Hà Tĩnh: Điểm sáng xây dựng nông thôn mới

Quyết liệt, đồng bộ

Khi bắt tay vào xây dựng NTM, Hà Tĩnh là tỉnh có điểm xuất phát thấp, số tiêu chí bình quân của xã mới đạt 4,1, không có xã đạt trên 10 tiêu chí và có đến 120 xã đạt dưới 5 tiêu chí. Nhận thức rõ khó khăn, khi có Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng NTM, Hà Tĩnh đã chủ động tổ chức thực hiện một cách bài bản, quyết liệt ngay từ đầu. “Không ai được phép đứng ngoài cuộc chương trình xây dựng NTM” là thông điệp được lãnh đạo tỉnh Hà Tĩnh gửi đến toàn thể cán bộ, đảng viên và nhân dân trong tỉnh, thúc giục mỗi trái tim, khối óc cùng hướng về xây dựng NTM.

Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã có chỉ thị về tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng NTM; UBND tỉnh có kế hoạch, chỉ đạo các sở, ngành triển khai thực hiện. Cấp ủy các huyện, xã cụ thể hóa bằng nghị quyết, chương trình hành động phù hợp với thực tiễn của địa phương. Ban Chỉ đạo thực hiện Chương trình ở các cấp với đầy đủ các thành phần trong hệ thống chính trị cũng sớm được thành lập. Cấp ủy các cấp đều thành lập đoàn công tác chỉ đạo, giám sát tại các địa phương; các sở, ban, ngành thành lập tổ công tác tham mưu, chỉ đạo thực hiện các tiêu chí thuộc ngành phụ trách; thành lập văn phòng điều phối cấp tỉnh, huyện hoạt động chuyên trách, chuyên nghiệp... Hệ thống tổ chức phục vụ xây dựng NTM xuyên suốt, thống nhất từ tỉnh đến cơ sở đã góp phần quan trọng thực hiện được đồng bộ, hiệu quả.

Trong xây dựng NTM, Hà Tĩnh xác định lấy nhiệm vụ phát triển sản xuất, tạo việc làm, nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống cho người dân làm mục đích xuyên suốt. Tỉnh đã coi trọng xây dựng hệ thống cơ chế, chính sách đồng bộ, kịp thời, nhằm phát huy tối đa nguồn lực trong dân. Nhiều chính sách khuyến khích phát triển sản xuất và tiêu thụ sản phẩm, hỗ trợ lãi suất vay vốn, hỗ trợ các xã về đích sớm... được ban hành, tạo điều kiện thuận lợi cho xây dựng NTM ở các địa phương. Trong phát triển sản xuất, từ việc ưu tiên xây dựng các mô hình lớn để làm mẫu, Hà Tĩnh đã tạo sự lan tỏa bằng việc hỗ trợ, xây dựng các mô hình vừa và nhỏ, đặc biệt khuyến khích phát triển kinh tế hộ liên kết. Tỉnh đã phát động các phong trào “Toàn tỉnh chung sức xây dựng NTM” với khẩu hiệu “Đồng thuận cao, thi đua giỏi, về đích sớm”, phương châm “Nâng đầu, đỡ cuối, tất cả cùng tiến bộ và phát triển’’. Các phong trào “Nông dân sản xuất - kinh doanh giỏi”, “Thanh niên lập thân, lập nghiệp, làm giàu chính đáng”, “Phụ nữ tích cực học tập, lao động sáng tạo, xây dựng gia đình hạnh phúc”, “Phụ nữ giúp nhau phát triển kinh tế, giảm nghèo bền vững”… đã tạo không khí thi đua sôi nổi. Lãnh đạo tỉnh gửi thư kêu gọi các tổ chức, doanh nghiệp, các nhà hảo tâm, con em Hà Tĩnh sinh sống và công tác trên mọi miền Tổ quốc chung sức xây dựng NTM. Tính đến tháng 5-2015, đã có 103 đơn vị cấp tỉnh nhận đỡ đầu cho 122 xã; các huyện, thành phố, thị xã đã vận động, kêu gọi được 205 tổ chức, cá nhân đỡ đầu, tài trợ thực hiện Chương trình. Một số huyện đã giao cho các phòng, ban, đơn vị trong huyện đỡ đầu các xã và kêu gọi các cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp trong, ngoài tỉnh, con em xa quê tài trợ, đóng góp xây dựng NTM có hiệu quả tiêu biểu như: huyện Đức Thọ hơn 115 tỷ đồng, Lộc Hà hơn 28 tỷ đồng, Vũ Quang hơn 25 tỷ đồng, Can Lộc hơn 23 tỷ đồng; xã Tùng Ảnh (Đức Thọ) hơn 43 tỷ đồng, xã Trường Sơn (Đức Thọ) hơn 26 tỷ đồng, Đức La hơn 11 tỷ đồng…

