớn của Nhà nước ta nhằm hỗ trợ đồng bào dân tộc thiểu số xóa đói, giảm nghèo, cải thiện đời sống và góp phần bảo vệ rừng. Do vậy, để chính sách phát huy hiệu quả hơn nữa, cần có hệ thống chính sách toàn diện và dài hạn phù hợp với từng nhóm dân tộc thiểu số.