Xã Tượng Sơn (Hà Tĩnh): Xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu trên quê nghèo

Vườn mẫu của hộ gia đình ông Dương Kim Hoàng, thôn Hà Thanh xã Tượng Sơn

Chỉ cách trung tâm TP. Hà Tĩnh chưa đầy 5km, nhưng bao đời xưa xã Tượng Sơn vẫn bị cách trở bởi con sông Rào Cái dữ dằn quanh năm chảy xiết,  kể từ trước khi chiếc cầu Đò Hà chưa được bắc qua vào năm 2013. Trước đây, Tượng Sơn từng được ví như một vùng đất nghèo đói quạnh hiu bởi hạn hán mất mùa thường xuyên, nhiều gia đình phải bỏ quê vào miền Nam lập nghiệp, đất đai bỏ hoang mật độ dân số tự nhiên cứ thưa thớt dần.

Tuy vậy, đến năm 1978 khi công trình Đại Thủy nông Kẽ Gỗ hoàn thành đưa vào sử dụng, Tượng Sơn từ chỗ trống trơ cằn cỗi bỗng trở nên tươi tốt hẳn lên nhờ hưởng lợi trực tiếp từ nguồn nước tưới tiêu bất tận của công trình thế kỷ này.

Dẫu vậy, phương thức canh tác tiểu nông nên dù hạt lúa, củ khoai có đạt năng suất cao mấy đi chăng nữa thì đời sống của người nông dân ở đây vẫn hết sức bấp bênh! Đáng buồn nhất là kể cả những năm được mùa liên tiếp mà sản phẩm của bà con làm ra lằm lúc cũng phải bán chạy, bán tháo, không xứng so với công sức đầu tư nên không ít trong số họ lại tiếp tục bỏ làng, bỏ quê đi tìm kế mưu sinh khác.

Với một vùng đất thuần nông, hơn 80% phụ thuộc vào nông nghiệp nông thôn có quy mô dân số gần 5.000 khẩu với 1.300 hộ; có diện tích đất tự nhiên gần 9.000 ha thì Tượng Sơn phải làm thế nào để đời sống vật chất tinh thần của người dân được ổn định và ngày một nâng cao?; làm thế nào dựa vào sản xuất nông nghiệp nhưng đi đôi với phát triển kinh tế?... Quả là một phương trình rất khó có thể tìm ra lời giải.

Thế nhưng, trong “cái khó lại ló cái khôn” . Trước sức tác động của cơ chế thị trường, nhất là nằm bên nách thành phố Hà Tĩnh- một trung tâm kinh tế lớn nhất của cả tỉnh, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân xã Tượng Sơn xác định đây là điều kiện thuận lợi để khai thác sức mạnh tập thể và yếu tố tự nhiên của địa phương để làm nên những sản phẩm nông nghiệp phục vụ nhu cầu lớn của người tiêu dùng như rau sạch, thực phẩm sạch...

Một mô hình trông rau sạch của HTX tại Tượng Sơn

Trong lúc người Tượng Sơn đang manh nha làm cuộc cách mạng kinh tế bằng con đường nông nghiệp nông thôn, và không ít người dân ở đây đã mạnh dạn đi đầu trong việc bớt bỏ diện tích trồng lúa sang chuyên canh các loại rau sạch, gầy dựng thương hiệu riêng, bắt tay với các cơ sở kinh doanh lớn ký hợp đồng bao tiêu đầu ra, mở rộng thị trường để đảm bảo sản xuất bền vững như hộ ông Dương Văn Phán- Chủ nhiệm HTX sản xuất rau Hoàng Hà; hộ ông Dương Kim Dũng- Tổ trưởng Tổ rau sạch Sâm Lộc…thì đặc biệt, từ năm 2010 Tượng Sơn càng được tiếp sức bởi Chương trình MTQG xây dựng Nông thôn mới. Và thực sự Phong trào xây dựng NTM như một luồng gió mát được thổi vào lòng tự trọng của từng con người ở đây! Từ đó lan tỏa thành sức mạnh tập thể của toàn Đảng bộ, chính quền và nhân dân địa phương, tạo nên một bước ngoặt vĩ đại làm thay đổi hoàn toàn diện mạo làng xã, đưa Tượng Sơn từ một xã nghèo trở nên điểm sáng khác biệt trên bản đồ Hà Tĩnh.

Để có được bước ngoạt hết sức quan trọng đó, trước hết Tượng Sơn có quan điểm rõ ràng trong công tác chỉ đạo là lấy 19 tiêu chí xây dựng NTM làm định hướng; xây dựng hạ tầng làm tiêu đề; phát triển sản xuất làm gốc; nâng cao thu nhập cho người dân làm mục tiêu; lợi ích đem lại cho người dân làm động lực. Qua đó, trước tiên Tượng Sơn tập trung vào công tác tuyên truyền bằng nhiều hình thức khác nhau như thông các phương tiện thông tin đại chúng, hội họp, tờ rơi, panô, áp phíc… để cho mọi người biết rõ vai trò và trách nhiệm của họ trước phong trào xây dựng NTM; coi phong trào xây dựng NTM là của dân do dân làm chủ, và hưởng lợi chính từ thành quả của mình làm ra, chứ không phải là dự án đầu tư của nhà nước.

Khẩu hiệu đề ra trước cổng trụ sở chính quyền xã Tượng Sơn

Trên tinh thần đó, Tượng Sơn trở thành một trong những địa phương đầu tiên của huyện Thạch Hà về đích NTM vào năm 2015. Trong đó đáng chú ý là khẳng định hướng đi đúng trong sản xuất nông nghiệp chuyển dịch theo hướng sản xuất hàng hóa. Tính đến cuối năm 2015, thì trong 5 năm thực hiện chương trình MTQG xây dựng NTM (1010-2015), Tượng Sơn đã thành lập được 19 Hợp tác xã, 3 doanh nghiệp, 74 mô hình phát triển kinh tế; tổng số lao động tham gia hoạt động kinh tế: 1.962 người, số lao động qua đào tạo: 1.149 người, số lao động có việc làmthường xuyên: 1.850 người; thu nhập bình quân đầu người trên năm: 28,7 triệu đồng, tỷ lệ hộ nghèo giảm xuống còn 4,95%...

Không dừng lại ở đó, Tượng Sơn tiếp tục đề ra các mục tiêu phấn đấu từ giai đoạn 2016-2020 là xây dựng 100% khu dân cư kiểu mẫu. (Đây là tiêu chí 20 của tỉnh Hà Tĩnh đặt ra đối với những địa phương sau khi đã hoàn thành các tiêu chí trong chương trình MTQG xây dựng NTM).

Ông Dương Kim Hội- Bí thư Đảng ủy, Trưởng Ban chỉ đạo CTMTQG xây dựng NTM xã Tượng Sơn cho biết: Riêng trong năm 2017, Ban chỉ đạo CTMTQG xây dựng NTM xã đề ra mục tiêu quyết tâm giữ vững và nâng cao chất lượng tất cả các tiêu chí; tiếp tục phát triển sản xuất tăng thu nhập cho người dân bình quân 33 triệu đồng/1người/1năm; huy động nội lực cộng đồng hoàn thành chương trình xây dựng khu dân cư kiểu mẫu.

Với những gì có được hôm nay và những dự tính về cả một tương lai đầy hứa hẹn, Tượng Sơn hoàn toàn xứng đáng với niềm tự hào là vùng đất chịu thương chịu khó, có truyền thống lịch sử văn hóa từ lâu đời. 

NGUYỄN NGỌC VƯỢNG/ Báo Dân sinh