Sáng tạo

Cùng với bộ 19 tiêu chí NTM của cả nước, Hà Tĩnh đã mạnh dạn xây dựng thêm “tiêu chí” thứ 20 - khu dân cư NTM kiểu mẫu, vườn mẫu. Từ khi phát động phong trào xây dựng vườn mẫu, nhiều hộ gia đình đã tích cực cải tạo, phá bỏ vườn tạp, đầu tư phát triển kinh tế vườn mang lại hiệu quả kinh tế cao. Những vùng đồi núi bạc màu ở Vũ Quang, Hương Khê… và vùng đất cát hoang hóa trải dài từ Nghi Xuân đến Kỳ Anh đã được khai phá, xây dựng những cánh đồng trù phú. Hiệu quả từ phát triển kinh tế vườn hộ được khẳng định, người dân chuyển sang sản xuất hàng hóa, kết nối với thị trường; phát huy hiệu quả, tiềm năng đất vườn và tận dụng được lao động nhàn rỗi. Ở những khu dân cư kiểu mẫu, nhà cửa khang trang, sạch sẽ, cổng và hàng rào làm bằng cây xanh, dọc hai bên đường làng, ngõ xóm được bê tông hóa đều có hàng cây phủ bóng râm mát… Thực hiện “tiêu chí 20” đã tạo sức lan tỏa mạnh mẽ trong toàn tỉnh. Từ 5 khu dân cư NTM kiểu mẫu ban đầu (năm 2013), đến tháng 5-2015 Hà Tĩnh đã có 412 khu dân cư kiểu mẫu, 800 vườn triển khai xây dựng mô hình mẫu ở tất cả các xã, thu nhập bình quân/vườn mẫu đạt 51,4 triệu đồng (27,2 triệu đồng/1.000m2, gấp 4 lần trồng lúa); nhiều vườn cho hiệu quả kinh tế cao, đạt trên 300 triệu đồng/vườn. Đi dọc đường làng, ngõ xóm ở thôn Nam Trà (Hương Trà, Hương Khê) là những khẩu hiệu 3 sạch “Đường sạch, vườn sạch, nhà sạch”, “Ai vứt rác không phải người thôn Nam Trà”, 4 xin “Xin chào, xin phép, xin lỗi, xin cảm ơn”… đã tạo ra sức lan tỏa về lối sống văn minh, nghĩa tình, thân thiện của con người NTM kiểu mẫu, trở thành giá trị văn hóa cốt lõi, bền vững trong xây dựng NTM.

Chú trọng con người

Xây dựng NTM phải có tư duy mới, con người mới, các cấp ủy Hà Tĩnh rất coi trọng chuẩn hoá đội ngũ cán bộ cơ sở, xây dựng hệ thống chính trị vững mạnh. Chủ trương sáp nhập thôn, xóm của Tỉnh ủy là dịp để rà soát, ổn định và lựa chọn đội ngũ cán bộ thôn, xóm có năng lực, đáp ứng yêu cầu xây dựng NTM. Qua chỉ đạo quyết liệt, một số cán bộ chủ chốt cấp cơ sở không theo kịp phong trào đã chuyển công tác cho phù hợp, trong đó một số huyện như Ðức Thọ, Vũ Quang phải điều chuyển một số chủ tịch UBND xã sang cương vị mới. Nhiều cán bộ, đảng viên ở huyện Can Lộc bị kỷ luật do chậm chỉ đạo chuyển đổi bộ giống lúa mới thay giống lúa cũ đã thoái hóa...

UBND tỉnh có Quyết định số 3690/QĐ-UBNĐ về việc phê duyệt Kế hoạch đào tạo cán bộ xây dựng NTM năm 2013 và 2014 cho đội ngũ cán bộ cấp huyện, xã và thôn. Đối tượng đào tạo là các chức danh cán bộ, công chức cấp xã; bí thư chi bộ, xóm trưởng và học viên các lớp trung cấp lý luận chính trị - hành chính, các lớp bồi dưỡng kiến thức quản lý nhà nước ngạch chuyên viên. Từ tháng 12-2013, chương trình bồi dưỡng cán bộ xây dựng NTM được triển khai. Nhiều đơn vị nhận đỡ đầu đã tổ chức tập huấn, hướng dẫn các xã về các chủ trương, chính sách: Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh tổ chức các lớp tập huấn về lập phương án sản xuất kinh doanh, vay vốn tín dụng; Sở Công thương hỗ trợ, hướng dẫn xã Thái Yên (Đức Thọ) thực hiện quy hoạch cụm công nghiệp, đào tạo nghề cho cán bộ, nhân dân, hỗ trợ giới thiệu, quảng bá sản phẩm và mở rộng sản xuất - kinh doanh…

Xác định xây dựng NTM là nhiệm vụ chính trị lâu dài, các đoàn công tác của tỉnh, trong đó mỗi đồng chí trong Ban Thường vụ Tỉnh ủy phụ trách một địa phương, thường xuyên bám cơ sở kiểm tra, tuyên truyền, giúp người dân. Ở Hà Tĩnh, “Ngày nghỉ dành cho NTM” đã trở thành phong trào sâu rộng từ tỉnh đến thôn, xóm. Không theo lộ trình sắp xếp trước, thứ bảy, chủ nhật hằng tuần các cấp, ngành, cơ quan, đơn vị tổ chức các đoàn công tác xuống cơ sở kiểm tra kết quả, trực tiếp tháo gỡ khó khăn, chấn chỉnh những biểu hiện thiếu trách nhiệm với phong trào. Việc làm này đem lại nhiều kết quả thiết thực, góp phần khơi dậy, tập hợp các nguồn lực xây dựng NTM.

Công cuộc xây dựng NTM ở Hà Tĩnh đã phát huy tốt vai trò của đội ngũ cán bộ cơ sở. Những tấm gương cán bộ, đảng viên đi đầu trong phát triển các mô hình sản xuất như đồng chí Phạm Văn Ðức, nguyên Bí thư Đảng ủy xã Hương Minh (Vũ Quang); Nguyễn Minh Vinh, Chủ tịch UBND xã Ðức Giang (Vũ Quang); Lê Văn Bình, Bí thư Đảng ủy xã Xuân Mỹ (Nghi Xuân)… đã tạo được sự lan tỏa lớn, thổi một luồng sinh khí mới cho quá trình xây dựng NTM. Chị Phan Thị Nhiên (thôn Nam Trà, xã Hương Trà, Hương Sơn) cho biết: “Phong trào xây dựng NTM ở xã có được sự thay đổi tích cực, ngoài sự cố gắng của mỗi hộ dân trong thôn thì sự năng động, tận tình, tâm huyết của đồng chí bí thư chi bộ, trưởng ban công tác mặt trận thôn là yếu tố hàng đầu để khơi dậy tiềm năng, tạo sự gắn kết giữa các hộ dân”. Thực tế đã chứng minh, địa phương nào cấp ủy đảng, chính quyền và các đoàn thể tích cực quan tâm chỉ đạo, người đứng đầu phát huy được vai trò, trách nhiệm thì khơi dậy được vai trò chủ thể của người dân, thực hiện có hiệu quả nhiệm vụ xây dựng NTM.

Khẳng định vai trò chủ thể của nhân dân trong xây dựng NTM, cấp ủy, chính quyền các cấp đặc biệt quan tâm đến việc thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở. Bất kỳ việc gì liên quan đến quyền và lợi ích chính đáng của người dân đều được thực hiện theo nguyên tắc “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân hưởng thụ”. Trên 85% hạng mục công trình được người dân bàn bạc, lựa chọn, xác định mức độ tham gia, đóng góp và tự tổ chức thực hiện, từ hoàn thiện hệ thống hạ tầng đến chỉnh trang đường làng ngõ xóm… Ở các xã Cẩm Thành (Cẩm Xuyên), Yên Hồ, Trường Sơn (Đức Thọ), Quang Lộc (Can Lộc), Hương Trà (Hương Sơn)… lãnh đạo xã đưa ra chủ trương, đầu tư hỗ trợ kinh phí, còn làm như thế nào, huy động sức dân ra sao là do người dân và cán bộ thôn tự bàn bạc quyết định. Tại các cuộc họp, cho dù còn có những ý kiến khác nhau nhưng cuối cùng đều đi đến thống nhất tạo sự đồng thuận cao trong nhân dân. Chủ trương đúng đắn, quyết liệt thực hiện và tạo đồng thuận trong nhân dân là những yếu tố quyết định để xây dựng NTM ở Hà Tĩnh đạt hiệu quả.

Dù điểm xuất phát thấp, sau gần 5 năm thực hiện xây dựng NTM, mức độ đạt chuẩn các tiêu chí ở Hà Tĩnh đều tăng lên, hình thành được hàng nghìn mô hình kinh doanh có hiệu quả ở tất cả các tiêu chí, không còn xã không có mô hình sản xuất - kinh doanh hiệu quả. Hà Tĩnh là tỉnh đầu tiên trong cả nước có xã miền núi, biên giới đạt chuẩn NTM (xã Sơn Kim I, Hương Sơn), là một trong những tỉnh đầu tiên có 100% số xã hoàn thành quy hoạch xây dựng NTM. Với những thành tích xuất sắc trong xây dựng NTM, Hà Tĩnh vinh dự là 1 trong 13 tỉnh của cả nước được Chủ tịch nước tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Nhất tại Lễ biểu dương, tôn vinh các điển hình tiên tiến trong phong trào thi đua “Cả nước chung sức xây dựng NTM”.

Xuân về, sải bước trên những con đường bê tông nối dài thêm những niềm vui, ngắm những hàng hoa dâm bụt trĩu nặng hồn quê, những vườn quả nặng cành, thấy rõ sức sống mới đang về với người dân mọi miền quê Hà Tĩnh. Chủ trương đúng đắn của các cấp ủy đảng, sự đồng thuận của nhân dân và không ngừng sáng tạo - không chỉ là những kinh nghiệm thành công trong xây dựng NTM ở Hà Tĩnh mà là bài học quý trong mọi việc, để mỗi địa phương vững vàng đi lên trên con đường CNH, HĐH đất nước.

Nguồn Diệp Chi/xaydungdang.org.vn
http://www.xaydungdang.org.vn/Home/MagazineStory.aspx?mid=90&mzid=881&ID=2062